سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۶۰۲۴) حکم قسم خوردن برای مصلحت شخصی

(۶۰۲۴) سوال: حکم کسی که قسم بر چیزی یاد کند که هیچ کسی با آن ضرر نمی‌‌کند، چیست؟ یعنی قسم یاد کند اما نه به قصد اینکه کسی ضرر بکند اما به خاطر مصلحت خود قسم بخورد. نظر به اینکه اگر این شخص قسم یاد نکند، به آن چه دوست دارد نمی‌‌رسد. لطفا پاسخ دهید.

جواب:

قسم یاد کردن به یک چیز، بستگی به آن چیز دارد. به عنوان مثال اگر به مقصود شرعی جز با قسم یاد کردن نمی‌‌رسد، اشکالی ندارد قسم یاد کند. در غیر این صورت بهتر است انسان زیاد قسم یاد نکند به دلیل فرموده‌‌ی الله À: {وَاحْفَظُوا أَيْمَانَكُمْ}[المائدة: ۸۹]: (و قسم‌‌های خود را حفظ کنید) از معانی این آیه این است که انسان زیاد قسم یاد نکند همچنین چون هرگاه انسان زیاد قسم یاد کند یا در معرض دروغ یا در معرض قسم گیر شدن قرار می‌‌گیرد درحالی که هر دو حرام است. بنابراین برای انسان بهتر است قسم یاد نکند مگر زمانی که نیاز باشد و هرگاه نیاز شد، بر حسب نیاز قسم یاد کند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم من حلف يمينًا على شيء لم يتضرر أحد منه، أي حلف ولكن ليس ليضر به أحدا ولكن يقصد المصلحة الذاتية، مع العلم التام بأن هذا الشخص إذا لم يحلف لم يصل إلى ما يرغب فيه؟ وجهونا في ذلك.

فأجاب رحمه الله تعالى: الحلف على الشيء على حسب ذلك شيء، فمثلا إذا كان لا يتوصل إلى مقصود شرعي إلا باليمين فلا بأس أن يحلف، وإلا فإن الأفضل ألا يكثر الإنسان الأيمان؛ لقول الله تبارك وتعالى: ﴿وَاحْفَظُوا أَيْمَنَكُمْ ﴾ [المائدة: ۸۹] ، فإن من معنى هذه الآية ألا يكثر الإنسان اليمين، ولأن الإنسان إذا أكثر الأيمان صار عُرضة إما للكذب وإما للحنث، وكلاهما محظور، فالأولى للإنسان ألا يحلف إلا إذا دعت الحاجة إلى ذلك، وإذا دعت الحاجة إلى ذلك فاليمين على حسب ما تقتضيه هذه الحاجة.

مطالب مرتبط:

(۶۰۶۰) حکم قسم دروغ و کفاره آن در صورت نقض وعده

ابتدا این سؤال کننده و امثالش را نصیحت نموده که از گفتن چنین سخنانی پرهیز کنند و اگر بر انجام کاری تصمیم جدی دارند برای آنها مجالی در قسم یاد کردن به الله À وجود دارد....

ادامه مطلب …

(۶۰۷۹) حکم طلاق و کفاره در مورد قسم یاد شده به همسر برای جلوگیری از رفتن به خانواده

اگر منظور او از گفته‌‌اش به همسرش: اگر به خانه‌‌ی خانواده‌‌ات رفتی به طلاق هستی، این بوده که می‌‌خواسته او را تهدید و منع کند از اینکه به نزد خانواده‌‌اش برود؛ حکم قسم را دارد و می‌‌تواند از آن منصرف شود و کفاره‌‌ی قسم دهد....

ادامه مطلب …

(۶۰۶۹) حکم قسم به طلاق در حالت عصبانیت

طلاقی از جانب من که دیگر شوهر دخترم نباشد، این اشتباهی از جانب تو است و این بدین معنا است که بین دخترت و شوهرش دشمنی و کینه را ایجاد می‌‌کنی در حالی که این اشتباه است، لذا به سوی الله À توبه نموده و از او طلب مغفرت کن...

ادامه مطلب …

(۶۰۹۲) حکم شکستن قسم برای ترک سیگار و کفاره آن

اگر گناهش را تکرار نمود با این وجود که قسم یاد نموده که آن را انجام ندهد بر او کفاره‌‌ی قسم واجب بوده که عبارت است....

ادامه مطلب …

(۶۰۳۷) حکم قسم دروغ بر قرآن و عواقب آن

هرگاه شخصی در خصومت بر امری به دروغ قسم یاد کند؛ قسم او قسم غموس است و از رسول الله ﷺ ثابت شده که هر کسی که به دروغ قسمی یاد کند تا مال برادر مسلمانش را با آن تصاحب کند، فاجر است....

ادامه مطلب …

(۶۱۰۴) احکام کفاره‌ی قسم و فدیه‌ی روزه

هرگاه کفاره‌‌ی قسم بر شخص لازم باشد و توانایی غذا دادن و روزه گرفتن را نداشته باشد، کفاره از او ساقط می‌‌شود....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه