(۵۳۹۰) سوال: من مردی هستم که ازدواج کردم و خانوادهای را اداره میکنم و خواستم که برای کسب روزی حلال از کشورم بروم ولی نتوانستم که هزنیه سفر را پرداخت کنم و همسرم کمی زیور آلات داشت که به من داد تا آن بفروشم که با پول آن بتوانم سفر کنم و این با رضایت و اختیار خودش بوده است و قبل از که این سفر کنیم من و همسرم رفتیم تا خانوادهاش را زیارت کند اما وقتی پدرش طلا را در همسرم ندید و از او سوال کرد که کجاست؟ و او نیز آن را با خبر ساخت و از دختر خشمگین شد و قسم خورد در حالی که مادرش (مادر همسرم) نشسته بود و گفت: یکی از شما امشب طلاق است و وقتی من این را دانستم به همسرم گفتم: تو بر من حرام هستی تا وقتی که طلاهایت را برایت بیاورم سپس سفر کردم و ۱۸ ماه کار کردم سپس در مرخصی به کشورم برگشتم و طلایش را برایش نیاوردم و همسرم را در خانهام یافتیم و با او همبستر شدم، اول این که حکم طلاق پدر زنم به یکی از کسانی که آنجا نشسته بودند یعنی زن و دخترش چیست؟ و حکم حرام کردن او از جانب من و همبستر شدن با او قبل از حاضر کردن طلاها چیست؟ و آیا پدر زنم حق اعتراض در اموری مثل این که خاص دخترش و شوهر اوست را دارد؟
جواب:
در حقیقت شایسته است که انسان در هنگام خشم خود را کنترل کند همانطور که رسول اللهﷺ فرموده است: «لَيْسَ الشَّدِيدُ بِالصُّرَعَةِ ، إِنَّمَا الشَّدِيدُ الَّذِي يَمْلِكُ نَفْسَهُ عِنْدَ الْغَضَبِ»[۱]: (توانمند (پهلوان) آنيست كه نيرومندان را بر زمين بيفكند؛ بلكه توانمند (پهلوان) كسى است كه بتواند در هنگام خشم خود را كنترل كند): و : «أَنَّ رَجُلًا قَالَ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : أَوْصِنِي ؟ قَالَ : ” لَا تَغْضَبْ “. فَرَدَّدَ مِرَارًا، قَالَ : ” لَا تَغْضَبْ»[۲] : (مردى به رسول اللهﷺ گفتند: مرا نصيحت كنيد، فرمودند: خشمگين نشويد، آن مرد چندين بار آن را تكرار كرد، فرمودند: خشمگين نشويد).
شکی نیست که عصبانیت پدر زنت و تو شایسته نیست لذا انسان شایسته است که در هنگام خشم قوی باشد و خود را کنترل کند و قول پدر زنت که گفته است: یکی از شما طلاق است، همسر تو طلاق داده نمیشود چون که او مالک طلاقش نیست.
و حرام کردن او تا اینکه طلاها را بیاوری نیز خطایی از جانب توست و حکم آن حکم قسم است زیرا اللهÀ میفرماید: {یَـٰۤأَیُّهَا ٱلنَّبِیُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَاۤ أَحَلَّ ٱللَّهُ لَكَۖ تَبۡتَغِی مَرۡضَاتَ أَزۡوَ ٰجِكَۚ وَٱللَّهُ غَفُورࣱ رَّحِیمࣱ* قَدۡ فَرَضَ ٱللَّهُ لَكُمۡ تَحِلَّةَ أَیۡمَـٰنِكُمۡۚ وَٱللَّهُ مَوۡلَىٰكُمۡ} [سوره التحريم: ۱-۲] : (ای پیامبر! چرا چیزی را که الله بر تو حلال کرده است به خاطر خشنودی همسرانت (بر خود) حرام میکنی؟! و الله آمرزندۀ مهربان است* به راستی الله (راه) گشودن سوگندهایتان را برای شما مقرر داشته است): پس اللهÀ تحریم را قسم محسوب کرد.
و بر همین اساس الان کفارهی قسم بر تو واجب است از جهتی که قبل از آوردن طلا با همسرت همبستری شدی و کفارهی قسم نیز همانطور که اللهÀ فرموده است غذا داده به ۱۰ مسکین یا لباس دادن به آنها یا آزاد کردن برده است و نصیحت من به تو این است که سریع واکنش نشان ندهی و خشمگین نگردی.
اما به نسبت خشم پدر زنت که از طلا دادن دخترش عصبانی شده نیز شایسته نیست و همچنین مادامی که دخترش عاقل و بالغش است نمیتواند که جلوی تصرف دختر خود در مالش را بگیرد بلکه او آزاد است و میتواند برای مال خود تصمیم بگیرد مخصوصا که به شوهر خود داده است که بتواند سفر کند تا هزینهی زندگی او و فرزندانش را بپردازد.
[۱] رواه البخاری (۶۱۱۴)و مسلم (۲۶۰۹).