سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۹۷۵) کدام واجب‌تر است: ازدواج یا حج؟

(۴۹۷۵) سوال: بنده ۲۹ سال سن دارم و تاکنون ازدواج نکرده­ام و قصد این را دارم که همین نزدیکی ها ازدواج کنم، اما هنوز فریضه­ی حج را به جا نیاورده­ام، آیا ادا کردن حج از ازدواج مهم تر است، زیرا با این مبلغی که دارم نمیتوانم حج و ازدواج را با همدیگر انجام دهم، پس کدام یک از آنها در اولویت قرار دارد؟

جواب:

اگر فرد به ازدواج کردن نیاز داشته باشد و رها کردنش بر وی سخت است پس ازدواج بر فریضه­ی حج مقدم می­شود، چرا که ازدواج کردن دراین وضعیت برای وی از ضروریات زندگی­اش به شمار می­رود، الله ù می فرمایند: {وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا}]آل عمران:۹۷[ ترجمه: (و حجّ این خانه واجب الهی است بر کسانی که توانائی (مالی و بدنی) برای رفتن بدانجا را دارند.)

پس فردی که نیاز به ازدواج دارد رها کردنش بسیار دشوار است، و هیچ درآمد و پس اندازی ندارد جز اینکه یا به حج برود و یا اینکه ازدواج کند، در این صورت قدرت رفتن به حج را ندارد وحج بر وی واجب نمی­باشد وازدواج بر حج مقدم می­شود، و این ازآسانی دین الله ù بر بندگانش است، اینکه آنان را به عباداتی که در سختی قرار می گیرند، واجب نمی­کنند اگرچه هم این عبادات از ارکان اسلام مثل حج باشد.

همچنین زمانی که فرد از گرفتن روزه ناتوان باشد، همانند مریضی که امید به درمان ندارد، مثل فرد پیر، به ازای هرروز به یک فقیر غذا می دهد، و اگر در نماز خواندن نتوانست ایستاده نماز بخواند، نشسته نماز میخواند واگر نتوانست به پهلو و اگر توانست با اشاره کردن در رکوع وسجود و باز هم اگر نتوانست با قلبش نماز را ادا میکند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أنا في التاسعة والعشرين، ولم أتزوج بعد، وأنوي الزواج عن قريب – إن شاء الله – ولكن لم أُؤَدِّ فريضة الحج، فهل فريضة الحج أهم من الزواج؛ لأن المبلغ الذي بحوزتي لا يُمَكِّنني من الحج والزواج معا في الوقت الحاضر، فأيهما أُؤَخِّر؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: إذا كان الإنسان محتاجا إلى الزواج، ويشقُ عليه تركه، فإنه يُقَدَّم على الحج؛ لأن الزواج في هذه الحال يكون من الضروريات، وقد قال الله -عز وجل-: ﴿ وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا ﴾ [آل عمران: ٩٧].

والإنسان الذي يكون محتاجا إلى الزواج يشقُ عليه تركه، وليس عنده من النفقة إلا ما يكفي للزواج أو الحج، وليس مستطيعا إلى البيت سبيلا، فيكون الحج غير واجب عليه، فيُقدِّم الزواج على الحج، وهذا من تيسير الله – سبحانه وتعالى على عباده أنه لا يُكلفهم من العبادات ما يشق عليهم، حتى وإن كان من أركان الإسلام كالحج.

ولهذا إذا عجز الإنسان عن الصوم عَجْزًا مستمرا؛ كالمريض الذي لا يُرجَى بُرْؤُه، وكذلك الكبير، فإنه يُطعِم عن كل يوم مسكينا، وفي الصلاة يُصلِّي قائما، فإن لم يستطع فقاعدًا، فإن لم يستطع فعلى جنب، فإن تمكن من الحركة أومأ بالركوع والسجود، وإن لم يتمكن صلى بقلبه.

مطالب مرتبط:

(۴۹۸۰) روش شرعی رابطه‌ی دختر و پسر که با دین اسلام تعارضی ندارد چیست؟

تنها راه شرعی این است که اگر فردی محبت زنی که شوهر ندارد، در قلب او جا گرفت، از خانواده­اش او را خواستگاری کند، سپس با ازدواج صحیح وی را به نکاح خودش درآورد،...

ادامه مطلب …

(۴۹۷۳) حکم ترک ازدواج از روی اختیار و علاقه به مستقل بودن

شایسته نیست که زن مسلمان با چنین عذرهایی از ازدواج کردن خودداری کند، بلکه ازدواج کند و چه بسا بعد از ازدواج کردنش وضعیت زندگی­اش بهتر از قبل شود...

ادامه مطلب …

(۴۹۷۱) حكم ترک ازدواج به دلیل ترس از غفلت در عبادت

توصیه می­کنم که اگر توانایی ازدواج دارد، درنگ نکند، و به او بشارت می دهم که ازدواج از عبادت کردن الله به شمار می آید، تا جاییکه برخی از اهل علم به صراحت بیان کردند که ازدواج همراه با تمایل جنسی، از عبادت های سنت هم اجرش بیشتر است، ...

ادامه مطلب …

(۴۹۷۷) حکم کمک گرفتن از اهل خیر برای ازدواج

اگر از کسانی که مسوول جمع آوری ازدواج هستند، درخواست کند ایرادی ندارد، زیرا این به معنای خبر دادن از وضعیت خودش است نه درخواست کمک، و کسی که از وی درخواست میکند خودش را مسوول این کار می داند، درنتیجه ایرادی ندارد و زیرا درخواست مذموم وارد نمی­شود،...

ادامه مطلب …

(۴۹۷۶) آیا حج قبل از ازدواج جایز است؟

فرد می تواند قبل از اینکه ازدواج کند، به حج برود، و ایرادی ندارد، اما اگر احساس نیاز کرد که ازدواج کند، از اینکه دچار سختی و مشاکل بشود، بهتر است که قبل از حج ازدواج کند....

ادامه مطلب …

(۴۹۷۹) حکم ازدواج با زن مطلقه

ازدواج شما با زنی که قبلا ازدواج کرده، ایرادی ندارد، و هیچ سرزنشی بر شما نیست، وکسانی که تو را به خاطر این کار سرزنش می­کنند واین را عیب می پندارند، بلکه خودشان سزاوار سرزنش هستند، و حق دخالت در مسائل زناشوئی دیگران را ندارند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه