چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۵۲۳۶) حکم شرعی هجر همسر ناسازگار

(۵۲۳۶) سوال: من دو همسر دارم که یکی از آن‌ها از من اطلاعت می‌کند و حق من را به جا می‌آورد و پدر و نزدیکان و فرزندانی که از او نیستند را نیز دوست دارد اما دیگری از من اطاعت نمی‌کند و از من حرف‌ شنویی ندارد و فرزندان دیگرم که از او نیستند را دوست ندارد و همچنین نزدیکانم را نیز دوست ندارد، آیا جایز است که او را هجر کنم و از او اجتناب کنم با وجود این که از او فرزندانی دارم؟

جواب:

این همسرت که از تو اطاعت می‌کند و احترام نزدیکانت و فرزندانت که از او نیست را می‌کند اجر دارد و این عمل بزرگ مشکور است و اما همسر دیگرت که خلاف آن می‌باشد و تو را اطاعت نمی‌کند و فرزندانت از غیر خودش را دوست ندارد و همچنین نزدیکانت را نیز دوست ندارد، او گناه‌کار است اگر که نافرمانی او سببی ندارد و باید به سوی اللهÀ توبه کند و با شوهر خود تعاملی شایسته داشته باشد اما اگر این کار را نکند او ناشز (زنی که نافرمانی شوهر خود را می‌کند) اللهÀ در قرآن کریم می‌‌فرماید: {وَٱلَّـٰتِی تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَٱهۡجُرُوهُنَّ فِی ٱلۡمَضَاجِعِ وَٱضۡرِبُوهُنَّۖ فَإِنۡ أَطَعۡنَكُمۡ فَلَا تَبۡغُوا۟ عَلَیۡهِنَّ سَبِیلًاۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِیࣰّا كَبِیرࣰا} [سوره النساء: ۳۴] : (و زنانی را که نافرمانی آن‌ها بیم دارید، پند و اندرز شان دهید، (اگر فرمانبردار نشد) در بستر از ایشان دوری کنید، (و اگر تأثیر نکرد) آنان را بزنید، پس اگر از شما اطاعت کردند، هیچ راهی برای (سرزنش و) تعدّی بر آن‌ها مجویید، (بدانید) که الله، بلند مرتبۀ بزرگ است).

پس اگر نشوز (نافرمانی) او سببی ندارد از او در بستر دوری جوی تا این که اصلاح گردد و واجبی که اللهÀ آن را واجب گردانیده است انجام دهد اما در صحبت کردن او را هجر نمی‌کند زیرا برای هیچ کس از مؤمنان حلال نیست که برادر مؤمن خود را بیشتر از سه روز هجر کند همانطور که در حدیث از رسول اللهﷺ ثابت است، لذا می‌توانی در صحبت کردن او را کمتر از سه روز هجر کنی اما در بستر هرآنقدر که بخواهی می‌توانی از او دوری جویی تا این‌که آنچه بر او به نسبت تو واجب است، انجام دهد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أنا متزوج من زوجتين؛ واحدة تطيعني، وتقوم بواجبي وتحب والدي وأقاربي وأولادي الذين ليسوا منها، أما الأخرى فهي لا تطيعني ولا تسمع كلامي ولا تحب أولادي الذين من غيرها، ولا تحب أيضًا أقاربي هل يجوز لي أن أهجرها وأتجنبها، علما أن لي منها أولاد؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: هذه الزوجة التي تطيعك وتكرم أقاربك وأولادك من غيرها . مأجورة، ومشكورة على هذا العمل الجليل، وأما الزوجة الأخرى التي بخلاف ذلك – لا تطيعك، ولا تحب أولادك من غيرها، ولا تحب أقاربك- هذه آثمة إذا لم يكن لنشوزها سبب، وعليها أن تتوب إلى الله عز وجل، وأن تعاشر زوجها بالمعروف، فإن لم تفعل فهي ناشز وقد قال الله تعالى في القرآن الكريم: ﴿ وَٱلَّـٰتِی تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَٱهۡجُرُوهُنَّ فِی ٱلۡمَضَاجِعِ وَٱضۡرِبُوهُنَّۖ فَإِنۡ أَطَعۡنَكُمۡ فَلَا تَبۡغُوا۟ عَلَیۡهِنَّ سَبِیلًاۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِیࣰّا كَبِیرࣰا ﴾ [النساء: ٣٤].

فلك في حال نشوزها بلا سبب أن تهجرها في المضجع حتى تستقيم، وتقوم بواجبها الذي أوجب الله عليها، لكن في الكلام لا تهجرها؛ لأنه لا يحل لأحد من المؤمنين أن يهجر أخاه المؤمن فوق ثلاث، كما ثبت ذلك في الحديث عن النبي صلى الله عليه وسلم فلك أن تهجرها في الكلام في حدود ثلاثة أيام، وأما في المضجع فلك أن تهجرها ما شئت، حتى تقوم بما يجب عليها لك.

مطالب مرتبط:

(۵۲۶۱) حکم خروج زن از منزل برای دیدار اقارب در صورت اهمال شوهر در حقوق شرعی و خانوادگی

به نسبت آن زن این است که از شوهر خود اطاعت کند مگر آنچه اللهÀ حرام کرده است و از خانه خارج نگردد مگر به اجازه‌ی شوهرش و صبر نماید و احتساب اجر کند....

ادامه مطلب …

(۵۲۱۹) چگونه عدل بین همسران متحقق می‌گردد؟

در آن‌چیزی که تو مالک آن هستی و می‌توانی معامله‌ی یکسانی کنی، با یکسان تعامل کردن بین همسران، عدالت بین آن‌ها تحقق می‌یابد...

ادامه مطلب …

(۵۲۶۶) آیا جایز است که زن بدون اجازه‌ی شوهر خود از خانه خارج گردد؟

خارج شدن زن از خانه‌ی شوهر جایز نیست مگر به اجازه‌ی او...

ادامه مطلب …

(۵۲۷۳) حکم دوری طولانی‌مدت مردان از همسر و فرزندان به جهت طلب رزق

اگر غیبت او از زن و فرزندانش مستلزم ضایع گشتن آن‌ها خواهد شد بدون شک بازخواست خواهد شد...

ادامه مطلب …

(۵۲۵۰) حکم امتناع شوهر از طلاق و ترک نفقه در صورت سوء‌رفتار مستمر با همسر دوم

او را به صبر امر می‌کنم و این که با آن احتساب اجر کند و شوهر خود را با آنچه می‌ترسد موعظه کند و قلب او نرم می‌شود...

ادامه مطلب …

(۵۲۵۵) حدود نیکی به والدین و وظیفه‌ی مرد نسبت به همسر و فرزندان

تقوای اللهÀ را در خود و پسرش و نوه‌ها و عروسش رعایت کند چرا مه او در تمام اعمال خود که از او سر می‌زند مورد سوال قرار می‌گیرد.....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه