(۵۵۰۱) سوال: خواهر بزرگسالی دارم که ازدواج کرده و فرزند دارد. همچنین یک دایی دارم که او نیز ازدواج کرده و یک دختر دارد. من این دختر را دوست داشته و میخواهم با او ازدواج کنم. به همین خاطر او را از داییام خواستگاری کردم. بعد از گذشت چند ماه از خواستگاری، این خواهرم به یادش آمده که این دختر را همراه با یکی از بچههایش شیر داده است. حال من حیران ماندهام که آیا میتوانم با او ازدواج کنم یا خیر؟ البته باید این را هم ذکر کنم که خواهرم، خواهر مادری است نه شقیق.
جواب:
اگر شروط شیرخوارگی به این دختر از طرف خواهرت به جا آمده باشد، تو دایی او محسوب میشوی و ازدواج با این دختر برای تو جایز نیست. شروط شیرخوارگی این است که پنج بار به بالا و قبل از این باشد که بچه از شیر گرفته شود. حال اگر خواهر قبل از اینکه دختر داییات از شیر گرفته شود، به او پنج بار و بیشتر شیر داده، این دختر، دختر خواهرت به حساب میآید و تو دایی او هستی و ازدواج با او برایت حلال نیست. اما اگر شیرخوارگی کمتر از پنج بار بوده، ازدواج با او اشکالی برایت ندارد؛ دلیل آن نیز حدیث ام المومنین عایشهÈ در صحیح مسلم است که میگوید: «یکی از چیزهایی که در قرآن نازل شده بود، این بود که ده بار شیرخوارگی، باعث ایجاد محرمیت میشود. سپس این حکم نسخ شده و حکم جدید آمد که با پنج بار شیرخوارگی، محرمیت ایجاد میشود. رسول اللهﷺ در حالی از دنیا رفت که این آیات هنوز در قرآن قرائت میشد»[۱] و حکم مساله بر همین منوال باقی مانده است. حال اگر خواهرت چهار بار یا کمتر به این دختر شیر داده، این دختر، دخترش به حساب نمیآید و میتوانی با او ازدواج کنی.
[۱] تخریج آن قبلا بیان شد. لفظ حدیث چنین است: «كَانَ فِيمَا أُنْزِلَ مِنَ الْقُرْآنِ: عَشْرُ رَضَعَاتٍ مَعْلُومَاتٍ يُحَرِّمْنَ. ثُمَّ نُسِخْنَ: بِخَمْسٍ مَعْلُومَاتٍ. فَتُوُفِّيَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَهُنَّ فِيمَا يُقْرَأُ مِنَ الْقُرْآنِ».