دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۵۴۵۴) برای شمارش تعداد دفعات شیرخوارگی، چه چیزی اعتبار دارد؟

(۵۴۵۴) سوال: برای شمارش تعداد دفعات شیرخوارگی، چه چیزی اعتبار دارد؟ آیا به دهن گرفتن پستان و سپس رها کردنش، حساب می‌شود، یا اینکه باید تا سیر شدن، شیر بنوشد؟

جواب:

علماÉ در مورد اینکه چه موقع شیر خوردن، یک بار شیرخوارگی حساب می‌شود، اختلاف دارند؛ آیا به دهان گرفتن پستان و رها کردن آن، یک شیرخوارگی محسوب می‌شود؟ حتی اگر در همان لحظه دوباره پستان را به دهان بگیرد، یک شیرخوارگی دیگر به حساب می‌آید، یا اینکه باید هر دفعه با دفعه‌ی دیگر فاصله داشته باشد؟

دو قول در این مساله وجود دارد و قول راجح این است که هر دفعه شیر خوردن باید از دفعه‌ی دیگر فاصله داشته باشد؛ طوری که این فاصله، آشکار و معلوم باشد. اما به مجرد اینکه پستان را رها کند و دوباره آن را به دهان بگیرد، یک بار حساب نمی‌شود؛ چون شیر خوردن در اینجا مثل لقمه برای کسی است که غذا می‌خورد و رسول اللهﷺ فرموده: «الله از بنده‌ای راضی می‌شود که هر گاه غذایی می‌خورد، او را شکر گوید، یا هر گاه نوشیدنی می‌نوشد، او را شکر گوید»[۱].

آنچه واضح است اینکه در نوشیدن، سنت این است که با سه نفس بنوشد و این سه نفس نوشیدن، یک نوشیدن به حساب می‌آیند. برای خوردن نیز همین موضوع صدق می‌کند. چون انسان زمانی پروردگارش را شکر می‌کند که دست از خوردن کشیده باشد و این در حالی است که لقمه‌های زیادی خورده است. پس آنچه درست به نظر می‌آید این است که در شیرخوارگی نیز همین مساله وجود دارد و هر بار شیر خوردن باید به صورت کامل از شیر خوردن بعدی فاصله داشته باشد. اما رها کردن پستان در هر بار و دوباره به دهان گرفتنش، چند شیر خوردگی به حساب نمی‌آید؛ حتی اگر بارها نیز پستان را گرفته و رها کند.

نکته‌ی دیگر اینکه بسیاری از عوام تصور می‌کنند اگر نوزاد به قدر سیر شدن شیر بخورد، یک شیرخوارگی به حساب می‌آید. این درست نیست، بلکه درست این است که تعداد دفعات شیر خوردن اعتبار دارد و فرقی نمی‌کند که سیر شده باشد یا خیر. اگر نوزادی از زنی پنج بار شیر بخورد، فرزند او از لحاظ شیرخوارگی به حساب می‌آید و فرقی نمی‌کند که در هر بار شیر خوردن، سیر شود یا خیر.


[۱]  صحیح مسلم: کتاب الذکر و الدعاء و التوبة و الإستغفار، باب استحباب حمد الله تعالی بعد الأکل و الشرب، حدیث شماره (۲۷۳۴)، از انس بن مالکJ با این لفظ: «إِنَّ اللَّهَ لَيَرْضَى عَنِ الْعَبْدِ أَنْ ‌يَأْكُلَ ‌الْأَكْلَةَ فَيَحْمَدَهُ عَلَيْهَا أَوْ يَشْرَبَ الشَّرْبَةَ فَيَحْمَدَهُ عَلَيْهَا».

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما المعتبر في عدد الرضعات؟ هل المعتبر مص الثدي، ثم إطلاقه، أم الوجبة الكاملة؟

فأجاب رحمه الله تعالى: اختلف العلماء -رحمهم الله- في المراد بالرضعة؛ هل يعتبر مص الثدي ثم إطلاقه رضعة، ولو عاد في الحال، أم أنه لا بد من رضعة منفصلة بائنة عن الرضعة الأخرى؟

على قولين في هذه المسألة، والراجح أنه لا بد أن تكون الرضعة منفصلة عن الرضعة الأخرى؛ بحيث يكون بينهما فاصل بين، وأما مجرد إطلاق الثدي ثم الرجوع إليه في الحال، فإن ذلك لا يعتبر رضعة أخرى؛ لأن الرضعة هنا مثل الأكلة بالنسبة لمن يأكل الطعام، وقد قال النبي – عليه الصلاة والسلام-: «إِنَّ اللَّهَ لَيَرْضَى عَنِ الْعَبْدِ أَنْ يَأْكُلَ الْأَكْلَةَ فَيَحْمَدَهُ عَلَيْهَا أَوْ يَشْرَبَ الشَّرْبَةَ فَيَحْمَدَهُ عَلَيْهَا» ومن المعلوم أن المشروع في الشرب أن يكون بثلاثة أنفاس، وأن الشربة تشمل الأنفاس الثلاثة، وكذلك في الأكل، فإن الإنسان يحمد الله -عز وجل- إذا فرغ من أكله مع أنه قد أكل لقما كثيرةً، فالذي يظهر أن المراد بالرضعة ما كانت منفصلة انفصالاً تاماً عن الرضعة الأخرى، وأما مجرد إطلاق الثدي في مكان واحد فإنه لا يعتبر تكرارًا للرضعات، بل هو رضعة واحدة، ولو أطلقه عدة مرات.

ثم إن كثيرا من العوام يظنون أن الصبي إذا شبع من الرضاع فإنه يكفي عن العدد، ولكن هذا ليس بصحيح، بل المعتبر هو العدد، سواء شبع، أم لم يشبع، فإذا رضع هذا الطفل من هذه المرأة خمس رضعات فإنه يعتبر ابنا لها من الرضاع، سواء شبع في كل رضعة، أم لم يشبع.

مطالب مرتبط:

(۵۴۸۳) حکم شرعی نسبت برادری شیری میان کودکان شیرخورده از مادران مختلف

اولا باید دانست که محرمیت از طریق شیرخوارگی، دارای چند شرط است، از جمله:...

ادامه مطلب …

(۵۴۷۴) حدود حرمت محرمیت شیری بین پسر خاله و نسل او در ازدواج با دختران صاحب‌فرزند

جایز نیست پسر خاله‌ات که از مادرش شیر خورده‌ای و شروط شیرخوارگی هم احراز شده، با دخترانت یا دختر زاده‌ها یا پسر زاده‌هایت ازدواج کند...

ادامه مطلب …

(۵۵۰۵) حکم ازدواج اقوام پس از رضاع میان دو کودک

به نسبت این مرد، پسران و دختران زنی که از او شیر خورده، برادران و خواهرانش محسوب می‌شوند. همچنین پسران و دختران شوهر این زن که از زنان دیگرش هستند نیز برادر و خواهر او به حساب آمده و برای او جایز نیست که با هیچ کدام از دختران این زن و نیز دختران شوهر این زن ازدواج کند..

ادامه مطلب …

(۵۵۰۷) حکم ازدواج با خواهر دختری که به فرزند انسان شیر داده است

اگر شیرخوارگی پنج بار به بالا بوده و همچنین قبل از دو سالگی و قبل از این بوده باشد که بچه از شیر گرفته شود، در این صورت او فرزند آن زنی است که از او شیر خورده و خواهران این زن، خاله‌های او هستند ...

ادامه مطلب …

(۵۴۵۹) حکم شرعی بارداری مادر پیش از اتمام دوسال شیردهی فرزند نخست

هیچ گناهی بر شما نیست اگر پشت سر هم فرزند به دنیا آورید...

ادامه مطلب …

(۵۴۷۹) حکم محرمیت ناشی از شیرخوارگی متقاطع

هر وقت کسی از زنی شیر خورد که این شیر خوردن، معتبر و شرعی باشد، فرزند آن زن به شمار می‌رود و دختران و پسران آن زن، خواهران و برادرانش به حساب آمده، برادران این زن، دایی‌هایش هستند و خواهرانش، خاله‌های او به شمار می‌آیند.....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه