شنبه 19 ربیع‌الثانی 1447
۱۹ مهر ۱۴۰۴
11 اکتبر 2025

(۶۲۱۸) حکم شرعی و راهکارهای غفلت ذهنی در عبادات و خطبه‌ی جمعه

(۲۶۱۸) سوال: من همیشه در فکر و خیال فرو می‌روم حتی گاهی در نماز و هنگام تلاوت قرآن و بعضی وقت‌ها نیمی از خطبه‌ی جمعه می‌گذرد در حالی که من سرگرم فکر هستم و اصلاً متوجه نمی‌شوم امام در خطبه چه گفت، نمی‌دانم چه کنم؛ آیا این گناه دارد یا نه؟

جواب:

می‌گوییم: کسی که در نماز جمعه حاضر می‌شود، واجب است که به خطبه‌ی امام گوش دهد و جایز نیست که از شنیدن آن با گفت‌وگو یا کار دیگری مشغول شود، این وسوسه‌ها و خیالات و افکاری که در چنین حالتی برایت پیش می‌آید از جانب شیطان است، تا تو را از یاد الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ باز دارد؛ چرا که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {یَـٰۤأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوۤا۟ إِذَا نُودِیَ لِلصَّلَوٰةِ مِن یَوۡمِ ٱلۡجُمُعَةِ فَٱسۡعَوۡا۟ إِلَىٰ ذِكۡرِ ٱللَّهِ} [سوره الجمعة: ۹] (ای کسانیکه ایمان آوردهاید! هنگامیکه در روز جمعه برای نماز اذان گفته شد به سوی (نماز و) ذکر الله بشتابید).

پس بر تو واجب است که تا حد توان در رهایی از این حالت تلاش کنی، تا عبادت را با آرامش و بدون تشویش انجام دهی و به خطبه گوش فرا دهی و از آن بهره ببری و شبیه کسانی نباشی که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ درباره‌شان فرمود: {وَمِنۡهُم مَّن یَسۡتَمِعُ إِلَیۡكَ حَتَّىٰۤ إِذَا خَرَجُوا۟ مِنۡ عِندِكَ قَالُوا۟ لِلَّذِینَ أُوتُوا۟ ٱلۡعِلۡمَ مَاذَا قَالَ ءَانِفًاۚ} [سوره محمد: ۱۶]: ([ای پیامبر،] برخی از منافقان به [گفتار] تو گوش فرامىدهند اما هنگامی که از نزد تو خارج مىشوند، به اهل دانش [با تمسخر] مىگویند: «[فهمیدید] لحظاتى پیش چه مىگفت؟») بلکه با دقت و توجه گوش بده و در معانی سخنان خطیب تأمل کن تا از این خطبه‌ی هفتگی‌ای و رفتن به سوی آن را الله واجب نموده است، بهره ببری.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أنا دائما أسرح وأفكر دائما، حتى في الصلاة وقراءة القرآن أحيانًا، وفي بعض المرات تمضي نِصف خُطبة الجمعة وأنا أفكر، ولا أدري ماذا قال الإمام في الخطبة وأنا لا أدري ماذا أفعل، هل على إثم أم لا؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: نقول: إن الواجب على من حضر الجمعة أن يستمع إلى خطبة الإمام، ولا يجوز له أن يتشاغل عن استماعها بكلام، ولا غيره، وهذه الوساوس والهواجس والتفكيرات التي تحدث لك في هذه الحال هي من الشيطان، لِيَصُدَّك عن ذِكْر الله، فإن الله – تعالى – يقول ﴿ یَـٰۤأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوۤا۟ إِذَا نُودِیَ لِلصَّلَوٰةِ مِن یَوۡمِ ٱلۡجُمُعَةِ فَٱسۡعَوۡا۟ إِلَىٰ ذِكۡرِ ٱللَّهِ ﴾ [الجمعة: 9]. والواجب عليك أن تحاول بقدر ما تستطيع التخلص من هذا الأمر، حتى تقبل على عبادتك وأنت مستريح غير مُشَوَّش، وتستمع إلى الخطبة، وتنتفع بها، ولا تكون كالذين قال الله تعالى ﴿ وَمِنۡهُم مَّن یَسۡتَمِعُ إِلَیۡكَ حَتَّىٰۤ إِذَا خَرَجُوا۟ مِنۡ عِندِكَ قَالُوا۟ لِلَّذِینَ أُوتُوا۟ ٱلۡعِلۡمَ مَاذَا قَالَ ءَانِفًاۚ ﴾ [محمد: ١٦]، بل استمع وانتبه وتأمل وتفكر في معاني ما يقوله الخطيب، حتى تنتفع من هذه الخطبة الأسبوعية التي أوجبها الله -تعالى- وأوجب السعي إليها.

مطالب مرتبط:

(۶۲۳۳) آیا پدر روز قیامت درباره‌ی تأخیر در ازدواج فرزندان مورد بازخواست قرار می‌گیرد؟

پدرتان در روز قیامت درباره‌ی این موضوع مورد سؤال قرار نمی‌گیرد مگر اینکه خود او باعث این تأخیر شده باشد....

ادامه مطلب …

(۶۲۳۶) برخورد شرعی و اخلاقی با بیماری روانی همسر در زندگی زناشویی

به او توصیه می‌کنم که صبر کند و پاداش آن را از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بجوید، و به اندازه توانش برای اصلاح رابطه‌اش با همسرش تلاش کند...

ادامه مطلب …

(۶۲۳۸) حکم کسی که اصرار دارد حق را نپذیرد، چون که گوینده از او کوچک‌تر است چیست؟

نصیحت من به شخص مورد نصیحت این است که باید پند را از هر کسی که باشد بپذیرد؛ زیرا حق، مطلوب مؤمن است، و مؤمن حقیقت را هر جا که بیابد، آن را می‌گیرد....

ادامه مطلب …

(۶۲۱۰) نصیحتی برای فردی کم‌صبر در برابر سختی‌ها و بیماری‌ها

نصیحت من به او و کسانی که مانند او هستند این است که بسیار الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَى یاد کنند؛ زیرا دل‌ها با یاد الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ آرام می‌گیرند...

ادامه مطلب …

(۶۲۱۳) نصیحت به اشخاصی که از بی‌حوصلگی و احساس ملالت به‌ خاطر فراغت زیاد شکایت دارند

بدون شک، ملالت باعث نابودی روان، آسیب به بدن و سبب نگرانی‌ها و اندوه‌های بسیار است...

ادامه مطلب …

(۶۲۲۹) رفتار نیکو با والدین در عین پایبندی به شرع

درباره‌ی مادر شما، من او را نصیحت می‌کنم که دست از این کار یعنی در تنگنا قرار دادن تو به سبب پایبندی‌ات بردارد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه