یکشنبه 20 ربیع‌الثانی 1447
۲۰ مهر ۱۴۰۴
12 اکتبر 2025

(۶۴۱۶) وظیفه یا رسالت مسجد در جامعه چیست؟

(۶۴۱۶) سوال: وظیفه یا رسالت مسجد در جامعه چیست؟ ما را در این باره آگاه کنید، مأجور باشید.

جواب:

مسجد رسالت ندارد، زیرا مسجد جمادی است که فرستاده نمی‌شود اما اگر سؤال می‌کرد که چه مصالح و منافع دینی‌ای بر برگزاری درس‌ها در مسجد و بر موعظه‌ها پس از نمازها مترتب می‌شود و مانند آن، بهتر بود اما اصطلاح «رسالت مسجد» را من فقط به‌تازگی شنیده‌ام، و آن‌چه شایسته است این است که تا حد امکان به الفاظ سلف صالح پایبند بمانیم، می‌گویم: بی‌تردید مسجد جای ذکر و قرائت و نماز است، و مردم با آمدن به مسجد از حضور یکدیگر بهره‌مند می‌شوند، از انس‌گرفتن، محبت، و آشنایی با وضعیت برادرانشان در آن محله، به همین دلیل، فرد موفّق کسی است که اگر برادرش را در نمازها نبیند، جویای او شود که: فلانی کجاست؟ چون ممکن است بیمار باشد و نیاز به عیادت داشته باشد، یا نیازمند و گرفتار باشد و نیاز به کمک داشته باشد، و مانند این موارد.

همچنین شایسته است که امام مسجد یا هر کسی که مردم را موعظه می‌کند، آنان را با طول‌دادن سخن یا تکرار خسته نکند؛ مثلاً هر بار که نماز پایان یافت آن‌ها را موعظه نکند، زیرا این کار مردم را دل‌زده می‌کند بلکه باید دنبال فرصت مناسب باشد؛ اگر سخن صرفاً موعظه است، باید در موقعیت مناسبی ایراد شود و اگر سخن آموزشی و علمی است، مانند شرح کتابی علمی، پس این نوع درس در یکی از پنج وقت نماز برگزار شود، و نمازی انتخاب شود که برای مردم مناسب‌تر است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما هي رسالة المسجد في المجتمع؟ حَدِّثُونا عن ذلك مأجورين؟

فأجاب -رحمه الله تعالى -: المسجد ليس له رسالة المسجد جماد لا يُرسل، لكن لو قال: ما هي المصالح والمنافع التي تترتب على الدروس في المساجد، وعلى الدروس والمواعظ بعد الصلوات وما أشبه ذلك؟ لكان خيرا، أما رسالة المسجد، فلم أسمع بها إلا أخيرا، والذي ينبغي لنا أن ألفاظ نتبع السلف الصالح ما استطعنا، فأقول: لا شَكٍّ أن المسجد موضع الذكر والقراءة والصلاة، وأن الناس ينتفع بعضهم ببعض في الحضور إلى المسجد، من التآلف والمحبة، ومعرفة أحوال إخوانهم في هذا الحي، ولهذا كان الموفق هو الذي إذا فقد أخاه في الصلوات سأل عنه: أين فلان؟ فقد يكون مريضًا يحتاج إلى عيادة وقد يكون مُعسِرًا مختبنًا عن أهل الدين، فيحتاج إلى مساعدة، وما أشبه ذلك، والذي ينبغي لإمام المسجد، أو غيره ممن يتكلم في موعظة الناس ألا يُملهم بالتطويل، أي في طول الحديث، أو بالتكرار مثل أن يعظهم كلما انتهت الصلاة، فإن هذا يُملّهم، فيسأمون من المواعظ، بل يتحين الفرص، فإن كانت الكلمة مجرد وعظ، فلتكن حين توجد المناسبة، وإن كانت الكلمة دراسة علم يقرأ كتاباً، ثم يشرح، ويُبين للناس ،معناه، فهذه تكون في إحدى الصلوات الخمس، ويختار الصلاة المناسبة للناس.

مطالب مرتبط:

(۶۴۲۲) حکم مواجهه با منکر هنگام ناآگاهی از حکم شرعی

اگر انسان نمی‌داند آن فعلی که از شخصی سر زده منکر است، پس جایز نیست آن را بر او انکار کند، زیرا اگر چنین کند و آن فعل در دین منکر نباشد، قولی را به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بدون علم نسبت داده است...

ادامه مطلب …

(۶۴۰۵) همکار غیرمسلمانم را به اسلام دعوت نکنم، در قیامت مؤاخذه می‌شوم؟

بر کسی که در محل کار، همکاری غیرمسلمان دارد واجب است که او را به اسلام دعوت کند، اما با نرمی و آرامش، و ارائه‌ی چهره‌ی حقیقی اسلام...

ادامه مطلب …

(۶۳۹۹) حکم کسی که کاری را برای رضای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ انجام داده، ولی آن را برای کسانی بازگو می‌کند چیست؟

اگر هدفش این باشد که مردم او را بستایند، بدون تردید این نیت درستی نیست؛ زیرا کسی که رضای الله را می‌طلبد، برایش مهم نیست که مردم از کار او آگاه شوند یا نه....

ادامه مطلب …

(۶۴۰۴) ترس از پیامدهای امر به معروف و نهی از منکر

تو را نصیحت می‌کنیم که بر دعوت به‌سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ، و امر به معروف و نهی از منکر استمرار داشته باشی، زیرا نتایج به‌دست تو نیست و تو به دعوت به‌سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و  به امر به معروف و نهی از منکر مأموری، اما نتیجه با الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است...

ادامه مطلب …

(۶۳۹۸) حکم خواندن احادیث ریاض الصالحین بعد از نماز عصر در مساجد

این کار از بدعت‌ها نیست، بلکه از کارهایی است که موجب نشر علم می‌شود، پس اگر مردم به خواندن احادیث یا تفسیر قرآن کریم هر روز پس از نماز عصر یا عشاء یا مغرب عادت کنند، این کار نیکوست و از بدعت‌ها به شمار نمی‌آید.....

ادامه مطلب …

(۶۳۹۳) حکم همکاری و ارزیابی دعوت‌گران اهل بدعت در نگاه ابن‌تیمیه رحمه الله

نظر ما صرف‌نظر از صحت این سخن نسبت‌ داده‌شده به شیخ‌الاسلام، چراکه من به آن دست نیافته‌ام، ولی همچنین به همه‌ی نوشته‌های شیخ‌الاسلام اطلاع کامل ندارم، این است که دعوت به خیر، خود خیر است؛ از هر کسی که صادر شود و پذیرفتن حق، بر هر کسی واجب است...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه