(۵۴۶۶) سوال: من جوانی سی و پنج ساله هستم. مادرم سه ماه بعد از پدرم از دنیا رفت. پس از آن مادر بزرگ پدری‌ام سرپرستی مرا به عهده گرفت. سپس از همسر دیگر شوهرش به من شیر داد. خودش نیز در حالی که پنجاه سال داشت، به من شیر داد و حامله هم نبود. وقتی خواستم ازدواج کنم، با دختر عمه‌ام که خواهر پدرم باشد، ازدواج کردم و الان با هم زندگی سعادتمندانه‌ای داریم. آیا به علت شیری که از مادربزرگم خورده‌ام، در این ازدواج مانعی دینی وجود دارد؟ اگر بله، الان باید چکار کنم؟

جواب:

از مادربزرگش شیر خورده، سپس با دختر عمه‌اش ازدواج کرده و عمه‌اش، خواهر پدرش است. مادربزرگش نیز چنان که پیداست، مادر پدر اوست. بر این اساس، عمه‌اش، خواهر شیری او به حساب می‌آید و وقتی خواهر شیری‌اش باشد، این پسر می‌شود دایی دختر عمه‌اش. این در حالی است که اللهÀ در قرآن می‌فرماید: {حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ مِنَ الرَّضَاعَةِ} [نساء: ۲۳]: (مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و عمه‌هایتان و خاله‌هایتان و دختران برادر و دختران خواهر و مادرانی که شما را شیر داده‌اند و خواهران شیریتان، بر شما حرام گردیده‌اند).

همچنین از پیامبرﷺ ثابت است که فرمود: «هر محرمیتی که از تولد حاصل می‌گردد، از شیرخوارگی نیز حاصل می‌شود».[۱]

وقتی ازدواج با دختر خواهر به خاطر وجود نسب، حرام است، ازدواج با دختر خواهر شیری نیز حرام است. بر این اساس برای او جایز نیست که با این دختر ازدواج نماید.

اما باید این را بداند که شیرخوارگی در صورتی ثابت می‌شود که پنج بار به بالا بوده و قبل از دو سالگی طفل صورت گرفته باشد. پس الان باید در مورد این شیرخوارگی اطمینان حاصل کند. اگر به پنج بار رسیده باشد و قبل از دو سالگی‌اش بوده، بر او واجب است که از این زن جدا شود؛ زیرا ازدواجشان صحیح نیست. اما اگر شیرخوارگی کمتر از پنج بار بوده، حکم شیرخوارگی ثابت نمی‌شود و در این صورت، لازم نیست از همسرش جدا شود؛ چون ازدواجشان صحیح است.

مجری: آیا اینکه مادربزرگ هنگامی که او را شیر می‌داده، پنجاه ساله بوده و نه حامله بوده و نه می‌توانسته بچه به دنیا آورد؛ تاثیری در حکم شیرخوارگی دارد؟

جواب:

بر اساس قول راجح، چنین چیزی هیچ تاثیری ندارد؛ به دلیل اینکه حکم این آیه عام است که می‌فرماید: {وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ} [نساء: ۲۳]: (و مادرانتان که شما را شیر داده‌اند).

مجری: یعنی اگر شیر در او وجود داشت، حکم ثابت می‌شود؟

جواب:

بله، هر گاه زنی شیر داشت، چه بزرگسال باشد یا نه، حکم شیرخوارگی ثابت می‌شود.

[۱]  تخریجش قبلا ذکر شد. لفظ حدیث چنین است: «يَحْرُمُ ‌مِنَ ‌الرَّضَاعَةِ مَا يَحْرُمُ من الولادة».