سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۵۴۷۹) حکم محرمیت ناشی از شیرخوارگی متقاطع

(۵۴۷۹) سوال: زنی هست که دخترانی دارد و شوهرش از دنیا رفته است. این زن، پسر بزرگ برادر شوهرش را به همراه دختر بزرگ خودش با هم شیر داده است و تعداد دفعات آن را به یاد ندارد. همچنین پسر کوچک برادر شوهرش را به همراه دختر کوچک خودش به مدت بیشتر از یک هفته شیر داده، اما پسر وسطی برادر شوهرش را شیر نداده است. حال آیا پسر وسطی می‌تواند با دختر کوچک این زن که با برادر کوچک‌تر پسر، خواهر و برادر شیری هستند، ازدواج کند؟

جواب:

صورت مساله این است: زنی که سه پسر دارد، پسر بزرگ و پسر کوچکش از زن عمویشان شیر خورده‌اند. همچنین زن عمو دارای چند دختر است. حال آیا برادر این دو پسر که از زن عمو شیر خورده‌اند، می‌تواند با دختر عموهایش که خواهران شیری دو تا برادرش هستند، ازدواج کند یا خیر؟

می‌گویم: بله، می‌تواند با این دختر عموها ازدواج کند. چه آن دخترانی که با برادرانش شیر خورده‌اند و چه بقیه‌ی آنها؛ زیرا باید بدانیم که حکم شیرخوارگی در مورد کسی که شیر خورده و فرزندانش ثابت می‌شود. اما در مورد برادران و پدر و مادر و دیگر فرزندان و فرزندزادگانشان تصدیق نمی‌کند. با در نظر گرفتن این قاعده، بسیاری از مشکلاتی که در مورد آنها سوال پرسیده می‌شود، حل می‌گردند.

برای بیشتر روشن شدن مساله، باید این را ذکر کنم که هر وقت کسی از زنی شیر خورد که این شیر خوردن، معتبر و شرعی باشد، فرزند آن زن به شمار می‌رود و دختران و پسران آن زن، خواهران و برادرانش به حساب آمده، برادران این زن، دایی‌هایش هستند و خواهرانش، خاله‌های او به شمار می‌آیند. همچنین فرزند کسی که شیر زن به خاطر وجود او جاری شده هم به حساب می‌آید که در این صورت، شوهر زن، پدر شیری او بوده، برادران شوهرش، عموهای شیری این شخص می‌باشند. این حکم در مورد فرزندان شخص شیر خورده هم صدق می‌کند. اما شیرخوارگی در مورد برادران شخصی که شیر خورده و پدر و مادرش، هیچ تاثیری ندارد و آنها نسبت به کسانی که با این شیر خوار محرم هستند، بیگانه بوده و محرم به حساب نمی‌آیند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: يوجد امرأة لديها بنات وزوجها متوفى، وقد أرضعت أبناء أخي زوجها الأكبر منهم مع ابنتها الكبيرة عدة رضعات لا تذكر عددها، وأرضعت ابنه الأصغر مع ابنتها الصغيرة أكثر من أسبوع دون أن ترضع ابنه الأوسط، فهل يجوز أن يتزوج الابن الأوسط ابنتها الصغيرة التي رضعت مع أخيه الصغير ولم ترضع معه؟

فأجاب رحمه الله تعالى: قول السائل هل يجوز لابنها الأوسط أن يتزوج بنتها الصغيرة التي رضعت مع أخيه الصغير ؟ الصواب أن يُقال: التي رضع معها أخوه الصغير؛ لأن البنت هذه لم ترضع من أمه أي من أم هذا الولد الأوسط وإنما صورة المسألة أن المرأة التي لها ثلاثة أولاد رضع ابنها الأكبر وابنها الأصغر من زوجة عمهما وزوجة عمها لها بنات، فهل يجوز لأخي هذين الرجلين الراضعين الأوسط أن يتزوج من بنات عمه؟

نقول: نعم، يجوز له أن يتزوج من بنات عمه، سواء البنات اللاتي رضع معهن إخوته، أم أخواه، أم من بنات أخريات؛ وذلك لأنه يجب أن نعرف أن الرضاع لا ينتشر حكمه إلا إلى المرتضع نفسه وفروعه فقط، ولا ينتشر الرضاع إلى أصوله وفروع أصوله، وبهذه القاعدة يتبين حل مشاكل كثيرة يُسأل عنها كثيرا.

والإيضاح مرة ثانية أن الإنسان إذا رضع من امرأة رضاعا معتبراً شرعياً صار ولدا لها، وصار أولادها ذكورُهم وإناثهم إخوة له، وصار إخوتها أخوالا له، وأخواتها خالات له، وصار أيضًا ولدًا لمن يُنسب لبنها إليه، فيكون زوجها أبا له من الرضاع، وإخوة زوجها أعمامًا له من الرضاع، وينتشر هذا الحكم إلى فروع المرتضع يعني إلى ذريته وأما إخوة المرتضع وأبوه وأمه فلا تأثير للرضاع فيهم إطلاقا، لا يؤثر فيهم أبدا، وهم بالنسبة لمن كانوا محارم لهذا المرتضع بسبب الرضاع أجانب، وليسوا محارم.

مطالب مرتبط:

(۵۴۹۸) حکم محرمیت ناشی از شیرخوارگی خواهر و تأثیر آن بر روابط اجتماعی با پسران عمو

شیرخوارگی تاثیری در اقارب شیرخوار ندارد و فقط به فرزندان و ذریه‌ی او سرایت می‌کند. یعنی محرمیت ایجاد شده به خاطر شیرخوارگی، فقط شامل شخص شیرخوار و ذریه‌ی او می‌شود. اما نزدیکانش مثل پدر و مادر و برادرانش را شامل نمی‌شود...

ادامه مطلب …

(۵۴۵۴) برای شمارش تعداد دفعات شیرخوارگی، چه چیزی اعتبار دارد؟

قول راجح این است که هر دفعه شیر خوردن باید از دفعه‌ی دیگر فاصله داشته باشد؛ طوری که این فاصله، آشکار و معلوم باشد. اما به مجرد اینکه پستان را رها کند و دوباره آن را به دهان بگیرد، یک بار حساب نمی‌شود؛ چون شیر خوردن در اینجا مثل لقمه برای کسی است که غذا می‌خورد....

ادامه مطلب …

(۵۴۴۸) آیا جایز است که انسان با دختر برادر شیری ازدواج کند؟

جایز نیست که انسان با دختر برادر شیری و دختر خواهر شیری ازدواج کند...

ادامه مطلب …

(۵۴۶۰) حکم نکاح در صورت شک در تحقق رضاع مُحرِّم

هتر و ایمن‌تر این است که از ازدواج با این دختر خودداری نماید؛ چون غیر از این دختر، زنان دیگری هم وجود دارند و در قضیه‌ی شیرخوارگی نیز شک وجود دارد و خوب نیست که انسان چنین کاری کند؛ آن هم زمانی که امکان خلاصی یافتن از آن برایش وجود دارد....

ادامه مطلب …

(۵۴۶۹) حکم استمرار نکاح پس از کشف رضاع میان زوجین

بعد از اینکه معلوم شده آن زن خواهر شیری اوست، باطل بودن ازدواجشان معلوم است و این زن به هیچ وجه برای او حلال نیست....

ادامه مطلب …

(۵۴۴۴) حکم شرعی امتناع از شیر دادن فرزند بدون عذر

مادامی که این زن از آنچه انجام داده است پشیمان است، الله این کار او را می‌بخشد و بعد از آن که پشیمان شده و از گناه خود توبه و استغفار نموده، چیزی بر او نیست....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه