سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۵۵۲۵) حکم تصرف زن در مال شوهر برای کمک به مادر نیازمند بدون اجازه‌ وی

(۵۵۲۵) سوال: زنی ازدواج کره و مادری بی سرپرست دارد. آیا برای این زن جایز است که بدون اجازه‌ی شوهرش از مال او برداشته و به مادرش بدهد؟ با توجه به اینکه اگر شوهر این را بفهمد، خیلی عصبانی شده و ممکن است کار به طلاق هم بکشد و زن هم نمی‌تواند مادر بی کسش را رها کند؟

جواب:

برای این زن جایز نیست که از مال شوهرش برداشته و خرج مادرش کند مگر اینکه با اجازه و رضایت شوهرش باشد؛ زیرا رسول اللهﷺ فرموده‌اند: «بدانید الله خون‌هایتان و اموالتان را بر شما حرام کرده، مانند حرمت این روز، در این شهر، در این ماه. بدانید و آگاه باشید که من ابلاغ کردم. آیا من ابلاغ کرده و به شما رساندم؟ گفتند: بله».[۱]

اما شایسته است که این زن با شوهرش مشورت کرده و از او برای انفاق بر مادرش از مال شوهر، اجازه بگیرد. همچنین شوهر اگر از مال خود برای مادرزن خرج کرد، به او و دخترش که زنش محسوب می‌شود، احسان نموده و به خاطر آن اجر و پاداش دارد؛ این در صورتی است که نیتش خالص بوده و از این کارش، امید ثواب و پاداش از اللهÀ داشته باشد.

همچنین به زوج توصیه می‌کنم که اگر زنش از او اجازه گرفت که چیزی از مالش را برای مادر فقیر و بی کس خود هزینه کند، به خاطر رضای الهی موافقت نماید و بداند که این کار، باعث برکت و ازدیاد مالش می‌شود. زیرا رسول اللهﷺ فرموده‌اند: «هیچ مالی به خاطر صدقه دادن، کم نشده است».[۲]


[۱]  قبلا تخریج شد. لفظ عربی چنین است: «فَإِنَّ اللَّه تبارک و تعالی قَدْ حرَّم عَلَيْكُمْ دِمَاءَكُمْ وَأَمْوَالَكُمْ وَأَعْرَاضَكُمْ، كَحُرْمَةِ ‌يَوْمِكُمْ ‌هَذَا، فِي بَلَدِكُمْ هَذَا، فِي شَهْرِكُمْ هَذَا، أَلَا هَلْ بلَّغت؟ قَالُوا: نَعَمْ».

[۲]  سنن ترمذی: أبواب الزهد، باب ما جاء مثل الدنیا مثل أربعة نفر، حدیث شماره (۲۳۲۵)، از ابوکبشة الأنماریJ با این لفظ: «مَا نَقَصَ مَالُ عَبْدٍ مِنْ صَدَقَةٍ».

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة امرأة متزوجة ولها ،أم، وليس لهذه الأم عائل، فهل يجوز أن تأخذ من مال زوجها بغير إذنه، علما بأنه لو علم هذا الزوج سيغضب غضبا شديدا، وقد يصل الأمر إلى الطلاق، وفي نفس الوقت لا تستطيع أن تترك والدتها بلا عائل؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: لا يحل لهذه الزوجة أن تأخذ من مال زوجها لتنفق على أمها إلا بإذنه ورضاه؛ لقول النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- في مِنِّى: «أَلَا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ عَلَيْكُمْ دِمَاءَكُمْ وَأَمْوَالَكُمْ، كَحُرْمَةِ يَوْمِكُمْ هَذَا، فِي بَلَدِكُمْ هَذَا، فِي شَهْرِكُمْ هَذَا، أَلَا هَلْ بَلَّغْتُ؟ قَالُوا: نَعَمْ».

ولكن ينبغي لها أن تشاور زوجها وتستأذنه في أن تنفق على أمها من ماله، وزوجها إذا أنفق على أُم زوجته من ماله كان محسنا إليها، وإلى ابنتها زوجته، وكان مثابًا على ذلك، مع النية الخالصة، واحتساب الأجر من الله -عز وجل-.

فأشير على الزوج إذا استأذنته زوجته أن تنفق على أمها الفقيرة التي ليس لها عائل أن يوافق على ذلك؛ ابتغاء رضوان الله عز وجل، وليعلم أن هذا يزيد في ماله بركةً ونماء؛ فإن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- قال: «مَا نَقَصَ مَالُ عَبْدِ مِنْ صَدَقَةٍ».

مطالب مرتبط:

(۵۵۱۰) حکم خساست مرد در نفقه و رفتار آزاردهنده با خانواده

باید به او گفت که در مورد خود و خانواده‌اش تقوای الهی پیشه کرده و نفقه‌ای که برای همسر و فرزندانش بر او واجب است را ادا کند..

ادامه مطلب …

(۵۵۱۵) حکم برداشتن مال از اموال پدر بدون اذن

جایز است به اندازه‌ای که کفایتت می‌کند، بدون اسراف و به صورتی شایسته، برداری...

ادامه مطلب …

(۵۵۲۲) حکم وجوب تأمین هزینه‌ی حج همسر بر شوهر متمکن

بر شوهر هر چند توانگر هم باشد واجب نیست که نفقه‌ی حج همسرش را بدهد مگر در صورتی که در عقد نکاح شرط کرده باشند که در این صورت وفای به آن واجب است؛ زیرا حج زن نزد ما جزء نفقه محسوب نمی‌شود که بگوییم: همان طور که نفقه‌ی زن بر او واجب است، هزینه‌ی حج رفتنش نیز بر او واجب است....

ادامه مطلب …

(۵۵۱۹) حکم تأمین هزینه تحصیل از ترکه‌ی متوفی برای فرزند صغیر

اگر به فرض که هیچ نداشته باشد و پدرش نیز چیزی از خود به جای نگذاشته باشد، مخارجش بر عهده‌ی اقاربی است که نفقه‌اش بر عهده‌ی آنهاست....

ادامه مطلب …

(۵۵۱۷) حکم تصرف مادر و ناپدری در نفقه‌ای که پدر برای فرزند می‌پردازد

پولی که این زن از شوهر سابقش می‌گیرد، نفقه‌ی آن مرد برای دخترش است و زن حق ندارد جز برای رفع احتیاجات این دختر، آن را خرج چیز دیگری کند...

ادامه مطلب …

(۵۵۲۴) آیا انسان در مورد مخارج مباح و یا ضروری که برای خانواده‌اش می‌کند، پاداش دارد؟

بله، هر خرجی که انسان برای خود و خانواده‌اش بکند و رضایت اللهÀ را به خاطر آن بجوید، پاداش دارد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه