(۶۳۸۱) سوال: من به رادیو قرآن گوش می‌دهم، و برخی گویندگان هنگام سخن گفتن نام رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم را ذکر می‌کنند، آیا در همان هنگام، من بر رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم صلوات بفرستم؟

جواب:

هرگاه انسان نام رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم را بشنود، باید بر او صلوات بفرستد زیرا جبرئیل علیه‌السلام به رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم گفت: «رَغِمَ أَنْفُ امْرِئٍ ذُكرتَ عِنْدَهُ فَلَمْ يُصَلِّ عَلَيْكَ، فَقُلْتُ: آمِينَ»^[۱]: («بینیِ کسی به خاک مالیده شود که نام تو نزدش برده شود و بر تو درود نفرستد» من گفتم: آمین).

به همین دلیل برخی از اهل علم گفته‌اند: صلوات فرستادن بر رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم بر کسی که نام ایشان را بشنود، واجب است.

بر همین اساس هنگام گوش دادن به برنامه‌ «نور على الدرب» نام رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم را شنیدی، بر ایشان صلوات بفرست ای برادرم؛ که اگر چنین کنی، از این وعید نجات یافته‌ای و همچنین پاداشی نصیبت می‌شود، زیرا «مَنْ صَلَّى عَلَيَّ صَلَاةً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ بِهَا عَشْرًا»^[۲]: (کسی که بر من یک‌ بار صلوات بفرستد، الله ده بار بر او صلوات می‌فرستد).

لذا اگر تو بر رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم صلوات بفرستی، سه فائده را حاصل کردی:

فایده‌ی اول: امتثال و فرمان‌برداری از دستور الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ؛ چرا که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {إِنَّ ٱللَّهَ وَمَلَـٰۤىِٕكَتَهُۥ یُصَلُّونَ عَلَى ٱلنَّبِیِّۚ یَـٰۤأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوا۟ صَلُّوا۟ عَلَیۡهِ وَسَلِّمُوا۟ تَسۡلِیمًا} [سوره اﻷحزاب: ۵۶]: (به راستی، الله و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند؛ [پس] ای کسانی که ایمان آورده‌اید، [شما نیز] بر او درود فرستید و به شایستگی سلام گویید).

فایده‌ی دوم: صلوات فرستادن از حقوق رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم بر توست؛ زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به‌وسیله‌ی ایشان تو را از گمراهی نجات داد و به راه هدایت رهنمون ساخت، هیچ راهی برای رسیدن به رضوان الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و بهشت او جز راه محمد صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم وجود ندارد، حال اگر کسی راه یک شهری را به تو نشان دهد، او را محسن و نیکوکار به خود می‌دانی، پس چگونه با رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم که راه به‌سوی بهشت را به تو نشان داده است؟ بنابراین از حقوق ایشان بر تو آن است که بر او صلوات بفرستی.

فایده‌ی سوم: اگر یک‌بار بر ایشان صلوات بفرستی، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ ده‌بار بر تو صلوات می‌فرستد و معنای صلوات فرستادن الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بر پیامبر صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم آن است که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در ملأ أعلی بر پیامبرش صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم ثنا می‌گوید، چنان‌که ابو العالية گفته است.

پس هنگامی که معنای صلوات از جانب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بر رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم چنین باشد، بر تو نیز چنین است، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ ذکر و یادت بلند می‌کند و بر تو صلوات می‌فرستد و نزد فرشتگان مقربش از تو یاد می‌کند و این نعمتی بزرگ است، و نیکی نزد الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ با ده برابر پاداش داده می‌شود الحمدلله، پس بر انسان شایسته است که در هر زمان و در هر حالی، بر رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم بسیار صلوات بفرستد.

[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] صحیح مسلم: كتاب الصلاة، باب القول مثل قول المؤذن لمن سمعه، شماره (٣٨٤).