(۶۲۸۰) سوال: فردی درایام جهل و بیخبریاش چیز سادهای از دیگری دزدیده که شاید بیست ریال هم ارزش نداشته باشد، و اکنون آن شیء گم شده است و وقتی بزرگ و عاقل شد و هدایت یافت، از کار خود پشیمان شد، او صاحب مال را میشناسد، اما از اعتراف به کار خود نزد او شرم دارد؛ آیا میتواند قیمت آن را حساب کند و صدقه دهد، یا چکار باید بکند؟ راهنماییمان کنید، الله به شما پاداش دهد.
جواب:
اگر صاحب آن مال را میشناسد، بر او واجب است که با هر روشی شده از او حلالیت بطلبد؛ زیرا این حق فردی معین و معصوم است و باید به او بازگردانده شود و اما شرم و حیاء، پس نباید انسان از حق خجالت بکشد، زیرا شرم از حق نشانهی ضعف و ترس و سستی در نفس است، پس باید با صاحب آن چیز صحبت کند؛ اگر او درخواست معادل مالی آن را داشت، به او بدهد؛ یا اگر خواست مثل همان چیز را برایش فراهم کند و این کار ممکن بود، همان را برایش بفرستد، این کار هیچ اشکالی ندارد، من خود چند روز پیش از شخص محترمی شنیدم که گفته بود در ایام کودکی چیز کوچکی از کسی گرفته بود، و الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ آن دو را بعد از سالها بدون قرار قبلی بههم رساند؛ آن شخص گفت: «میخواهم ازت حلالیت بطلبم بابت چیزی که در کودکی از تو گرفتم»، و نام آن را نیز برد، طرف مقابل خندید و گفت: «این چیزی است که تو در آن اجازه داری» امید است این شخص هم شبیه همان باشد.