(۵۳۹۵) سوال: شوهرم مرا طلاق داده بطوری که گفته است: تو مانند مادر و خواهرم بر من حرام هستی و دوباره رجوع کردیم و هفت ماه از حاملگیام میگذشت و خانوادهام حکم کردند که او باید قبل از وضع حمل من ۳۰ مسکین را غذا دهد و الان دو ماه از وضع حملم میگذرد و شوهر دست تنگ است ولی در نیتش است که ۳۰ مسکین را غذا بدهد ولی تا الان نداده است و من نیز زنی مسلمان و متدین هستم و بسیار از اللهÀ میترسم و میترسم که با شوهرم در حرامی باشیم؟
جواب:
آن لفظی که شوهرت بر تو به کار برده است طلاق نیست و ظهار است چون گفته است: تو مانند مادر و خواهرم بر من حرامی و ظهار نیز همانطور که اللهÀ آن را وصف کرده است قول زشت و دروغی است و شوهرت باید از کاری که کرده است توبه کند و برایش حلال نمیباشد که از تو کام جوید مگر تا وقتی که آنچه اللهÀ امر کرده است را انجام دهد.
اللهÀ در مورد کفارهی ظهار میفرماید: {وَٱلَّذِینَ یُظَـٰهِرُونَ مِن نِّسَاۤىِٕهِمۡ ثُمَّ یَعُودُونَ لِمَا قَالُوا۟ فَتَحۡرِیرُ رَقَبَةࣲ مِّن قَبۡلِ أَن یَتَمَاۤسَّاۚ ذَ ٰلِكُمۡ تُوعَظُونَ بِهِۦۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِیرࣱ* فَمَن لَّمۡ یَجِدۡ فَصِیَامُ شَهۡرَیۡنِ مُتَتَابِعَیۡنِ مِن قَبۡلِ أَن یَتَمَاۤسَّاۖ فَمَن لَّمۡ یَسۡتَطِعۡ فَإِطۡعَامُ سِتِّینَ مِسۡكِینࣰا} [سوره المجادلة: ۳-۴] : (و کسانیکه زنانشان را ظهار میکنند، سپس از آنچه گفتهاند باز میگردند، پس باید پیش از آمیزش جنسی باهم بردهای را آزاد کنند، این حکمی است که به آن (پند و) اندرز داده میشوید، و الله به آنچه میکنید آگاه است* پس کسیکه (بردهای را) نیابد، پیش از آمیزش جنسی، دو ماه پی در پی روزه بگیرد، و کسیکه نتواند پس شصت مسکین را طعام دهد): ٰ لذا برای او حلال نیست که با تو همبستری کند و از تو کام جوید تا زمانی که آنچه اللهÀ او را امر کرده است به جا آورد و برای تو نیز حلال نیست از او در این امر اطاعت کنی تا زمانی که آنچه اللهÀ به او امر کرده است را انجام دهد.
و قول خانوادهاش که گفتهاند باید به ۳۰ مسکین غذا بدهد اشتباه است و درست نیست و آین دلالت بر این میدهد که بر او واجب است بردهای را آزاد کند و اگر آن را نیافت دو ماه پشت سرهم روزه بگیرد و اگر آنهو نتوانست به ۶۰ مسکین غذا دهد و آزاد کردن برده یعنی یعنی بردهای را از بردگی آزاد کند و روزه دو ماه پست سرهم یعنی دو ماه کامل را روزه بگیرد و حتی یک روز هم بین آنها افطار کند مگر برای عذری شرعی مانند مریضی یا سفر و هنگامی که عذر رفع شد ادامه آن را روزه میگیرد و آن را تمام میکند.
و غذا دادن به ۶۰ مسکین را میتواند با دو صورت انجام دهد:
اول: غذا را بپزد و مساکین را دعوت کند تا بخورند.
دوم: بین آنها برنج یا آنچه مردم میخورند پخش کند و به هر کدام از آنها یک مُد گندم و مانند آن بدهد و نصف صاع از غیر آن.