(۶۳۸۲) سوال: یا صحیح است که بعد از نام هر پیامبر یا رسولی که ذکر می‌شود، «صلّى الله عليه وسلّم» گفته شود، یا این امر مخصوص محمد بن عبدالله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم است؟

جواب:

صلوات و سلام فرستادن بر پیامبران غیر از رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم بدون شک جایز است؛ زیرا پیامبران علیهم‌الصلاة والسلام برترین طبقه از آفریدگان هستند که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بر آنان نعمت بخشیده است، چنان‌که می‌فرماید: {وَمَن یُطِعِ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ فَأُو۟لَـٰۤىِٕكَ مَعَ ٱلَّذِینَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَیۡهِم مِّنَ ٱلنَّبِیِّـۧنَ وَٱلصِّدِّیقِینَ وَٱلشُّهَدَاۤءِ وَٱلصَّـٰلِحِینَ} [سوره النساء: ۶۹]: (و کسی‌ که الله و پیامبر را اطاعت کند [روز قیامت] همنشین کسانی خواهد بود که الله آنان را گرامی داشته است؛ [یعنی] با پیامبران و صدّیقان [= تصدیق‌کنندگان پیامبر] و شهیدان و صالحان) و برترین پیامبران، رسولان‌اند، و برترین رسولان، اولوالعزم از ایشان‌اند، که آنان پنج نفرند: نوح، ابراهیم، موسی، عیسی بن مریم و محمد صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم، و محمد صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم برترین ایشان است.

پس صلوات و سلام بر پیامبران علیهم‌الصلاة والسلام، هنگام ذکر آنان جایز است اما رسول ما محمد صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم به تأکید بر صلوات هنگام ذکر خاص شده است، بلکه برخی از اهل علم گفته‌اند: بر کسی که نام رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم نزد او برده شود، واجب است که صلوات بفرستد، به‌ سبب حدیث ابوهریره رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ: «رَغِمَ أَنْفُ امْرِئٍ ذُكرتَ عِنْدَهُ فَلَمْ يُصَلِّ عَلَيْكَ، فَقُلْتُ: آمِينَ»^[۱]: («بینیِ کسی به خاک مالیده شود که نام تو نزدش برده شود و بر تو درود نفرستد» من گفتم: آمین).

[۱] تخریج آن گذشت.