پنج‌شنبه 17 ربیع‌الثانی 1447
۱۷ مهر ۱۴۰۴
9 اکتبر 2025

(۶۳۶۷) آیا در برخی از احادیث مربوط به اذکار خواب، فوایدی صریح ذکر شده است؟

(۶۳۶۷) سوال: شیخ گرامی، آیا در برخی از احادیث مربوط به اذکار خواب، فوایدی صریح ذکر شده است؟

جواب:

از فواید این است که این ذکر، ذکر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است و اگر انسان هنگام خواب به یاد الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ باشد، خوابش بهتر و آرام‌تر خواهد بود و کمتر خواب‌های ناخوشایند و ترسناک می‌بیند که شیطان بر او عرضه می‌کند.

و نیز رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم خبر داده است که «مَنْ قَرَأَ آیة الكرسي فِي لَيْلَةٍ لَمْ يَزَلْ عَلَيْهِ مِنَ اللَّهِ حَافِظٌ، وَلَا يَقْرَبُهُ شَيْطَانٌ حَتَّى يُصْبِحَ»[۱]: (هر کس آیة الکرسی را در شبی بخواند، پیوسته از جانب الله محافظی بر او خواهد بود و شیطان تا صبح به او نزدیک نمی‌شود) و از فواید دیگر این است که تسبیح، تحمید و تکبیر باعث نشاط و قوت انسان و کنترل بر کارهایش می‌شود؛ به همین دلیل وقتی علی بن ابی‌طالب رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ و فاطمه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهَا از رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم خادمی را درخواست کردند، رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند: «أَلَا أَدُلُّكُمَا عَلَى خَيْرٍ مِمَّا سَأَلْتُمَاهُ؛ إِذَا أَخَذْتُمَا مَضَاجِعَكُمَا فَكَبِّرَا اللَّهَ أَرْبَعًا وَثَلَاثِينَ، وَاحْمَدَا ثَلَاثًا وَثَلَاثِينَ، وَسَبِّحَا ثَلَاثًا وَثَلَاثِينَ؛ فَإِنَّ ذَلِكَ خَيْرٌ لَكُمَا مِمَّا سَأَلْتُمَاهُ»[۲]: (آیا شما را به چیزی بهتر از آنچه خواستید راهنمایی نکنم؟ هرگاه به رختخواب رفتید سی و سه بار تسبیح بگویید و سی و سه بار حمد بگویید و سی و چهار بار تکبیر بگویید چرا که این برای شما بهتر است از آنچه درخواست کردید).


[۱] صحیح بخاری: كتاب الوكالة، باب إذا وكل رجلا، فترك الوكيل شيئا فأجازه الموكل فهو جائز، وإن أقرضه إلى أجل مسمى جاز، شماره (۲۳۱۱).

[۲] صحیح بخاری: كتاب فرض الخمس باب الدليل على أن الخمس لنوائب رسول الله ﷺ والمساكين، شماره (٢٩٤٥) ، وصحیح مسلم: كتاب الذكر والدعاء والتوبة، باب التسبيح أول النهار وعند النوم، شماره (۲۷۲۷).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: يا فضيلة الشيخ هل هناك فوائد مصرح بها في بعض الأحاديث لأذكار النوم؟

فأجاب رحمه الله تعالى: من الفوائد أن هذا ذكر الله -عز وجل- وأن الإنسان إذا نام على ذِكْر الله كان ذلك أطيب لنومه وأهدأ، وأبعد أن يرى في منامه ما يكره، مما يَعْرِضُه الشيطان عليه.

ومنها أن النبي صلى الله عليه وسلم أَخْبَرَ بِأَنَّ مَنْ قَرَأَ آيَةَ الْكُرْسِيِّ فِي لَيْلَةٍ لَمْ يَزَلْ عَلَيْهِ مِنَ اللَّهِ حَافِظٌ، وَلَا يَقْرَبُهُ شَيْطَانٌ حَتَّى يُصْبِحَ.

ومنها أن التسبيح والتحميد والتكبير سبب لنشاط الإنسان وقوته، والسيطرة على عمله، ولهذا لما سأل علي بن أبي طالب رضي الله عنه وفاطمة النبي صلى الله عليه وسلم خادما فقال: «أَلَا أَدْلُكُما عَلَى خَيْرٍ مِمَّا سَأَلْتُمَاهُ، إِذَا أَخَذْتُهُما مَضَاجِعَكُمَا فَكَبَّرًا اللَّهَ أَرْبَعًا وَثَلاثِينَ، وَاحْمَدَا ثَلَاثًا وَثَلاثِينَ، وَسَبِّحَا ثَلاَثًا وَثَلَاثِينَ، فَإِنَّ ذَلِكَ خَيْرٌ لَكُمَا ما سَأَلْتُمَاهُ».

مطالب مرتبط:

(۶۳۶۹) حکم ذکر و استغفار با صدای بلند در حضور دیگران

نصیحت من به تو این است که بر التزام خود ادامه دهی و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را بر این نعمت شکرگذاری، و به عمل خود مغرور نشوی، و حریص باش که کارت مخفی باشد، مگر اینکه آن را برای تشویق دیگران ذکر کنی، زیرا اعمال به نیت‌هاست....

ادامه مطلب …

( ۶۳۷۸) صحت این جمله که «اللهم صل على محمد، وعلى آل محمد» را در روز جمعه هزار بار بگوییم، چگونه است؟

تعیین این ذکر به عدد معینی (مثل هزار بار) صحیح نیست اما زیاد فرستادن صلوات بر رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم در روز جمعه مشروع است...

ادامه مطلب …

(۶۳۵۹) منظور از «ذکر الله» چیست؟

ذکر الله در صورت اطلاق، شامل هر چیزی می‌شود که انسان را به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ نزدیک کند؛ خواه در دل باشد، یا بر زبان، یا با اعضای بدن....

ادامه مطلب …

(۶۳۸۲) یا صحیح است که بعد از نام هر پیامبر یا رسولی که ذکر می‌شود، «صلّى الله عليه وسلّم» گفته شود؟

صلوات و سلام بر پیامبران علیهم‌الصلاة والسلام، هنگام ذکر آنان جایز است اما رسول ما محمد صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم به تأکید بر صلوات هنگام ذکر خاص شده است...

ادامه مطلب …

(۶۳۷۴) آیا اذکار صبحگاه وقت مشخصی دارند؟

جایگاه آن از هنگام طلوع فجر است تا وقتی که خورشید طلوع کند و هنگام چاشت (ضحی) شود؛ و وقتی زمان چاشت فرارسید، وقت صبح پایان یافته است....

ادامه مطلب …

(۶۳۶۰) ذکر چیست و چگونه باید انجام شود؟

ذکر، یعنی یاد کردن الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ، و این یادکرد می‌تواند با زبان، یا با دل، یا با اعضای بدن باشد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه