(۶۲۶۵) سوال: حکم شرع درباره‌ی وضعیت مسلمانان عراق در این روزگار که دچار خواری و ذلت شده‌اند چیست؟ آیا می‌توان گفت که مسلمانِ ذلیل، باید از ذلت خود توبه کند؟ و آیا ذلت نیز نوعی معصیت به شمار می‌رود؟

جواب:

ذلت، اثر و نتیجه‌ی معصیت‌ها و نوعی عقوبت است، نه خود معصیت، معصیت‌ها از افعال بنده‌اند، اما ذلت، قضای الهی و مقدر شده از سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است، به سبب آن معصیت‌ها، لذا اگر از معصیت‌ها توبه کنند، عزت به آن‌ها بازمی‌گردد؛ زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَلِلَّهِ ٱلۡعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِۦ وَلِلۡمُؤۡمِنِینَ} [سوره المنافقون: ۸]: (در حالی که عزت، از آنِ الله و فرستادۀ او و مؤمنان است) و «ایمان» وصفی است که جایگاهی بالاتر از وصف مطلق اسلام دارد، چنان‌که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {قَالَتِ ٱلۡأَعۡرَابُ ءَامَنَّاۖ قُل لَّمۡ تُؤۡمِنُوا۟ وَلَـٰكِن قُولُوۤا۟ أَسۡلَمۡنَا} [سوره الحجرات: ۱۴]: (اعراب [بادیه‌نشین، در حضور پیامبر] گفتند: «ایمان آورده‌ایم» [ای پیامبر، به آنان] بگو: «شما ایمان نیاورده‌اید؛ ولى بگویید: “اسلام آورده‌ایم”) اما این آیه که درباره‌ی اعراب در زمان رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم نازل شد، امروز درباره‌ی بسیاری از مسلمانان، چه شهری و چه بادیه‌نشینان، صادق است، می‌گویند: ایمان آورده‌ایم، اما در واقع باید به آن‌ها گفت: بگویید اسلام آورده‌ایم، چرا که ایمان هنوز در دل‌های شما وارد نشده، و این به سبب کثرت معاصی و نافرمانی‌هایی است که ایمان‌شان را تضعیف کرده است، لذا ما می‌گوییم: بازگشت عزت به مسلمانان امروز ممکن است، اگر (حقیقتاً) مؤمن شوند و به دین خود بازگردند زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ، بهترین حاکم و عادل‌ترینِ عدالت‌کنندگان است.