چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۵۲۵۰) حکم امتناع شوهر از طلاق و ترک نفقه در صورت سوء‌رفتار مستمر با همسر دوم

(۵۲۵۰) سوال: من با مردی ازدواج کرده‌ام که از قبل زن دیگری داشته است که فوت کرده و از او ۹ فرزند دارد که بزرگ‌ترین آن‌ها دختری است که ازدواج کرده است و من به مثابه‌ی مادر فرزندانی که در خانه هستند می‌باشم اما شوهرم و فرزندانش فقط با من بدرفتاری و اذیت می‌کنند حتی آن دختری که ازدواج کرده است و او از خانه‌ی شوهرش بدون اجازه خارج می‌شود تا این که بیاید و در خانه‌ی پدرش مشکلات و اختلاف با همسر پدرش درست کند و همه‌ی اینها در مقابل چشم و گوش پدرشان انجام می‌گیرد و او سعی در منع و بازداشتن آن‌ها نمی‌کند بلکه عکس، از روی ظلم جانب آن‌ها را نیز می‌گیرد حتی واجبات لوازم خانه را نیز تهیه نمی‌کند و من از مال خودم آن‌ها را می‌خرم تا جایی که زیور آلات خود را فروختم در صورتی که این از واجبات او (شوهر) می‌باشد و ای کاش که از من تشکر می‌کرد بلکه کاملا عکس آن است و من از او درخواست طلاق کرده‌ام اما او رد می‌کند و با من معاشرت نیک نیز نمی‌کند و به نیکی از من جدا نیز نمی‌شود، نظر شما در این باره چیست؟ این مرد در قبال زن و فرزندانش چه نصیحتی می‌کنید؟

جواب:

این مرد و فرزندانش را نصحیت می‌کنیم که تقوای اللهÀ در این زن رعایت کنند (اگر که آنچه می‌گوید حق است) و این مرد با همسر خود معاشرت نیک داشته یاشد زیرا الله Àمی‌‌فرماید: {وَعَاشِرُوهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ} [سوره النساء: ۱۹] : (و با آن‌ها بطور شایسته رفتار کنید): و : {وَلَهُنَّ مِثۡلُ ٱلَّذِی عَلَیۡهِنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ} [سوره البقرة: ۲۲۸] : (و برای زنان حقوق شایسته‌ای است همانند (حقوق و وظایفی) که بر عهده آن‌هاست).

و از رسول اللهﷺ ثابت گشته است که فرموده است: «خَيْرُكُمْ خَيْرُكُمْ لِأَهْلِهِ، وَأَنَا خَيْرُكُمْ لِأَهْلِي»[۱]: (بهترین شما بهترین برای اهلش می‌باشد و من بهترین شما نسبت به اهلم هستم): و او معاشرت او با همسر خود به گونه‌ای همسرش گفت امری منکر اسن و نزد اللهÀ گناه کار است و از نیکی‌های او در روز قیامت گرفته می‌شود در روزی که بیشترین نیاز را به آن نیکی‌ها دارد.

اما آنچه متعلق به آن زن می‌باشد و این که در این حالت چکار باید بکند، می‌گویم: او را به صبر امر می‌کنم و این که با آن احتساب اجر کند و شوهر خود را با آنچه می‌ترسد موعظه کند و قلب او نرم می‌شود، لذا اگر چیزی (از آن) نیافت، اللهÀ می‌‌فرماید: {وَإِنِ ٱمۡرَأَةٌ خَافَتۡ مِنۢ بَعۡلِهَا نُشُوزًا أَوۡ إِعۡرَاضࣰا فَلَا جُنَاحَ عَلَیۡهِمَاۤ أَن یُصۡلِحَا بَیۡنَهُمَا صُلۡحࣰاۚ وَٱلصُّلۡحُ خَیۡرࣱ} [سوره النساء: ۱۲۸] : (و اگر زنی، از ناسازگاری یا اعراض شوهرش بیم داشت، پس بر آن دو گناهی نیست که با هم صلح کنند، و صلح، بهتر است): پس بخواهد جمعی از اهل خیر جمع شوند و در موضوع دخالت کنند و بین‌ آن‌ها را در آنچه صلاح می‌بینند از ماندن یا جدا شدن با عوض یا بدون عوض، اصلاح کنند.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: أنا امرأة تزوجت من رجل كان متزوجا قبلي بأخرى، وقد أنجبت له تسعة أولاد، أكبرهم فتاة متزوجة، وقد توفيت زوجته الأولى، فتزوجني، وكنت بمثابة الأم لأولاده الموجودين في البيت، إلا أنني لم ألق من زوجي وأولاده إلا كل شقاء وأذى، حتى من ابنته المتزوجة، فهي تخرج من بيت زوجها دون إذنه، وتأتي لتُحدِث المشاكل والخلافات في بيت أبيها مع زوجته، ويحدث كل ذلك على مرأى ومسمع من أبيهم، الذي لا يحاول منعهم أو ردعهم، بل على العكس يقف إلى جانبهم ظلما، حتى واجباته المنزلية ولوازم البيت لا يقوم بشيء، بل أنا التي تشتري كل ما يحتاجه البيت من مالي الخاص، إلى أن بعْتُ ما كنت أملكه من حلي، مع أن هذا من واجباته، ولیت ذلك قوبل بالعرفان والشكر، بل حصل العكس تماما، وقد طلبت منه الطلاق، فرفض أن يطلقني فلا هو عاشرني بإحسان، ولا فارقني بإحسان، فما رأيكم في هذا؟ وبماذا تنصحون هذا الزوج نحو زوجته وأولاده؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الذي ننصح به هذا الزوج وأولاده أن يتقوا الله -عز وجل- في هذه المرأة – إذا كان ما تقوله حقا، وأن يعاشر هذا الرجل زوجته بالمعروف؛ لقوله تعالى: ﴿ وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ ﴾ [النساء: ١٩]. ولقوله: ﴿ وَلَهُنَّ مِثۡلُ ٱلَّذِی عَلَیۡهِنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ ﴾ [البقرة: ۲۲۸].

وقد ثبت عن النبي – عليه الصلاة والسلام- أنه قال: «خَيْرُكُمْ خَيْرُكُمْ لِأَهْلِهِ، وَأَنَا خَيْرُكُمْ لِأَهْلِي». وكونه لا يعاشرها إلا بمثل هذه العشرة التي قالتها أمر منكر، هو به آثم عند الله -عز وجل-، وسوف تأخذ ذلك من حسناته يوم القيامة، في يوم هو أشد ما يكون فيه حاجة إلى الحسنات.

وأما ما يتعلق بالزوجة؛ وماذا يجب عليها في هذه الحال، فأقول: إني آمرها بأن تصبر وتحتسب، وتعظ الزوج بما يخوفه، ويرقق قلبه، فإن لم يجد شيئًا فإن الله يقول: ﴿ وَإِنِ ٱمۡرَأَةٌ خَافَتۡ مِنۢ بَعۡلِهَا نُشُوزًا أَوۡ إِعۡرَاضࣰا فَلَا جُنَاحَ عَلَیۡهِمَاۤ أَن یُصۡلِحَا بَیۡنَهُمَا صُلۡحࣰاۚ وَٱلصُّلۡحُ خَیۡرࣱ ﴾ [النساء: ۱۲۸]. فلتطلب تكوين جماعة من أهل الخير، يتدخلون في الموضوع، ويصلحون بينهما على ما يرونه من جمع أو تفريق، بعوض أو دون عوض.

مطالب مرتبط:

(۵۲۷۹) حکم شرعی غیبت سه‌ساله‌ی شوهر از همسر و تأثیر آن

اگر با رضایت زنش باشد و در مکانی امن قرار داشته باشد اشکالی ندارد...

ادامه مطلب …

(۵۲۲۳) کم ترتیب نوبت میان همسران پس از بازگشت از سفر

عدل آن است که به نزد زنی برود که در آن شب از نزدش سفر کرده است...

ادامه مطلب …

(۵۲۳۶) حکم شرعی هجر همسر ناسازگار

می‌توانی در صحبت کردن او را کمتر از سه روز هجر کنی اما در بستر هرآنقدر که بخواهی می‌توانی از او دوری جویی تا این‌که آنچه بر او به نسبت تو واجب است، انجام دهد....

ادامه مطلب …

(۵۲۶۱) حکم خروج زن از منزل برای دیدار اقارب در صورت اهمال شوهر در حقوق شرعی و خانوادگی

به نسبت آن زن این است که از شوهر خود اطاعت کند مگر آنچه اللهÀ حرام کرده است و از خانه خارج نگردد مگر به اجازه‌ی شوهرش و صبر نماید و احتساب اجر کند....

ادامه مطلب …

(۵۲۳۳) حکم شرعی پنهان‌کردن ازدواج دوم از همسر و خانواده در حیات و پس از وفات

برای مخفی کردن ازدواجش گناهی ندارد ولی اعلان نکاح واجب است زیرا رسول اللهﷺ بدان امر نموده است....

ادامه مطلب …

(۵۳۰۰) حکم ادامه‌ی زندگی با شوهری که همسر خود را طولانی‌ مدت هجر کرده

این شوهر باید تقوای اللهÀ را به جا آورد و بین همسرانش عدل کند تا که از این گناه بزرگ و خواری و عار روز قیامت اجتناب کند و روز قیامت در حالی می‌آید که نیمی از بدنش خمیده است...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه