(۵۹۱۵) حکم و صحت حدیث در مورد نوشیدن خمر و تغییر شکل به خوک و میمون

(۵۹۱۵) سوال: آیا این حدیث صحیح است: معنای آن این‌‌گونه است که رسول الله ﷺ می‌‌فرماید: (مردمی از امت من خمر می‌‌نوشند و روی آن نام دیگری می‌‌گذارند و زنان خواننده بر سر آن‌‌ها آلات موسیقی می‌‌زنند، الله À آن‌‌ها را در زمین فرو می‌‌برد و تبدیل به خوک و میمون می‌‌کند) اگر این حدیث درست است، لفظ صحیح و کامل آن چیست؟ آیا تهدید به فرو بردن در زمین و تبدیل به خوک و میمون در زمان امت محمد ﷺ تا قیام قیامت وجود دارد، با این وجود که الله À آن را از امت محمد ﷺ برای اکرام ایشان برداشته است؟

جواب:

این حدیث صحیح بوده و ابن قیم و دیگران آن را تصحیح نموده‌‌اند و لفظش به این صورت است: «لیشربن أناس من أمتي الخمر يسمونها بغير اسمها»[۱]: (مردمی از امت من مشروب می‌‌نوشند و روی آن نام دیگری می‌‌گذارند) و در لفظی آمده است: «يعزف علی رؤسهم بالمعازف والمغنيات»[۲]: (زنان خوانند بر سر آن‌‌ها آلات موسیقی می‌‌زنند) این حدیث صحیح بوده و بر این حدیث آنچه بخاری آن را روایت کرده و عنوان آن را گذاشته: باب: کسی که خمر می‌‌نوشید و نام دیگری بر آن می‌‌گذارد؛ شهارت می‌‌دهد؛ رسول الله ﷺ راست فرمودند، زیرا مردمانی مشروب می‌‌نوشند و نام دیگری بر آن می‌‌گذارند؛ گفته شده: به نوشیدنی روحی نامیده شده است و چقدر این گفتار بزرگ، دروغ و باطل است! چگونه این نوشیدنی که عقل را از بین می‌‌برد، قلب را می‌‌میراند و انسان را از الله À دور می‌‌سازد، نوشیدنی روحی است؟! این جز نوشیدنی خبیث که عقل را از بین می‌‌برد و دین و فکر را فاسد می‌‌سازد نیست؛ به همین دلیل کسی که به آن مبتلا شده -پناه بر الله- آرامش ندارد و آرام نمی‌‌شود تا اینکه دوباره آن را بنوشد؛ لذا او را همیشه غم زده و افسرده می‌‌بینی تا اینکه بنوشد -از الله طلب سلامتی و عافیت می‌‌کنیم- این نوشیدنی جسم، روح، عقل و اندیشه را با هم نابود می‌‌سازد -از الله طلب سلامتی و عافیت می‌‌کنیم- به همین دلیل الله À آن را بر بندگانش با تأکید حرام نموده و می‌‌فرماید: {فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ * إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ ۖ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ}[المائده: ۹۰- ۹۱]: (لذا از آن‌‌ها دوری کنید تا رستگار شوید * همانا شیطان می‌‌خواهد با شراب و قمار در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند و شما را از یاد الله و از نماز باز دارد پس آیا شما خودداری خواهید کرد؟ ) در فرموده‌‌‌‌اش: {فَاجْتَنِبُوهُ} یعنی شما در گوشه‌‌ای و آن در گوشه‌‌ای دیگر باشد و این بلیغ‌‌تر از این است که بگوید: آن را ننوشید؛ زیرا اجتناب به معنای پرهیز و دوری از آن است. سپس فرمود: {فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ} آیا از آن خوداری می‌‌کنید هنگامی که این زیان‌‌های بزرگ در آن را دانستید؟ به همین دلیل اهل علم می‌‌گویند: کسی که حرام بودن خمر را انکار کند در حالی که در میان مسلمانان زندگی می‌‌کند و حرام بودن آن بر او پنهان نیست، آن شخص مرتد و کافر است و از او طلب توبه می‌‌شود، اگر توبه نمود و حرام بودن آن را تأیید کرد کشته نمی‌‌شود و در غیر این صورت -پناه بر الله- به عنوان کافر و مرتد کشته می‌‌شود.

مهم اینکه مصداق این حدیث رخ داده، مشروب نوشیده شده و نام دیگری بر آن گذاشته شده است در حالی که زنان خواننده بر سر آن‌‌ها آلات موسیقی می‌‌زنند. اما سخنش: چگونه امکان دارد در حالی که الله À از این امت برداشته است؟ گفته می‌‌شود: آنچه از این امت برداشته شده هلاکت عمومی به چیزی که همه را در برگیرد و نابود سازد است اما اینکه عقوبت، خاص برخی باشد برداشته نشده است. از رسول الله ﷺ ثابت است که می‌‌فرماید: «أما یخشی الذي يرفع رأسه قبل الإمام -يعني في صلاة الجماعة- أن يحول الله رأسه رأس حمار أو يجعل الله صورته صورة حمار»[۳]: (آیا کسی که در نماز جماعت سر خود را قبل از امام بالا می‌‌آورد، نمی‌‌ترسد که الله سر او را تبدیل به سر الاغ کند یا اینکه صورت او را تبدیل یه صورت الاغ کند) همچنین در اینجا در حدیث ذکر شده که الله À آن‌‌ها را به صورت میمون و خوک مسخ می‌‌کند[۴]. واجب است کلام رسول الله ﷺ همچنین کلام الله À در قرآن بر ظاهر آن بدون تأویل مگر با دلیل شرعی یا عقلی یا حسی ظاهر حمل شود.

در اینجا می‌‌گوییم: این افراد ممکن است که به صورت حقیقی مسخ به میمون و خوک شوند و این بر الله À دشوار نیست و الله À قطعا بر همه چیز قادر است و اگر اراده‌‌ی چیزی را نماید و به آن بگوید: بشو! می‌‌شود. کسی که اهل روستای بنی اسرائیل را تبدیل به میمون کرد، قادر است بر اینکه غیر از آن‌‌ها از امت محمد ﷺ را تبدیل به میمون کند.

برخی از اهل علم می‌‌گویند: تبدیل در اینجا تبدیل معنوی و اخلاقی است، به این معنا که اخلاق آن‌‌ها را مانند اخلاق میمون و خوک قرار می‌‌دهد؛ اما اولی مناسب‌‌تر به ظاهر لفظ است و بر ما واجب بوده که از ظاهر پیروی کنیم و از این عقوبت ننگین بترسیم -پناه بر الله-؛ اینکه انسان از میان اهل خود مانند انسان خارج شود سپس مانند میمون و خوک برگردد؛ از الله À طلب سلامتی می‌‌کنیم.

[۱] أبوداود: کتاب الجهاد، باب في الداذي، شمارهى (۳۶۸۹)، والنسائی: کتاب الاشربة، باب منزلة الخمر، شمارهی (۵۶۵۸)، وابن ماجة: کتاب الفتن، باب العقوبات، شمارهی (۴۰۲۰)، و امام احمد (۴/۲۳۷، شمارهی ۱۸۰۹۸)

[۲] ابن ماجة: کتاب الفتن، باب العقوبات، شمارهی (۴۰۲۰).

[۳] بخاری: کتاب الجماعة والامامة، باب إثم من فع رأسه قبل الامام، شمارهی (۶۵۹) و مسلم: کتاب الصلاة، باب تحریم سبق الامام برکوع أو سجود ونحوهما، شمارهی (۴۲۷).

[۴] تخریج آن گذشت.

تعداد بازدید: 1

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما مدى صحة الحديث الذي معناه أن الرسول صلى الله عليه وسلم قال: يشرب ناس من أمتي الخمر يسمونها بغير اسمها، تضرب على رءوسهم بالمعازف القينات يخسف الله : بهم الأرض ويجعل منهم القردة والخنازير» فإن كان هذا الحديث صحيحًا فما هو لفظه الصحيح كاملا؟ وهل الوعيد بالخسف والتحويل إلى خنازير وقردة قد يكون هذا في زمن أمة محمد إلى قيام الساعة، مع أن الله قد رفع ذلك عن أمة محمد صلى الله عليه وسلم إكراما له؟

فأجاب- رحمه الله تعالى-: هذا الحديث صحيح، صححه ابن القيم وغيره رحمهم الله، ولفظه: «لَيَشْرَبَنَّ أُناسٌ من أُمَّتِي الخَمْرَ يُسَمُّونَهَا بِغَيْرِ اسمها»، وفي لفظ: «يُعْزَفُ على رُءُوسِهِم بالمعازِفِ والمُغَنِّيَاتِ» وهو حديث صحيح، ويشهد له أيضًا ما رواه البخاري في صحيحه فيما تَرْجَمَ عليه: بابُ مَن يشرب الخمر ويسميها بغير اسمها. ولقد صدق رسول الله صلى الله عليه وسلم؛ فإن أناسا يشربون الخمر ويسمونها بغير اسمها، يقال: إنها تسمى بالشراب الروحي، وما أعظم هذا القول وأبطله وأكذبه فكيف يكون هذا الشراب المزيل للعقل المميت للقلب المبعد عن الربّ شرابًا روحياً، ما هو إلا شراب خبيث يفسد العقل ويفسد الدين ويفسد الفكر أيضًا، ولهذا صاحبه المبتلى به – والعياذ بالله – لا يقر له ،قرار، ولا يهدأ له بال ولا ينشرح له صدر حتى يعود إليه مرة أخرى، فتجده دائما في هم وقلق حتى يشرب ويدمن، نسأل الله العافية والسلامة، فهذا الشراب مدمر للجسم والروح جميعا، وللعقل والفكر، نسأل الله السلامة، ولهذا حرمه الله على عباده تحريما مؤكدا في قوله تعالى: ﴿فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَوَةَ وَالْبَغْضَاءَ في الخَيْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَوَة فَهَلْ أَنتُم مُنتَهُونَ﴾ [المائدة: ۹۰-۹۱] وفي قوله: ﴿فَاجْتَنِبُوهُ﴾ يعني كونوا في جانب وهو في جانب، وهو أبلغ من قوله: لا تشربوه؛ لأن الاجتناب معناه التباعد عنه، ثم قال: ﴿فَهَلْ أَنتُم منتَهُونَ﴾ يعني: هل تنتهون عن ذلك بعد أن عرفتم هذه المضار العظيمة فيه، ولهذا قال أهل العلم من أنكر تحريم الخمر وهو ممن عاش بين المسلمين لا يخفى عليه تحريمه فإنه يُعتبر مرتدا كافرًا بالله عز وجل، يُستتاب، فإن تاب وأقر بتحريمه فإنه يُرفع عنه القتل، وإلا قتل كافرا مرتدا، والعياذ بالله.

فالمهم أن هذا الحديث وقع مصداقه؛ فقد شربت الخمر وسميت بغير اسمها، وضربت القينات بالمعازف على الرءوس، وأما قول القائل: إنه كيف يكون ذلك وقد رفع الله هذا عن هذه الأمة فيقال: إن الذي رفع عن هذه الأمة هو الإهلاك بعامة، بشيء عام يستأصل، وأما أن يختص بعضهم بعقوبة فإن هذا لم يُرفع؛ فقد ثبت عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه قال: «أَمَا يَخْشَى الذي يَرْفَعُ رَأْسَه قبل الإمام -يعني في صلاة الجماعة – أنْ يُحَوِّلَ اللهُ رأسه رأسَ حِمارٍ أَو يَجْعَلَ اللَّهُ صورته صورة حمار» وكذلك هنا ذكر في الحديث أن الله تعالى يمسخهم قردة وخنازير. وكلام الرسول عليه الصلاة والسلام- وكذلك كلام الله -عز وجل- في القرآن يجب أن يؤخذ على ظاهره بدون تأويل إلا بدليل شرعي أو عقلي أو حسي ظاهر.

فهنا نقول: إن هؤلاء يمكن أن يُمسَخُوا قردة وخنازير حقيقيين، وما ذلك على الله بعزيز، إن الله على كل شيء قدير، إذا أراد شيئًا فإنما يقول له: كن فيكون، والذي قلب أهل القرية من بني إسرائيل قردةً قادر على أن يقلب غيرهم من أمة محمد صلى الله عليه وسلم.

وذهب بعض أهل العلم إلى أن القلب هنا قلب معنوي خلقي، بمعنى أن الله يجعل أخلاقهم أخلاق القردة والخنازير ولكن الأول أليق بظاهر اللفظ، ونحن علينا أن نتبع ظاهر اللفظ، وأن نخشى من هذه العقوبة المشينة والعياذ بالله؛ أن يخرج الإنسان من أهله إنسانًا ثم يرجع قردا أو خنزيرا، نسأل الله السلامة.