چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۶۳۳۹) حکم ذکر و دعای جمعی پیش از اقامه‌ی نماز در ماه رمضان

(۶۳۳۹) سوال: در ماه مبارک رمضان، نزد ما، اندکی پیش از نماز ظهر و عصر، کسانی که در مسجد نشسته‌اند با صدای بلند به‌صورت جمعی این دعا را می‌خوانند: «أشهد أن لا إله إلا الله، وأستغفر الله، نسألك الجنة، ونعوذ بك من النار» سه بار، و پس از آن این دعا: «اللهم إنك عفو تحب العفو فاعف عنا» سه بار، سپس نماز اقامه می‌شود، نظر شما درباره این دعا چیست؟

جواب:

نظر ما درباره این دعا آن است که بدعت می‌باشد زیرا در زمان رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم چنین چیزی شناخته‌شده نبود که مردم پیش از اقامه یا پس از نمازها به‌صورت جمعی دعا کنند و هر چیزی که حادث و نوپدید باشد، گمراهی است، همان‌گونه که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند: «وَشَرُّ الْأُمُورِ مُحْدَثَاتُهَا، وَكُلُّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ»[۱]: (و از بدترین کارها بدعت‌های آن است و هر بدعتی گمراهی است).

پس نصیحت من به این برادران آن است که به سنت رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم بازگردند، و ببینند که ایشان چه می‌کرد تا از او پیروی کنند، و از چه چیزهایی خودداری می‌کرد تا در ترک آن پیرو باشند زیرا سنت رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم هم در انجام دادن است و هم در ترک کردن، پس اگر چیزی در زمان رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم سببش وجود داشت ولی آن را انجام نداد، دانسته می‌شود که ترک آن، سنت است و اگر آنان به سنت در این مسأله رجوع کنند خواهند دانست که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم چنین چیزی را انجام نمی‌داد، و خلفای راشدین نیز تا جایی که ما می‌دانیم، چنین نکردند و مؤمن حقیقی کسی است که چون الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و رسولش صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم حکمی دادند، برای خود در آن کار اختیاری نداشته باشد.


[۱] صحیح مسلم: كتاب الجمعة، باب تخفيف الصلاة والخطبة، شماره (٨٦٧).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: عندنا في شهر رمضان المبارك قبيل صلاتي الظهر والعصر، يرفع الجالسون في المسجد أصواتهم بدعاء جماعي هو : أشهد أن لا إله إلا الله، وأستغفر الله، نسألك الجنة ونعوذ بك من النار. ثلاثا، وبعد هذا الدعاء: اللهم إنك عفو تحب العفو فاعف عنا. ثلاثا، ثم تُقام الصلاة، فما رأيكم بهذا الدعاء؟

فأجاب رحمه الله تعالى: رأينا في هذا الدعاء أنه دعاء بدعي، فإن ذلك لم يكن معروفًا في عهد النبي -عليه الصلاة والسلام- أن الناس يقومون يدعون الله دعاء جماعيًا قبل الإقامة، أو بعد الصلوات أيضًا، وما كان محدثا فإنه ضلالة، كما قال النبي -عليه الصلاة والسلام-: «وَشَرُّ الْأُمُورِ مُحْدَثَاتُهَا، وَكُلُّ بِدْعَةٍ ضَلَالَة».

فنصيحتي لهؤلاء الإخوة أن يرجعوا إلى سُنَّة الرسول الله صلى الله عليه وسلم وأن ينظروا ماذا كان يفعل، فيتبعوه في فعله وماذا كان يترك فيتبعوه في تركه، فإن سُنَّة الرسول صلى الله عليه وسلم فعل وترك، فما وجد سببه في عهد النبي صلى الله عليه وسلم ولم يفعله عُلم أن تركه هو السنة، وهم إذا رجعوا إلى ما جاء في السُّنة في هذه المسألة علموا أن النبي صلى الله عليه وسلم لم يكن يفعل ذلك، ولا فعله خلفاؤه الراشدون فيما نعلم، والمؤمن حقا هو الذي إذا قضى الله ورسوله أمرًا، لم يكن له الخيرة مِن أَمْرِه.

مطالب مرتبط:

(۶۳۱۲) آیا در روز جمعه زمانی هست که دعا در آن مستجاب می‌شود؟

دعا عبادتی از عبادات است، به‌دلیل فرموده الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ: ...

ادامه مطلب …

(۶۳۳۲) حکم دعا با لفظ: «اللهم إني أسألك باسمك الطيب الطاهر المقدس المكنون المخزون»

این بدعت است و نباید با آن دعا شود...

ادامه مطلب …

(۶۳۲۴) حکم خواندن دعا پس از پایان هر جزء قرآن

از روش رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم نبود که هرگاه از خواندن قرآن فارغ می‌شد دعا کند...

ادامه مطلب …

(۶۳۵۲) بررسی صحت عبارات خبری در قنوت نازله

این عبارت از باب توسل به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ با ذکر حال دعا‌کننده یا کسی است که برایش دعا می‌شود، است و از اموری می‌باشد که موجب نزول رحمت و فضل و احسان الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است و این از جمله توسل‌های مشروع در دعاست،...

ادامه مطلب …

(۶۳۰۸) آیا دعا و قرائت، نماز محسوب می‌شود؟

اگر فردی در انتظار غروب آفتاب نشسته باشد و در حال انتظار نماز مغرب دعا کند، امید به اجابت دعایش وجود دارد...

ادامه مطلب …

(۶۳۲۵) آیا خواندن دعاها و اذکار از کتاب‌های ادعیه جایز است؟

اگر این کتاب‌ها فقط آنچه از رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم به صورت صحیح یا حسن نقل شده را دربرداشته باشند، اشکالی ندارد ...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه