سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۶۲۸۰) حکم شرعی سرقت اندک در دوران جهل و راه جبران آن

(۶۲۸۰) سوال: فردی درایام جهل و بی‌خبری‌اش چیز ساده‌ای از دیگری دزدیده که شاید بیست ریال هم ارزش نداشته باشد، و اکنون آن شیء گم شده است و وقتی بزرگ و عاقل شد و هدایت یافت، از کار خود پشیمان شد، او صاحب مال را می‌شناسد، اما از اعتراف به کار خود نزد او شرم دارد؛ آیا می‌تواند قیمت آن را حساب کند و صدقه دهد، یا چکار باید بکند؟ راهنمایی‌مان کنید، الله به شما پاداش دهد.

جواب:

اگر صاحب آن مال را می‌شناسد، بر او واجب است که با هر روشی شده از او حلالیت بطلبد؛ زیرا این حق فردی معین و معصوم است و باید به او بازگردانده شود و اما شرم و حیاء، پس نباید انسان از حق خجالت بکشد، زیرا شرم از حق نشانه‌ی ضعف و ترس و سستی در نفس است، پس باید با صاحب آن چیز صحبت کند؛ اگر او درخواست معادل مالی آن را داشت، به او بدهد؛ یا اگر خواست مثل همان چیز را برایش فراهم کند و این کار ممکن بود، همان را برایش بفرستد، این کار هیچ اشکالی ندارد، من خود چند روز پیش از شخص محترمی شنیدم که گفته بود در ایام کودکی چیز کوچکی از کسی گرفته بود، و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ آن دو را بعد از سال‌ها بدون قرار قبلی به‌هم رساند؛ آن شخص گفت: «می‌خواهم ازت حلالیت بطلبم بابت چیزی که در کودکی از تو گرفتم»، و نام آن را نیز برد، طرف مقابل خندید و گفت: «این چیزی است که تو در آن اجازه داری» امید است این شخص هم شبیه همان باشد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إنسان سرق من إنسان آخر حاجة بسيطة أيام جهله، وعدم معرفته بالأمور وعواقبها، وهذا الشيء قد لا يساوي عشرين ريالا، وضاع هذا الشيء الذي سُرِق، فلما كَبَر وعَقل، وأرشد هذا السائل، ندم على فعله هذا، وهو يعرف صاحبه، ولكن يستحي منه أن يُصرح له بالأمر، فماذا يفعل، هل يتصدق بقيمتها بعد أن يُقوِّمها، ويعرف كم تساوي، أو ماذا يفعل، أفتونا أثابكم الله تعالى؟

فأجاب رحمه الله تعالى: إذا كان يعلم صاحبها فالواجب عليه أن يستحله بأي طريقة، لأن هذا حق معصوم معيَّن، فيجب إيصاله إليه، وأما الحياء، فلا ينبغي أن يستحي الإنسان من الحق، فإن الحياء من الحق خَوَر وجبن، وضعف في النفس، فالواجب عليه أن يخبر صاحبه، إن طلب رد عوض ما سرق فَلْيُعْطِه، أو طلب مثله، وأمكن أن يوجد له مثل، فليرسل له مثله، وليس في ذلك شيء إطلاقا، وأنا سمعت قبل أيام عن شخص محترم كان قد أخذ شيئًا زهيدا من آخر وقت صباه، فجمع الله بينهما على غير ميعاد، فقال له: إنني أطلب منك أن تحللني من شيء أخذته منك في زمن الصبا، وسمى له الذي أخذ، فضحك صاحبه، وقال: هذا شيء أنت مسامح فيه. فلعل صاحبنا هذا يكون مثله.

مطالب مرتبط:

(۶۲۸۱) توبه از سرقت اموال مردم و راه‌های جبران آن

اگر صاحب آن را نمی‌شناسی، مانند اینکه آن را از ماشینی دزدیده‌ای که صاحبش را نمی‌دانی، واجب است که معادل ارزش آن را صدقه بدهی....

ادامه مطلب …

(۶۲۸۳) شخصی بدهکار بوده و پس از مدت طولانی فراموش کرده که آیا بدهی‌اش را پرداخته یا نه؟

اگر کسی بدهی دارد و در پرداخت آن شک دارد، اصل این است که بدهی‌اش باقی است، مگر اینکه یقین پیدا کند آن را پرداخته است....

ادامه مطلب …

(۶۲۵۷) آیا برای توبه‌کننده لازم است که تشهد بگوید و برای بازگشت دوباره به دین الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ غسل کند؟

اگر توبه‌کننده از کفر باشد، غسل می‌کند؛ یا به صورت واجب بنا بر دیدگاه بسیاری از علما، و یا به صورت مستحب بنا بر دیدگاه گروهی دیگر....

ادامه مطلب …

(۶۲۵۶) اگر کسی که نماز نمی‌خوانده، سپس توبه کند، آیا لازم است شهادتین را بر زبان آورد و غسل کند؟

اگر کسی که نماز نمی‌خوانده به سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه کند و به نماز بازگردد، با همان نماز خواندن مسلمان خواهد شد...

ادامه مطلب …

(۶۲۸۸) اگر کسی از برادر مسلمانش حقی را بدون اطلاع او بگیرد و سپس بخواهد آن را به او برگرداند ولی از فتنه می‌ترسد، چکار کند؟

بر او واجب است که آن را به هر وسیله‌ای که ممکن است به صاحبش بازگرداند، پس وسیله‌ای را انتخاب کن موجب ضرر و مشکل نشود....

ادامه مطلب …

(۶۲۵۸) حکم توبه پس از ترک نماز در نوجوانی

توبه به سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از هر سببی که باشد، پذیرفته است؛ هرکس توبه کند، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه‌اش را می‌پذیرد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه