(۵۰۰۱) سوال: فردی قصد دارد که با زنی دیگر ازدواج کند و میگوید: دنبال زنی هستم که بچه دار نمیشود، زیرا من زنی دارم که بچه دار میشود-شکر خدا- و بنده از افرادی هستم که بچهی زیاد دوست ندارم. نظر شما دراین باره چیست؟
جواب:
چند همسری از اکتفا کردن به یک همسر بهتر است، زمانی که فرد توانایی مالی و جسمی و توانایی عدالت کردن بین زنان داشته باشد، اما در صورتی که قدرت مالی نداشته باشد، شایسته نیست که خودش را زیر بار قرض در بیاورد، بخاطر اینکه ازدواج کند و اگر قدرت جسمی نداشته باشد، یعنی اینکه شهوتش ضعیف باشد، یا نداشته باشد، در این صورت هم شایسته نیست که با بیشتر ازیک زن ازدواج کند، تا اینکه بتواند از خواسته های زن دومش برآید، و اگر توانایی برقرار کردن عدالت را نداشته باشد، پس با بیشتراز یک زن ازدواج نمیکند، با توجه به سخن الله عزوجل: {فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ} ] النساء:۳[ ترجمه: (اگر هم میترسید که نتوانید میان زنان دادگری را مراعات دارید، به یک زن اکتفاء کنید یا با کنیزان خود (که هزینهی کمتری و تکلّفات سبکتری دارند) ازدواج نمائید).
هرگاه این سه شرط: قدرت مالی، بدنی، ومطمئن بودن از ظلم و ناعدالتی، کامل شد، در این صورت بهتر است که چند همسر اختیار کند، بخاطر زیاد شدن نگه داری از زنان و زیاد شدن فرزندان با چند همسری و زیاد شدن امت اسلامی، به همین خاطر رسول اللهﷺ تشویق کرده که امتش را زیاد کنید، وتشویق کرده که با زنانی که زیاد بچه دار میشوند ازدواج کنید، پس فرمودند: «تزوَّجوا الودودَ الولودَ، فإِنَّي مُكاثِرٌ بكمُ الأمَمَ»[۱].
« با زنانی که همسرانشان را زیاد دوست دارند و زیاد بچه دارمیشوند ازدواج کنید، زیرا من به زیادی امت خودم افتخار می کنم».
و سخن سوال کننده: همانا او دوست دارد که با زنی ازدواج کند که بچه دارنمیشود، چون زیادی بچه دوست ندارد. ای کاش چنین جملهای را درسوالش نمی دیدم، پس اگر میگفت: دوست دارم که با زن عقیم ازدواج کنم برای کم کردن شهوتم ودور شدن از مشغولیتی که در فرزندان است و مثل آن، که به عنوان یک عذری برای او باشد، به او حق میدادیم، اما اینکه بگوید: زیادی بچه را دوست ندارم، با این وجود که رسول اللهﷺ به آن تشویق کرده، امید دارم که الله به خاطر این سخنش از تقصیرش بگذرد ، امید دارم که این سخن از ته قلب نگفته باشد.
و به او میگویم: اگر این سه شرطی که برای تعدد ازدواج قرار دادم در شما وجود دارد، پس ازدواج کن، و اشتیاق داشته باش در زیادی فرزندان، و چه زیباست برایت که در یک سال صاحب چهار فرزند شوی، از هر همسر یک فرزند داشته باشی در صورتی که با چهار زن ازدواج کرده باشی، که همین از اسباب زیاد شدن رزق و روزی میشودف زیرا الله ù میفرماید: {وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُم مِّنْ إِمْلَاقٍ ۖ نَّحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ} ]الانعام:۱۵۱[ ترجمه: (و فرزندانتان را از ترس فقر و تنگدستی (کنونی یا آینده) مکشید (چرا که) ما به شما و ایشان روزی میدهیم).
پس فقیرانی را که بخاطر فقر فرزندانشان را به قتل میرسانند، دراین آیه مورد خطاب قرار میدهد، و با روزی دادن پدران قبل از فرزندان آغار کرد، فرمودند: { نَّحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ }]الانعام:۱۵۱[ترجمه: (چرا که) ما به شما و ایشان روزی میدهیم). با این وجود زمانی که فرزندانشان را به قتل رساندند، فقیر بودند، ولی آن کسی که آنان را فقیر کرد، قدرت آن را دارد که بی نیازشان کند، بلکه واقعیت امروزی این است که ، فرزندان زیاد سبب زیاد شدن رزق و روزی میشود، زمانی که فرد در رزق و روزی فرزندانش بر الله توکل کند.
اما آنچیزی که به فرد ضرر می رساند، و سبب تنگدستی و سخت شدن زندگی شان میشود، بدبینی آنان و نیت بدشان است، به طوریکه گمان می کنند، هر چه تعداد فرزندان بیشتر باشد، زندگی آنان سخت تر میشود، و سخن ù را به یاد نمیآورند آنجا که میفرماید: {وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا ۚ كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ}]هود:۶[ ترجمه: (هیچ جنبندهای در زمین نیست مگر این که روزیِ آن، بر عهده خدا است (و خدا روزی مناسب هر یک را در بحر و برّ میرساند) و محلّ زیست (دوران حیات) و محلّ دفن (پس از ممات) او را میداند. همهی اینها در کتاب روشنی (به نام لوح محفوظ، موجود و مضبوط) است).
و در آخر به سوال کننده توصیه میکنم: ازدواج مجدد کند، سپس سومی و چهارمی را بگیرد، تا زمانیکه این سه شرط در او وجود داشته باشد، اما با نیت نیک، و از الله درخواست برکت در فرزندان و اصلاحشان داشته باشد، و اینکه رهبری برای امت اسلام در علم و دانش باشند ، و از مدافعین اسلام و سرزمین اسلام باشند.
[۱] – ابوداوود آن را تخریج کرده است: باب نکاح، باب نهی از ازدواج با زنی که بچه دار نمیشود، شماره(۲۰۵۰). و نسایی: در باب نکاح مکروه بودن ازدواج با زن عقیم، شمارهر(۳۲۲۷).