سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۹۳۵) حکم تخفیف خودسرانه در جریمه کارمندان از سوی ناظر

(۴۹۳۵) سوال: من در یک شرکت کار می‌کنم و مسئولیت من این است که بر کار نزدیک به صد کارمند این شرکت نظارت داشته باشم و در صورت غیبت یا تاخیر آنها را جریمه کنم. گاهی برای برخی از آنها که غیبت می‌کنند یا با تاخیر بر سر کار حاضر می‌شوند، تخفیف قایل می‌شوم. این کار را بدون تبعیض و البته بدون اطلاع رئیس و روسای شرکت انجام می‌دهم و تنها هدف از این امر، مساعدت آنها است. آیا در این کار گناهی متوجه من است؟

جواب:

اگر آنها را به دلیل غیبت یا تاخیر در حضور جریمه نمایی (یا از حقوقشان مبلغی را کسر کنی)، در این حالت گناهی متوجه تو نیست و برعکس ثواب هم کرده‌ای و اگر فرد جریمه شده با کلامش تو را آزار دهد، اجر و ثواب تو بیشتر هم خواهد شد. اما اگر این کار را نکنی و جریمه و کسر حقوق تاخیر و غیبت را برای آنها منظور ننمایی، در این حالت حق امانتی که به تو سپرده شده را ادا نکرده‌ای. بر تو واجب است که هر کسی را که با تاخیر بر سر کار حاضر می‌شود و ایا اینکه غیبت می‌کند را با جریمه‌هایی که پیش بینی شده جریمه نمایی و در این کار ابدا به ویژگی‌های فردی آن شخص از جمله فقیر یا غنی بودن، نزدیک یا دور بودن، شریف یا نامحترم بودن و … توجه نکنی.

اگر در جریمه افراد خاطی اهمال بورزیم، تخطی از قوانین کار در بین کارکنان به شدت و با سرعت زیادی گسترش می‌یابد، همان طور که این روزها علنا با این پدیده مواجه هستیم.

کسی که به او امانتی واگذار شده باید به بهترین نحو حق امانت را به جای آورد و هر آنچه بر خود او و بر کارمندان واجب است را به نحو احسنت به انجام رساند و تو نیز باید به درگاه خداوند متعال توبه کرده و دست از این کار بکشی و زندگی جدیدی را با جریمه تمام کسانی که تاخیر و غیبت دارند پیشه کنی. البته بجز کسانی که عذر شرعی دارند که باید به مقتضای قوانین با آنها رفتار کرد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إنه يعمل في شركة، ويذكر بأن المهمة التي يقوم بها هي مراقبة دوام الموظفين الذين يَرْبُو عددهم على مئة موظف يقول: وعند تأخر البعض، أو الغياب عن العمل أقوم بخصم أجر ذلك الغياب، والتغاضي عن البعض الآخر دون تمييز بينهم، وذلك من باب المساعدة فقط، دون علم الرؤساء بذلك. وسؤالي: هل على إثم عند قيامي بخصم الأجر من البعض، والتغاضي عن البعض الآخر؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: أما خصمك على من تأخر، أو تغيب فهو حق، ولا إثم عليك فيه، بل لك أجر، وإن أصابك كلام بذيء ممن خَصَمت عليه، فهو زيادة خير لك وأجر ، وأما كونك لا تخصم على مَن تَغَيَّب، أو تأخر في الحضور، فإنك آثم غير مُؤَدُّ للأمانة والواجب عليك أن تخصم على من تأخر، أو تغيَّب أيا كان، سواء كان قريبا، أو بعيدا، وسواء كان غنيا، أو فقيرا، وسواء كان شريفا، أو وضيعا، يجب عليك أن تعدل بين الناس، وأن تخصم على كل من تأخر، أو تغيب.

ولو أبحنا لأنفسنا أن نتغاضى في هذه الأمور لتلاعب كثير من الناس بأداء واجبهم الوظيفي، كما هو معلوم ومُشاهد.

والواجب على من اؤتمن على عمل أن يؤدي الأمانة، بحيث يقوم بالعدل فيما يجب للموظف، وفيما يجب عليه فعليك أن تتوب إلى الله مما صنعت، وأن تستقبل حياة جديدة بالخصم على كل مَن تَغَيَّب أو تأخر، إلا أن يقدم عذرا شرعيا ثابتا ببينة ، فيُجرى عليه ما يقتضيه ذلك العذر.

مطالب مرتبط:

(۴۹۴۰) حکم شرعی فروش آب اضافه استخراج شده در محل کار

اگر ماشین از آن تو است و تو در وظایف محوله در قرارداد کوتاهی نمی‌کنی، در این حالت هیچ اشکالی متوجه این امر نیست و تو در مال و وقت خود آزاد هستی و به جز آنچه در قرارداد آمده هیچ تعهد دیگری به آنها نداری....

ادامه مطلب …

(۴۹۲۵) حکم استفاده از اموال کارخانه با اجازه مسئول

اشکالی در این امر وجود ندارد. زیرا اگر کارخانه متعلق به یک شخص است و وی به کارکنان اجازه داده است تا در حد معقول از مواد غذایی آن بخورند، از مال خود به آنها بخشیده و مرتکب هیچ کار خلاف شرعی نشده است....

ادامه مطلب …

(۴۹۳۹) حکم درآمد حاصل از تدریس خصوصی

آنچه از این طریق به دست آورده حلال است و لازم نیست که صدقه آن را بپردازد...

ادامه مطلب …

(۴۹۳۲) حکم دریافت دستمزد مؤذن پیش از اتمام ساخت مسجد و انجام وظیفه در مسجد دیگر

اگر این مسجد قبلا وجود داشته و این فرد در آن اذان می‌گفته و حال بازسازی می‌شود، باید حقوق و به وی پرداخت شود. ...

ادامه مطلب …

(۴۹۴۹) حکم شرعی نوشتن داستان‌های تخیلی و دریافت جوایز

اگر داستان‌ و نمایشی خیالی ارائه شود با این هدف که مردم از آن عبرت گیرند در این صورت بسیار نیکو و پسندیده است. اما نباید یک داستان خیالی را که در دنیای واقعی اتفاق نیفتاده به دروغ به عنوان داستان واقعی به مردم نشان داد....

ادامه مطلب …

(۴۹۵۱) آیا بر من جایز است با کسانی کار کنم که نماز نمی‌خوانند؟

اگر توانست این افراد را هدایت کند که بسیار عالی، اما اگر نتوانست، بهتر است به دنبال کار دیگری بگردد تا از این افراد دور باشد، حال چه این کار در خود شرکت باشد چه در شرکتی دیگر.....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه