(۵۲۵۰) سوال: من با مردی ازدواج کردهام که از قبل زن دیگری داشته است که فوت کرده و از او ۹ فرزند دارد که بزرگترین آنها دختری است که ازدواج کرده است و من به مثابهی مادر فرزندانی که در خانه هستند میباشم اما شوهرم و فرزندانش فقط با من بدرفتاری و اذیت میکنند حتی آن دختری که ازدواج کرده است و او از خانهی شوهرش بدون اجازه خارج میشود تا این که بیاید و در خانهی پدرش مشکلات و اختلاف با همسر پدرش درست کند و همهی اینها در مقابل چشم و گوش پدرشان انجام میگیرد و او سعی در منع و بازداشتن آنها نمیکند بلکه عکس، از روی ظلم جانب آنها را نیز میگیرد حتی واجبات لوازم خانه را نیز تهیه نمیکند و من از مال خودم آنها را میخرم تا جایی که زیور آلات خود را فروختم در صورتی که این از واجبات او (شوهر) میباشد و ای کاش که از من تشکر میکرد بلکه کاملا عکس آن است و من از او درخواست طلاق کردهام اما او رد میکند و با من معاشرت نیک نیز نمیکند و به نیکی از من جدا نیز نمیشود، نظر شما در این باره چیست؟ این مرد در قبال زن و فرزندانش چه نصیحتی میکنید؟
جواب:
این مرد و فرزندانش را نصحیت میکنیم که تقوای اللهÀ در این زن رعایت کنند (اگر که آنچه میگوید حق است) و این مرد با همسر خود معاشرت نیک داشته یاشد زیرا الله Àمیفرماید: {وَعَاشِرُوهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ} [سوره النساء: ۱۹] : (و با آنها بطور شایسته رفتار کنید): و : {وَلَهُنَّ مِثۡلُ ٱلَّذِی عَلَیۡهِنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ} [سوره البقرة: ۲۲۸] : (و برای زنان حقوق شایستهای است همانند (حقوق و وظایفی) که بر عهده آنهاست).
و از رسول اللهﷺ ثابت گشته است که فرموده است: «خَيْرُكُمْ خَيْرُكُمْ لِأَهْلِهِ، وَأَنَا خَيْرُكُمْ لِأَهْلِي»[۱]: (بهترین شما بهترین برای اهلش میباشد و من بهترین شما نسبت به اهلم هستم): و او معاشرت او با همسر خود به گونهای همسرش گفت امری منکر اسن و نزد اللهÀ گناه کار است و از نیکیهای او در روز قیامت گرفته میشود در روزی که بیشترین نیاز را به آن نیکیها دارد.
اما آنچه متعلق به آن زن میباشد و این که در این حالت چکار باید بکند، میگویم: او را به صبر امر میکنم و این که با آن احتساب اجر کند و شوهر خود را با آنچه میترسد موعظه کند و قلب او نرم میشود، لذا اگر چیزی (از آن) نیافت، اللهÀ میفرماید: {وَإِنِ ٱمۡرَأَةٌ خَافَتۡ مِنۢ بَعۡلِهَا نُشُوزًا أَوۡ إِعۡرَاضࣰا فَلَا جُنَاحَ عَلَیۡهِمَاۤ أَن یُصۡلِحَا بَیۡنَهُمَا صُلۡحࣰاۚ وَٱلصُّلۡحُ خَیۡرࣱ} [سوره النساء: ۱۲۸] : (و اگر زنی، از ناسازگاری یا اعراض شوهرش بیم داشت، پس بر آن دو گناهی نیست که با هم صلح کنند، و صلح، بهتر است): پس بخواهد جمعی از اهل خیر جمع شوند و در موضوع دخالت کنند و بین آنها را در آنچه صلاح میبینند از ماندن یا جدا شدن با عوض یا بدون عوض، اصلاح کنند.
[۱] تخریج آن گذشت.