(۵۷۶۳) سوال: مرد چه زیورآلاتی را می‌تواند استفاده کند؟

جواب:

نخست این‌که شایسته نیست یک مرد، به سراغ زیورآلات برود و خود را همانند زنی کند که در تلاش است همیشه با آرایش و زیورآلات باشد، این کار زنان است؛ الله ﷻ می‌فرماید: {وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَنِ مَثَلاً ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدّاً وَهُوَ كَظِيمٌ * أَوَمَنْ يُنَشَّأُ فِي الْحِلْيَةِ وَهُوَ فِي الْخِصَامِ غَيْرُ مُبِينٍ} [زخرف: ۱۷-۱۸]. (و هنگامی که یکی از آنان را به چیزی مژده دهند که برای الله رحمان مثال می‌زنند، چهره‌اش در حالی‌که در هم کشیده شده، سیاه می‌شود؛ یا کسی‌که در زیورآلات پرورش یافته و در مجادله گنگ و مضطرب است. ) يعني یعنی زن که در زیور و آرایش پرورش یافته، در مجادله مضطرب است و مرد که در چنین شرایطی پرورش نیافته، در مجادله صریح و استوار است، پس شایسته نیست که مرد، خود را در جایگاه زن قرار دهد و به سراغ زیورآلات برود و بدین خاطر استفاده از هر نوع طلایی اعم از گردنبند، دستبند، انگشتر و… برای مرد حرام است؛ زیرا پیامبر ﷺ درباره‌ی طلا و ابریشم فرمود: «إنهما حلال لإناث أمتي حرام على ذكورها». ([۱]) (آن‌دو برای زنان امتم حلال و برای مدرانش حرام است. )

زن اجازه دارد از همه‌ی انواع طلا که عادی و رایج است، استفاده نماید، تفاوتی ندارد که انگشتر، دستبند، گردنبند، گوشواره‌ یا سایر زیورآلاتی باشد که پوشیدنش معمول است. اما هرآنچه به شیوه‌ای غیرعادی است و اسراف محسوب می‌شود، جایز نیست، نه در لباس‌ و نه در خوراک و نوشیدنی و نه در موارد دیگر؛ زیرا الله ﷻ می‌فرماید: {وَلا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ} [انعام: ۱۴۱]. (و اسراف نکنید که او اسراف‌کاران را دوست ندارد. )

اما پوشیدن انگشتر نقره برای مرد جایز است و گناهی ندارد؛ زیرا ثابت شده که پیامبر ﷺ انگشتری از جنس نقره داشت. [۲]

اما علماء درباره‌ی استفاده از انگشتر آهنی اختلاف نظر دارند؛ برخی آن‌را مکروه دانسته‌اند و برخی مجاز و گمان کنم برخی نیز آن‌را حرام می‌شمارند؛ زیرا پیامبر ﷺ آن‌را جزو زیورآلات دوزخیان نام برد[۳]، چنین توصیفاتی به معنای حرام بودن آن است، اما علماء درباره‌ی صحت این حدیث اختلاف نظر دارند، برخی آن‌را به خاطر تعارض با حديث سهل بن سعد ضعیف می‌دانند؛ در صحيحين به اثبات رسیده که مردی قصد داشت با زنی ازدواج کند که خود را به پیامبر ﷺ بخشیده و عرضه کرده بود، پیامبر ﷺ او را ردّ نکرد، پس به آن مرد فرمود: «التمس ولو خاتماً من حديد»[۴] (او را حتی با انگشتر آهنی هم که شده، بخواه. ) این حدیث نشان می‌دهد که انگشتر آهنی جایز است، اما کسی‌که از آن دوری نماید و به سایر فلزات بسنده کند، بهتر است.

([۱])  تخریجش بیان شد.

[۲] بخاری: کتاب اللباس، باب قول النبی ﷺ  لا ینقش علی نقش خاتمه، شماره ۵۵۳۹؛ مسلم: کتاب الللباس و الزینة، باب لبس النبی ﷺ  خاتماً من ورق نقشه: محمد رسول الله، لبس الخلفاء له من بعده، شماره ۲۰۹۲.

[۳] تخریجش بیان شد.

[۴] تخریجش بیان شد.