سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۵۳۹۹) حکم ظهار معلّق بر شرط و تحقق آن از روی فراموشی زن

(۵۳۹۹) سوال: بر زن خود قسم خوردم که اگر به خانه‌ی فلانی رفتی تو مانند خواهرم بر من حرام می‌باشی و او نیز رفت و به من گفته است که فراموش کرده‌ام، حکم آن چیست؟

جواب:

اولا تو به عدم استفاده از این کلمات نصیحت می‌کنم چون بسیار خطرناک هستند و انسان وقتی که به زن خود بگوید: همبستری با تو مانند همبستری کردن با مادرم یا خواهرم بر من حرام است یا مانند، ظهار کرده است و اللهÀ در کتابش حکم ظهار را بیان کرده و فرموده است: {ٱلَّذِینَ یُظَـٰهِرُونَ مِنكُم مِّن نِّسَاۤىِٕهِم مَّا هُنَّ أُمَّهَـٰتِهِمۡۖ إِنۡ أُمَّهَـٰتُهُمۡ إِلَّا ٱلَّـٰۤـِٔی وَلَدۡنَهُمۡۚ وَإِنَّهُمۡ لَیَقُولُونَ مُنكَرࣰا مِّنَ ٱلۡقَوۡلِ وَزُورࣰاۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورࣱ} [سوره المجادلة: ۲] : (کسانی از شما که زنان‌شان را ظهار می‌کنند، آنان هرگز مادران‌شان نیستند، مادران‌شان فقط کسانی اند که آن‌ها را زاده‌اند، بی‌گمان آن‌ها سخنی زشت و دروغ می‌گویند، و همانا الله عفوکنندۀ آمرزگار است) و بیان نموده است که کفاره‌ی ظهار آزاد کردن برده است و اگر نیافت دو ماه را پشت سرهم روزه بگیرد و اگر نتوانست به ۶۰ مسکین غذا دهد و همچنین جایز نیست که با همسرش همبستری کند تا زمانی که کفاره را نپرداخته است که با آزاد کردن برده است اگر که قادر است و اگر قادر به آن نیست، دو ماه پشت سرهم روزه گرفتن است و اگر قادر به آن نیز نیست به ۶۰ مسکین غدا دادن است لذا این امر خطرناکی است.

اما آنچه متعلق به سوال تو می‌باشد که همسرت فراموش کرده است پس تو قسم‌گیر نمی‌شوی یعنی کفاره بر تو لازم نیست چون قول راجح این است که کسی که کسی را قسم گیر کند و او نیز از روی فراموشی مخالف قسم را انجام دهد پس او قسم گیر نمی‌شود همانطور کسی که بر خود قسم بخورد اگر که فلان کار را انجام دهد و از روی فراموشی انجام داد پس کفاره‌ای بر او نیست.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: حلفتُ على زوجتي أنها إذا ذهبت إلى بيت فلان تكون محرمة عليَّ مثل أختي وذهبت وقالت لي: إنني نسيتُ. فما الحكم في ذلك؟

فأجاب رحمه الله تعالى: أولا ننصحك بعدم إطلاق هذه الكلمات؛ لأنها كلمات خطيرة جدًّا، والإنسان إذا قال لزوجته: أنت عليَّ كظهر أمي. أو: كظهر أختي أو ما أشبه ذلك كان مُظاهِرًا، وقد بَيَّنَ الله سبحانه وتعالى- حكم الظهار في كتابه فقال: ﴿ ٱلَّذِینَ یُظَـٰهِرُونَ مِنكُم مِّن نِّسَاۤىِٕهِم مَّا هُنَّ أُمَّهَـٰتِهِمۡۖ إِنۡ أُمَّهَـٰتُهُمۡ إِلَّا ٱلَّـٰۤـِٔی وَلَدۡنَهُمۡۚ وَإِنَّهُمۡ لَیَقُولُونَ مُنكَرࣰا مِّنَ ٱلۡقَوۡلِ وَزُورࣰاۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورࣱ ﴾ [المجادلة: ٢] وبَيَّنَ أن كفارة الظهار عتق رقبة، فإن لم يجد فصيام شهرين متتابعين، فإن لم يستطع فإطعام ستين مسكينا، ومع ذلك لا يجوز أن يقرب زوجته حتى يكفر، بإعتاق الرقبة إن كان قادرا، وبصيام شهرين متتابعين إن لم يكن قادرًا على عتق رقبة، وإطعام ستين مسكينا إن لم يكن قادرًا على صيام الشهرين، فالأمر في هذا خطير.

أما فيما يتعلق بسؤالك فإذا كانت امرأتك ناسية فإنه لا حنث عليك؛ أي ليس عليك كفارة؛ لأن القول الراجح أنَّ مَن حَنَّث غيره وهو ناس فإن هذا الغير لا يحنث، كما أن الحالف نفسه إذا فعل الشيء وهو ناس، أي إذا فعل الشيء الذي حلف عليه وهو ناس، فإنه ليس عليه كفارة.

مطالب مرتبط:

(۵۳۹۲) اگر بین زوجین خصومتی پیش بیاید و زن، شوهرش را بر خود حرام کند آیا تأثیری دارد؟

این که زن، شوهرش را برخود حرام کند حکم قسم به خود می‌گیرد یعنی اگر بعد از آن با شوهرش همبستری کرد بر زن واجب است که کفاره‌ی قسم را بپردازد چون در عموم این قول اللهÀ وارد است...

ادامه مطلب …

(۵۴۰۰) کفاره‌ی ظهار چیست؟

کسی که ظهار کرده است می‌گوییم: واجب است که برده‌ای را آزاد کنی و اگر نیافتی دو ماه را پشت سرهم روزه بگیری و یک روز را هم بین آن‌ها افطار نکنی مگر این که عذری (سفر یا بیماری) داشته باشی و اگر آن را نیز نتوانستی پس به ۶۰ مسکین غذا دهی و کفاره همین‌طور که سوال کننده ملاحظه می‌کند براساس تربیت است نه اختیار...

ادامه مطلب …

(۵۳۹۵) حکم شرعی ظهار و کفاره واجب در صورت تأخیر در پرداخت صدقه

آن لفظی که شوهرت بر تو به کار برده است طلاق نیست و ظهار است چون گفته است: تو مانند مادر و خواهرم بر من حرامی و ظهار نیز همانطور که اللهÀ آن را وصف کرده است قول زشت و دروغی است و شوهرت باید از کاری که کرده است توبه کند و برایش حلال نمی‌باشد که از تو کام‌ جوید مگر تا وقتی که آنچه اللهÀ امر کرده است را انجام دهد....

ادامه مطلب …

(۵۳۸۷) حکم شرعی ظهار و طلاق در کلام شوهر در حالت خشم نسبت به همسر

اما اگر خشمی کمتر از آن بوده به‌گونه‌ای تصور می‌کردی چه می‌گفتی و کنترل خود را داشتی پس طلاق و ظهار واقع گشته زیرا او را به مادر تشبیه کردی و تشبیه کردن مرد، زنش را به مادرش ظهار است...

ادامه مطلب …

(۵۳۹۰) حکم ظهار مشروط

(۵۳۹۰) سوال: من مردی هستم که ازدواج کردم و خانواده‌ای را اداره می‌کنم و خواستم که برای کسب روزی حلال از کشورم بروم ولی نتوانستم که هزنیه سفر را پرداخت کنم و همسرم کمی زیور آلات داشت که به من داد تا آن بفروشم که با پول آن بتوانم سفر کنم و این با رضایت […]

ادامه مطلب …

(۵۳۹۸) آیا برای مرد جایز است که فقط به قصد محبت به زن خود بگوید: ای خواهرم یا ای مادرم؟

بله جایز است که به او بگوید: ای خواهرم یا ای مادرم و مانند آن از کلماتی که موجب مودت و محبت می‌شود اگر چه بعضی از اهل علم مکروه دانستن....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه