(۵۴۹۹) سوال: دختر خاله‌ای دارم که با دو برادر کوچکترم از مادرش بیشتر از سه بار شیر خورده‌اند. آیا با توجه به اینکه مادر او به من شیر نداده است، من می‌توانم از او خواستگاری کرده و با او ازدواج کنم؟

جواب:

اگر تو از مادر او شیر نخورده باشی و او هم از مادر تو شیر نخورده باشد، در این صورت ازدواج با او برای تو جایز است؛ زیرا در این حالت، هیچ صله‌ای بین شما دو تا وجود ندارد؛ یعنی نه تو برادر اویی و نه او خواهر توست. اما برادرانت که بیشتر از سه بار شیر خورده‌اند، اگر پنج بار شیر خورده باشند، برادران او به حساب می‌آیند. اما اگر سه یا چهار بار و یا کمتر شیر خورده باشند، برادر به حساب نمی‌آیند؛ زیرا شیرخوارگیِ معتبر، آن است که پنج بار به بالا باشد.

ام المومنین عایشهÈ می‌گوید: «یکی از چیزهایی که در قرآن نازل شده بود، این بود که ده بار شیرخوارگی، باعث ایجاد محرمیت می‌شود. سپس این حکم نسخ شده و حکم جدید آمد که با پنج بار شیرخوارگی، محرمیت ایجاد می‌شود. رسول اللهﷺ در حالی از دنیا رفت که این آیات هنوز در قرآن قرائت می‌شد».[۱] این روایت دلالت دارد که شیرخوارگی معتبر که محرمیت ایجاد می‌کند، پنج بار است نه کمتر. همچنین شرط دیگر این است که شیر خوردن در زمان شیرخوارگی اتفاق افتاده باشد؛ یعنی قبل از اینکه بچه از شیر گرفته شود، که این قول برخی از اهل علم است، یا بر اساس قول دیگری که اهل علم دارند، قبل از دو سالگی اتفاق افتاده باشد.

[۱] تخریج آن قبلا بیان شد. لفظ حدیث چنین است: «كَانَ فِيمَا أُنْزِلَ مِنَ الْقُرْآنِ: ‌عَشْرُ ‌رَضَعَاتٍ مَعْلُومَاتٍ يُحَرِّمْنَ. ثُمَّ نُسِخْنَ: بِخَمْسٍ مَعْلُومَاتٍ. فَتُوُفِّيَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَهُنَّ فِيمَا يُقْرَأُ مِنَ الْقُرْآنِ».