سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۵۰۰۱) دیدگاه شرع درباره ازدواج با زنی نازا به‌خاطر نخواستن فرزند بیشتر

(۵۰۰۱) سوال: فردی قصد دارد که با زنی دیگر ازدواج کند و می­گوید: دنبال زنی هستم که بچه دار نمی­شود، زیرا من زنی دارم که بچه دار می­شود-شکر خدا- و بنده از افرادی هستم که بچه­ی زیاد دوست ندارم. نظر شما دراین باره چیست؟

جواب:

چند همسری از اکتفا کردن به یک همسر بهتر است، زمانی که فرد توانایی مالی و جسمی و توانایی عدالت کردن بین زنان داشته باشد، اما در صورتی که قدرت مالی نداشته باشد، شایسته نیست که خودش را زیر بار قرض در بیاورد، بخاطر اینکه ازدواج کند و اگر قدرت جسمی نداشته باشد، یعنی اینکه شهوتش ضعیف باشد، یا نداشته باشد، در این صورت هم شایسته نیست که با بیشتر ازیک زن ازدواج کند، تا اینکه بتواند از خواسته های زن دومش برآید، و اگر توانایی برقرار کردن عدالت را نداشته باشد، پس  با بیشتراز یک زن ازدواج نمی­کند، با توجه به سخن الله عزوجل: {فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ} ] النساء:۳[ ترجمه: (اگر هم می‌ترسید که نتوانید میان زنان دادگری را مراعات دارید، به یک زن اکتفاء کنید یا با کنیزان خود (که هزینه‌ی کمتری و تکلّفات سبکتری دارند) ازدواج نمائید).

هرگاه این سه شرط: قدرت مالی، بدنی، ومطمئن بودن از ظلم و ناعدالتی، کامل شد، در این صورت بهتر است که چند همسر اختیار کند، بخاطر زیاد شدن نگه داری از زنان و زیاد شدن فرزندان با چند همسری و زیاد شدن امت اسلامی، به همین خاطر رسول اللهﷺ تشویق کرده که امتش را زیاد کنید، وتشویق کرده که با زنانی که زیاد بچه دار می­شوند ازدواج کنید، پس فرمودند: «تزوَّجوا الودودَ الولودَ، فإِنَّي مُكاثِرٌ بكمُ الأمَمَ»[۱].

« با زنانی که همسرانشان را زیاد دوست دارند و زیاد بچه دارمی­شوند ازدواج کنید، زیرا من به زیادی امت خودم افتخار می کنم».

و سخن سوال کننده: همانا او دوست دارد که با زنی ازدواج کند که بچه دارنمی­شود، چون زیادی بچه دوست ندارد. ای کاش چنین جمله­ای را درسوالش نمی دیدم، پس اگر می­گفت: دوست دارم که با زن عقیم ازدواج کنم برای کم کردن شهوتم ودور شدن از مشغولیتی که در فرزندان است و مثل آن، که به عنوان یک عذری برای او باشد، به او حق می­دادیم، اما اینکه بگوید: زیادی بچه را دوست ندارم، با این وجود که رسول اللهﷺ به آن تشویق کرده، امید دارم که الله به خاطر این سخنش  از تقصیرش بگذرد ، امید دارم که این سخن از ته قلب نگفته باشد.

و به او می­گویم: اگر این سه شرطی که برای تعدد ازدواج قرار دادم در شما وجود دارد، پس ازدواج کن، و اشتیاق داشته باش در زیادی فرزندان، و چه زیباست برایت که در یک سال صاحب چهار فرزند شوی، از هر همسر یک فرزند داشته باشی در صورتی که با چهار زن ازدواج کرده باشی، که همین از اسباب زیاد شدن رزق و روزی می­شودف زیرا الله ù می­فرماید: {وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُم مِّنْ إِمْلَاقٍ ۖ نَّحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ} ]الانعام:۱۵۱[ ترجمه: (و فرزندانتان را از ترس فقر و تنگدستی (کنونی یا آینده) مکشید (چرا که) ما به شما و ایشان روزی می‌دهیم).

پس فقیرانی را که بخاطر فقر فرزندانشان را به قتل می­رسانند، دراین آیه مورد خطاب قرار می­دهد، و با روزی دادن پدران قبل از فرزندان آغار کرد، فرمودند: { نَّحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ }]الانعام:۱۵۱[ترجمه: (چرا که) ما به شما و ایشان روزی می‌دهیم). با این وجود زمانی که فرزندانشان را به قتل رساندند، فقیر بودند، ولی آن کسی که آنان را فقیر کرد، قدرت آن را دارد که بی نیازشان کند، بلکه واقعیت امروزی این است که ، فرزندان زیاد سبب زیاد شدن رزق و روزی می­شود، زمانی که فرد در رزق و روزی فرزندانش بر الله توکل کند.

اما آنچیزی که به فرد ضرر می رساند، و سبب تنگدستی و سخت شدن زندگی شان می­شود، بدبینی آنان و نیت بدشان است، به طوریکه گمان می کنند، هر چه تعداد فرزندان بیشتر باشد، زندگی آنان سخت تر می­شود، و سخن ù را به یاد نمی­آورند آنجا که می­فرماید: {وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا ۚ كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ}]هود:۶[ ترجمه: (هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست مگر این که روزیِ آن، بر عهده خدا است (و خدا روزی مناسب هر یک را در بحر و برّ می‌رساند) و محلّ زیست (دوران حیات) و محلّ دفن (پس از ممات) او را می‌داند. همه‌ی اینها در کتاب روشنی (به نام لوح محفوظ، موجود و مضبوط) است).

و در آخر به سوال کننده توصیه می­کنم: ازدواج مجدد کند، سپس سومی و چهارمی را بگیرد، تا زمانی­که این سه شرط در او وجود داشته باشد، اما با نیت نیک، و از الله درخواست برکت در فرزندان و اصلاحشان داشته باشد، و اینکه رهبری برای امت اسلام در علم و دانش باشند ، و از مدافعین اسلام و سرزمین اسلام باشند.


[۱] – ابوداوود آن را تخریج کرده است: باب نکاح، باب نهی از ازدواج با زنی که بچه دار نمی­شود، شماره(۲۰۵۰). و نسایی: در باب نکاح مکروه بودن ازدواج با زن عقیم، شمارهر(۳۲۲۷).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: رجل في نيَّته أن يتزوج امرأة أخرى، ولكنه يقول: سأبحث عن امرأة عقيم؛ لأنني عندي زوجة، وتنجب أولادًا -ولله الحم وأنا من الناس الذين لا يحبون كثرة الأولاد. فما رأيكم في هذا؟

فأجاب رحمه الله تعالى : تعدد الزوجات أفضل من الاقتصار على واحدة، إذا كان عند الإنسان قدرة مالية، وقُدرة بدنية، وقدرة على العدل بين النساء، فإن لم يكن له قدرة ماليةٌ فلا ينبغي أن يُرْهِقَ نفسه بالديون من أجل أن يتزوج، وإذا لم يكن عنده قدرة بدنية؛ بأن كان ضعيف الشهوة، أو عديمها، فلا ينبغي أيضًا أن يتزوج بأكثر من واحدة؛ لئلا يُخل بما تريده الزوجة الجديدة، وإذا لم يكن قادرًا على العدل فإنه لا يتزوج بأكثر من واحدة؛ لقول الله تعالى: ﴿ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا نَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَنَكُمْ ﴾ [النساء: ٣].

فإذا تمت الشروط الثلاثة: القدرة المالية، والقدرة البدنية، والأمن من الجور والخيف، فإن تعدد الزوجات أفضل؛ لما فيه من كثرة تحصين النساء، ومن كثرة الأولاد المرْجُوة بتعدد الزوجات، ومن كثرة الأمة الإسلامية، ولهذا رغب النبي صلى الله عليه وسلم أن تكثر أُمَّتُه، ورَغَبَ في تزوج الودود الولود، فقال: «تَزَوَّجُوا الْوَدُودَ الْوَلُودَ فَإِنِّي مُكَاثِرٌ بِكُمُ الْأُمَمَ».

وقول السائل: إنه يرغب أن يتزوج امرأة عقيما؛ لأنه لا يحب كثرة الأولاد. تمنيت ألا أسمع هذا في سؤاله، فلو قال: أحب أن أتزوج امرأة عقيما لكسر شهوتي، وتجنب الفوضى التي تكون في الأولاد، وما أشبه ذلك، مما قد يكون عُدْرًا لَعَذَرْناه في ذلك، لكن كونه يقول: لا أحب كثرة الأولاد مع كَوْنِ النبي صلى الله عليه وسلم يُرغب في ذلك، فأرجو أن يسامحه الله عن هذه الكلمة، وأرجو ألا تكون صادرة من قلبه.

وأقول له: إذا كانت قد تمَّتْ في حَقِّك الشروط الثلاثة التي ذكرتها فتزوج، وأنت راغب في كثرة الأولاد، وما أحسن أن يأتيك في السنة الواحدة أربعة أولاد، من كل زوجة ولد إذا تزوجت أربعًا، فإن ذلك من أسباب الرزق؛ لأن الله تعالى قال في كتابه: ﴿ وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُم مِّنْ إِمْلَقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ ﴾ [الأنعام: ١٥١].

فخاطب الفقراء الذين يقتلون أولادهم من أجل الفقر، وبدأ بذكر رزق الآباء قبل الأولاد، فقال: ﴿ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ ﴾ [الأنعام: ١٥١]. مع أنهم كانوا مُعْدَمين حين قتلهم لأولادهم، ولكن الذي جعلهم مُعدمين قادر على أن يجعلهم مُوسِرين، بل إن الواقع والشاهد يدل على أن كثرة الأولاد سبب لكثرة الرزق، إذا اعتمد الإنسان على الله عز وجل، وتوكَّل عليه في رزق أولاده.

ولكن الذي يَضُرُّ الناسَ ويُضَيَّقُ عليهم سوء قَصْدِهم ونيَّتهم؛ حيث يظنُّون أن الأولاد كلما كثروا ضاق الرزْقُ، ولم يتذكروا قول الله تعالى: ﴿ وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِي كتَبٍ مُّبِينٍ ﴾ [هود: ٦].

وأخيرا أقول للسائل: تَزوّج أخرى، ثم ثالثة، ثم رابعة، ما دامت الشروط الثلاثة متوافرة فيك، ولكن بنيَّة طَيِّبة، وسَلِ الله تعالى كثرة الأولاد وصلاحهم، وأن يكونوا قادة للأمة في العِلْم والتوجيه، وأن يكونوا دافعين عن دين الإسلام، وعن بلاد الإسلام.

مطالب مرتبط:

(۴۹۹۶) حکم ازدواج با دختری نمازخوان که پدرش اهل نماز نیست

اشکالی ندارد که این فرد با زنی ازدواج کند که پدرش نماز نمیخواند، چه بسا وصلت کردن با این خانواده سبب شود که پدرش مورد نصیحت و ارشاد به سوی حق قرار گیرد...

ادامه مطلب …

(۴۹۸۷) حکم ازدواج با پسرعمو علیرغم مخالفت شدید پدر او

نصیحتم ‌اول به عموی ‌دختر که سعی در جلوگیری از این ازدواج‌ دارد، این اجازه را ندارد که با پسرش از ازدواج با زنی که می خواهد مخالفت کند،  مگر اینکه مانع شرعی وجود داشته باشد که ایجاب کند...

ادامه مطلب …

(۴۹۹۷) آیا می‌توان با جوانی که در برخی واجبات دینی کوتاهی دارد ازدواج کرد؟

بر ولی امر واجب است که زمانی که فردی به خواستگاری دخترش آمد، در مورد دین واخلاقش تحقیق وبررسی کند واگر مناسب بود او را به ازدواج درآورد و اگر غیر مناسب بود به ازدواجش درنیاورد...

ادامه مطلب …

(۴۹۸۶) حکم رد خواستگار دیندار به‌ دلیل نداشتن نسب خانوادگی

اگر پدر از ازدواج دخترش با شخصی که از او راضی است و دین و اخلاق او را پسندیده است، منع کند، عمویش می‌تواند او را به عقد درآورد، هر چند که پدرش مخالفت کند...

ادامه مطلب …

(۵۰۰۴) آیا دختر دیندار باید به‌ خاطر انحراف خانواده‌اش طرد شود؟

توصیه­ی من به برادرانم این است که اگر قصد ازدواج با زن دینداری داشتند، به خانواده و پدر و مادر زن اهمیتی ندهند، چرا که خیر و شر آنان برای خودشان است...

ادامه مطلب …

(۴۹۹۲) حکم ازدواج با دختری که توبه کرده و به راه راست بازگشت

بنده هیچ فتوایی نمی­دهم، چرا که اگر فتوایی دهم ترس آن دارم که دری برای دیگران گشوده شود که مرتکب اشتباه این فرد شوند، پس لازم است که توبه و استغفار کنی وبخاطر ارتباطی که میان وشما و این زن بوده و گمان نمیکنم این ارتباط کوتاه مدت بوده، از الله تقاضای مغفرت کنی....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه