چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۵۴۱۹) آیا برای زن جایز است که در اثنای عده‌ (وفات یا طلاق) فریضه‌ی حج را ادا کند؟

(۵۴۱۹) سوال: آیا برای زن جایز است که در اثنای عده‌ (وفات یا طلاق) فریضه‌ی حج را ادا کند؟

جواب:

به نسبت زنی که شوهرش فوت کرده است جایز نیست که از خانه خارج شود و برای حج سفر کند تا این که عده‌اش پایان یابد چون در این حالت زن استطاعت و توان حج را ندارد چون در این صورت برای او واجب است که در خانه منتظر بماند چون اللهÀ می‌‌فرماید: {وَٱلَّذِینَ یُتَوَفَّوۡنَ مِنكُمۡ وَیَذَرُونَ أَزۡوَ ٰ⁠جࣰا یَتَرَبَّصۡنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرۡبَعَةَ أَشۡهُرࣲ وَعَشۡرࣰا} [سوره البقرة: ۲۳۴] : (و کسانی از شما که می‌میرند و همسرانی باقی می‌گذارند؛ باید چهار ماه و ده روز انتظار بکشند (وعده نگه دارند)): لذا باید در خانه منتظر بماند تا عده‌اش تمام شود.

اما به نسبت عده‌ی غیر از وفات؛ زنی که طلاق رجعی داده شده است در حکم زن او می‌باشد لذا سفر نمی‌کند مگر با اجازه‌ی شوهرش ولی اشکالی ندارد که شوهرش اگر که مصلحت ببیند به او اجازه دهد که به حج برود و حج را همراه محرم ادا کند.

اما اگر طلاق بائن بوده است همچنین برای زن مشروع است که در خانه خودش بماند و می‌تواند حج کند اگر که شوهر با آن موافقت کند چون در زمان عده این حق را دارد لذا اگر اجازه داد که حج کند پس اشکالی بر آن نیست.

نتیجه: زنی که شوهرش فوت کرده است باید در خانه بماند و بیرون نرود و زن مطلقه‌‌ی طلاق رجعی در حکم زن او است و امر او به دست شوهرش است و اما زن مطلقه‌ی طلاق بائن، آزادی بیشتر از مطلقه‌ی طلاق رجعی دارد ولی با این وجود شوهرش برای حفاظت از عده‌اش می‌تواند او را منع کند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يجوز للمرأة أن تؤدي فريضة الحج أثناء العدة بعد زوجها المتوفى أو معتدة عموما للوفاة أو الطلاق؟

فأجاب – رحمه الله تعالى -: أما بالنسبة للمتوفى عنها فإنه لا يجوز لها أن تخرج من بيتها، وتسافر للحج، حتى تنقضي العدة؛ لأنها في هذه الحال غير مستطيعة؛ إذ إنه يجب عليها أن تتربص في البيت؛ لقوله تعالى: ﴿ وَٱلَّذِینَ یُتَوَفَّوۡنَ مِنكُمۡ وَیَذَرُونَ أَزۡوَٰجࣰا یَتَرَبَّصۡنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرۡبَعَةَ أَشۡهُرࣲ وَعَشۡرࣰا ﴾ [البقرة: ٢٣٤]. فلا بد أن تنتظر في بيتها حتى تنتهي العدة.

وأما المعتدة من غير الوفاة فإن الرَّجعِيَّة حُكمها حكم الزوجة فلا تسافر إلا بإذن زوجها، ولكن لا حرج عليه إذا رأى من المصلحة أن يأذن لها في الحج، وتحج مع محرم لها.

أما المبانة فإن المشروع أن تبقى في بيتها أيضًا، ولكن لها أن تحج إذا وافق الزوج على ذلك؛ لأن له الحق في هذه العدة، فإذا أذن لها أن تحج فلا حرج عليه.

الحاصل: أن المتوفى عنها يجب أن تبقى في البيت ولا تخرج، وأما المطلقة الرَّجعِيَّة فهي في حكم الزوجات، فأمرها إلى زوجها. وأما المبانة فإنها لها حريةٌ أكثر من الرَّجعِيَّة، ولكن مع ذلك لزوجها أن يمنعها صيانة لعدته.

مطالب مرتبط:

(۵۴۰۴) آغاز زمان عده‌ی وفات در صورت تأخیر در اطلاع از مرگ شوهر

عده از زمان وفات شروع می‌شود نه از زمان با خبر شدن زن...

ادامه مطلب …

(۵۴۱۷) حکم بازگشت شوهر پس از شایعه وفات

عقد مرد دوم با آن زن باطل بوده و شوهر او نیست و نکاح اول همچنان باقی است و زن باید به شوهر اول خود بازگردد ولی باید قبل از جماع با او عده‌ی شوهر دوم را بگذراند...

ادامه مطلب …

(۵۴۰۹) حکم شرعی نمایان شدن زن مطلقه برای شوهر پس از طلاق

مادامی که زن در عده است می‌تواند خود را برای او نمایان کند چون مادامی که در عده می‌باشد، زن اوست...

ادامه مطلب …

(۵۴۰۵) آیا رد شدن زن از زیر تابوت همسرش جای عده را می‌گیرد؟

این باطل است و هنگامی شوهر زنی فوت کند، بر زن واجب است  که عده را بگذراند و اگر حامله است عده‌ی او تا وضع حملش می‌باشد چه زمان آن طولانی باشد یا کوتاه و اگر حامله نیست ۴ ماه و ۱۰ روز را می‌گذراند...

ادامه مطلب …

(۵۴۰۷) حکم تعیین انتهای عده طلاق در صورت تأخیر قاعدگی به سبب اختلالات هورمونی

وقتی که  عده بر زن مطلقه واجب گشته است و آن نیز برای کسانی که حیض می‌شوند سه حیض کامل است پس امکان ندارد که از عده خارج گردد مگر بعد از این‌ حیض...

ادامه مطلب …

(۵۴۱۳) حکم بازگشت زن مطلّقه رجعی پس از گذشت یک سال

گرکه عده‌اش پایان یافته است باید با او عقد جدید ببندی ولی اگر عده‌اش تمام نشده است، رجوع به او بدون عقد کافی است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه