چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۵۴۸۲) حکم شرعی ازدواج برادر با دختر عمو در شرایط پیچیده شیرخوارگی و نسب

(۵۴۸۲) سوال: پدربزرگم همسری داشت که مادرِ پدر و عمویم می‌شده است. بعد از اینکه مادربزرگم از دنیا رفته، پدربزرگم زن دیگری گرفته است. عمویم یک دختر دارد و پدرم نیز یک پسر که برادر من می‌شود و زنِ پدربزرگم به برادر من شیر داده است. حال آیا بعد از این شیرخوارگی و با توجه به اینکه دختر عمویمان مطلقا از زن پدربزرگمان شیر نخورده، برادرم می‌تواند با دختر عمویمان ازدواج کند؟

جواب:

جواب این سوال از حدیث پیامبرﷺ فهمیده می‌شود که فرموده: «هر محرمیتی که از تولد حاصل می‌گردد، از شیرخوارگی نیز حاصل می‌شود».[۱] بنا بر این برادرت که از همسر پدربزرگت شیر خورده، می‌شود پسر پدربزرگت. وقتی پسر پدر بزرگت باشد، برادر پدر و عمویت هم می‌شود.

بر این اساس جایز نیست او با دختر عمویتان ازدواج کند؛ زیرا او عموی دختر عمویت است؛ چون با پدر این دختر عمو، برادر است. این برادری، از طرف پدری است و همان طور که برادرِ پدری حکم برادر اصلی را دارد، برادر پدری از لحاظ شیرخوارگی نیز همان حکم را دارد. زیرا رسول اللهﷺ فرموده است: «هر محرمیتی که از تولد حاصل می‌گردد، از شیرخوارگی نیز حاصل می‌شود».[۲]

دیگر فرقی نمی‌کند که دختر عمویش نیز از زن جدید پدربزرگش شیر خورده یا خیر؛ زیرا مهم خود اوست که برادرِ پدریِ پدرِ این دختر است و عموی این دختر و خواهرانش به شمار می‌رود و نمی‌تواند با آنها ازدواج کند.


[۱]  تخریجش قبلا ذکر شد. لفظ حدیث چنین است: «يَحْرُمُ ‌مِنَ ‌الرَّضَاعَةِ مَا يَحْرُمُ من الولادة».

[۲]  تخریجش قبلا ذکر شد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: كان الجدي زوجة هي أم أبي وعمي، وقد تُوفَّيَتْ جَدتي هذه، ولعمي ،بنت، ولأبي ابن هو أخي، وبعد وفاة جدتي تزوج جدي بامرأة أخرى وقد قامت زوجة جدي هذه بإرضاع أخي، فهل يجوز له بعد هذا الرضاع من زوجة جده أن يتزوج ابنة عمه، علما أنها لم ترضع منها مطلقا؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الجواب على هذا السؤال يُعرَف مِن قول النبي صلى الله عليه وسلم: «يَحْرُمُ مِنَ الرَّضَاعَةِ مَا يَحْرُمُ مِنَ الْوِلَادَةِ». فأخوك الذي رضع من زوجة جدك صار ابنا لجدك، وإذا كان ابنا لجدك صار أخا لأبيك ولعمك أيضًا.

وعلى هذا فلا تحل له بنت عمك ؛ لأنه يكون عما لها؛ حيث إنه أخ لأبيها، وهذه الأخوة أخوة من الأب، وإذا كان الأخ من الأب أخا له أحكام الأخوة إذا كان من النسب، فكذلك الأخ من الأب أخ تثبت له أحكام الأخوة إذا كان من الرضاع؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم يقول: «يَحْرُمُ مِنَ الرَّضَاعَةِ مَا يَحْرُمُ مِنَ الْوِلَادَةِ».

ولا فرق بين أن تكون ابنة عمه قد رضعت من زوجة جده الجديدة أم لم ترضع؛ لأن المهم أنه هو نفسه كان أخا لأبيها من الأب -أخا له من الرضاع-، وحينئذ فيكون عما لبناته، فلا يحل له أن يتزوج بهن.

مطالب مرتبط:

(۵۴۵۹) حکم شرعی بارداری مادر پیش از اتمام دوسال شیردهی فرزند نخست

هیچ گناهی بر شما نیست اگر پشت سر هم فرزند به دنیا آورید...

ادامه مطلب …

(۵۴۶۳) حکم استمرار نکاح با زوجه‌ای که احتمال قرابت رضاعی با او وجود دارد

شیرخوارگی زمانی محرمیت می‌آورد که با اطمینان بدانیم پنج بار بوده است. اما با وجود شک در عدد شیردهی، دیگر تاثیری نداشته و محرمیت نمی‌آورد و باعث حرمت نکاح نمی‌شود....

ادامه مطلب …

(۵۴۶۴) تأثیر شیرخوارگی غیرمستقیم در حرمت نکاح

الان بر تو واجب است تحقیق کنی: آیا او پنج بار از مادر تو شیر خورده، یا تو پنج بار از مادر او شیر خورده‌ای یا خیر؟ اگر چنین باشد، ازدواجتان باطل بوده و بر تو واجب است که از او جدا شوی....

ادامه مطلب …

(۵۴۷۶) حکم ازدواج با دختر دایی در حضور محرمیت شیری غیرمستقیم

مردی که به او اشاره کردی تنها در صورتی دایی شیری تو به حساب می‌آید که شروط شیرخوارگی در حق او به جای آمده باشد. همچنین در صورتی که دایی تو باشد، دخترش که می‌خواهی با او ازدواج کنی، برایت حلال است، حتی اگر از زن این مرد که همراه با دایی‌ات از مادربزرگت شیر خورده‌اند، شیر خورده باشد...

ادامه مطلب …

(۵۵۰۷) حکم ازدواج با خواهر دختری که به فرزند انسان شیر داده است

اگر شیرخوارگی پنج بار به بالا بوده و همچنین قبل از دو سالگی و قبل از این بوده باشد که بچه از شیر گرفته شود، در این صورت او فرزند آن زنی است که از او شیر خورده و خواهران این زن، خاله‌های او هستند ...

ادامه مطلب …

(۵۴۴۴) حکم شرعی امتناع از شیر دادن فرزند بدون عذر

مادامی که این زن از آنچه انجام داده است پشیمان است، الله این کار او را می‌بخشد و بعد از آن که پشیمان شده و از گناه خود توبه و استغفار نموده، چیزی بر او نیست....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه