چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۵۵۱۳) حکم ادامه زندگی با شوهر سهل‌انگار، آزارگر و مشکوک به فقدان عقل و سلامت شرعی

(۵۵۱۳) سوال: زنی با مردی ازدواج کرده و از او چهار فرزند دارد. اما شوهر با او رفتار خوبی نداشته و احتیاجاتشان را برآورده نمی‌کند و با این حال، حتی به زن اجازه نمی‌دهد که از خانواده‌اش هم چیزی مثل غذا و غیره بگیرد و اجازه هم نمی‌دهد که کسی چیزی برای آنها بخرد. یعنی نه خودش احتیاجات آنها را برآورده می‌کند و نه اجازه می‌دهد زن خودش کاری برای خودش کرده یا از خانواده‌اش حتی برای مسائل ضروری، کمک بگیرد. زن باید چگونه با این مرد برخورد کند؟ البته این را هم باید ذکر کنم که این مرد در امور دینی کوتاهی داشته، مشروب می‌خورد و قرص‌های مخدر مصرف می‌کند. همچنین زن دیگری هم گرفته است. به خاطر این کارهایش من در کمال عقل و هوش او شک دارم. برای همین رفتم به دنبال علت آن بگردم. حتی نزد یک کاهن هم رفتم و حالت او را برایش شرح دادم و کاهن به من گفت که او سحر شده است. اما بعدا از اینکه نزد کاهن رفته‌ام، پشیمان شده و از این کار توبه‌ی نصوح کردم. آیا کارم مشکلی دارد؟ به خاطر این کارهایی که کرده‌ام، چه باید بکنم؟ آیا باقی ماندن با این مرد در چنین حالی، جایز است؟

جواب:

این سوال متضمن چندین مساله بود:

مساله‌ی اول: که از همه هم مهم‌تر است: رفتن این زن نزد کاهنان. اما بعدا گفت که از این کار توبه کرده است و این کار برای هر کسی که مرتکب عملی حرام گردد، واجب است؛ یعنی توبه کند و از آنچه گذشته، پشیمان گشته و عزم خود را جزم نماید که دیگر چنین کاری را تکرار نکند.

مساله‌ی دوم: رفتار شوهرش با او و بچه‌هایش؛ که در نفقه‌ی آنها کوتاهی می‌کند و زن را هم مانع می‌شود که خودش یا خانواده‌اش، کمک حالش باشند. جواب این مساله این است: اگر این زن امکانش را ندارد که از مال شوهر – حتی اگر بدون اطلاع او هم باشد – چیزی بردارد که خرجی خود و فرزندانش را بدهد، هیچ اشکالی ندارد که از خانواده‌اش پول بگیرد تا خرج خود و بچه‌هایش کند و در صورتی که شوهر مانع این هم بشود، ظالم است؛ چون اگر آنچه زن می‌گوید صحیح باشد، مانع از خرجی و نفقه‌ای است که واجب است پرداخت کند.

مساله‌ی سوم: باقی ماندن با او یا درخواست جدایی: اگر امیدوار است که در صورت باقی ماندن با این مرد و ارشاد و راهنمایی و نصیحتش، اللهÀ او را اصلاح نماید، با او باقی بماند که مبادا خانواده از هم بپاشد و بین او و شوهرش مشکل پیش آمده و سبب اضطراب فرزندان شود. اما اگر چنین امیدی ندار، استخاره کرده و با انسان عاقلی در این مورد مشورت کند که آیا بماند یا جدا شود؟ ما هم از الله می‌خواهیم که آنچه را خیر و صلاحش در آن است برایش برگزیند. اما همه‌ی اینها وقتی است که این مرد تارک نماز نباشد. اگر نماز هم نمی‌خواند، دیگر به هیچ عنوان برای این زن جایز نیست که با این مرد بماند؛ زیرا ترک نماز، کفر اکبر است که باعث خروج انسان از اسلام می‌شود و مقتضای کفر اکبر، فسخ نکاح است. و الله اعلم.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: امرأة متزوجة من رجل، وقد أنجبت منه أربعة أولاد، ولكنه يسيء معاملتها وأولادها، ولا يوفر لهم ما يحتاجون إليه، ومع ذلك يمنعها من أن تأخذ شيئًا من أهلها كطعام ونحوه، ويمنعها أن تشتري لهم ما يحتاجون، فلا هو ينفق عليهم ويلبي طلباتهم، ولا هو يقبل أن تستعين بنفسها أو بأهلها حتى في الضروريات فكيف تتصرف مع هذا، علما أنه مُقصِّر في دينه كثيرًا، فهو يشرب الخمر، ويتناول الحبوب المخدرة، وقد تزوج بزوجة أخرى، ولسوء تصرفاته فقد شككت في كمال عقله ووعيه، فذهبت أبحث عن سبب لذلك، حتى أتيتُ بعض الكهنة، وشرحتُ لهم، حالته فقالوا لي: إنه مسحور. وقد ندمتُ على ذهابي إليهم، وتبتُ إلى الله توبة نصوحًا، فهل عليها شيء في ذلك؟ وماذا عليَّ في تصرفاتي؟ وهل يجوز لها البقاء معه على تلك الحالة؟

فأجاب رحمه الله تعالى هذا السؤال تضمن عدة مسائل:

المسألة الأولى: وهي من أهمها ذهابها إلى الكهان ولكنها قد ذكرت أنها تابت إلى الله عز وجل ، وهذا هو الواجب على من فعل محرما؛ أن يبادر بالتوبة إلى الله -سبحانه وتعالى-، فيندم على ما مضى، ويعزم على ألا يعود في المستقبل.

المسألة الثانية: تصرفات زوجها معها ومع أولادها؛ بكونه يقصر في نفقتهم، ويمنعها من أن تأتي بما يكملها من نفسها، أو من أهلها، والجواب على هذه المسألة أن نقول: إذا كان لا يمكنها أن تأخذ من ماله ولو بغير علمه للإنفاق على نفسها وأولادها، فإنه لا حرج عليها أن تأخذ من أهلها ما تنفق به على نفسها وأولادها، ولو منعها من ذلك فإنه ظالم؛ حيث يمنعها من النفقة الواجبة عليه، إن صح ما تقول في هذا الرجل.

المسألة الثالثة: البقاء معه أو طلب الفراق فإذا كانت ترجو في البقاء معه أن يصلح الله حاله بالنصح والإرشاد فإنها تبقى معه؛ لئلا ينفرط سلك العائلة، وتحصل مشاكل بينها وبينه، ويحصل القلق لأولادها. وإذا كانت لا ترجو ذلك فإنها تستخير الله عز وجل، وتشاور من تراه ذا عقل راجح في هذه المسألة: هل تبقى أم تفارق؟ ونسأل الله أن يختار لها ما فيه الخير والصلاح، ومحل ذلك ما لم يكن هذا الزوج تاركًا للصلاة، فإن كان تاركا للصلاة فإنه لا يجوز لها البقاء معه؛ لأن ترك الصلاة كُفْر مخرج عن الملة، والكفر المخرج عن الملة يقتضي انفساخ النكاح، والله أعلم.

مطالب مرتبط:

(۵۵۲۵) حکم تصرف زن در مال شوهر برای کمک به مادر نیازمند بدون اجازه‌ وی

برای این زن جایز نیست که از مال شوهرش برداشته و خرج مادرش کند مگر اینکه با اجازه و رضایت شوهرش باشد...

ادامه مطلب …

(۵۵۱۷) حکم تصرف مادر و ناپدری در نفقه‌ای که پدر برای فرزند می‌پردازد

پولی که این زن از شوهر سابقش می‌گیرد، نفقه‌ی آن مرد برای دخترش است و زن حق ندارد جز برای رفع احتیاجات این دختر، آن را خرج چیز دیگری کند...

ادامه مطلب …

(۵۵۲۴) آیا انسان در مورد مخارج مباح و یا ضروری که برای خانواده‌اش می‌کند، پاداش دارد؟

بله، هر خرجی که انسان برای خود و خانواده‌اش بکند و رضایت اللهÀ را به خاطر آن بجوید، پاداش دارد...

ادامه مطلب …

(۵۵۲۳) حکم قطع نفقه زن در صورت مخالفت با منع شوهر از رفتن به خانه پدر

هر گاه زن از شوهر در اموری که اطاعت از شوهر در آنها واجب است، نافرمانی کرد، ناشزه – یعنی نافرمان – به شمار رفته، در این صورت نفقه شامل او نمی‌شود....

ادامه مطلب …

(۵۵۲۷) آیا تقبل هزینه‌ی معالجه‌ی زن توسط شوهر، زیر نفقه وارد می‌شود؟

این به عُرف بر می‌گردد...

ادامه مطلب …

(۵۵۱۰) حکم خساست مرد در نفقه و رفتار آزاردهنده با خانواده

باید به او گفت که در مورد خود و خانواده‌اش تقوای الهی پیشه کرده و نفقه‌ای که برای همسر و فرزندانش بر او واجب است را ادا کند..

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه