(۴۷۱۶) آیا فوت ناشی از بیهوشی یا خطای پزشکی شهید محسوب می‌شود؟

(۴۷۱۶) سوال: کسی که در عمل جراحی به سبب مواد بیهوشی، یا خطا پزشکی فوت کند، شهید محسوب می شود؟ و حکم پزشکی که سبب مرگ وی شده چیست؟

جواب:

او شهید محسوب نمی شود، زیرا این مرگ با انتخاب و عمل او اتفاق افتاده است، حتی اگر قصد نداشته باشد اما آن مانند آتش سوزی و غرق شدن نیست، و مانند کسی نیست که بر اثر ویرانی و غیره فوت کرده باشد، زیرا کسانی که به این دلایل فوت کردند، از عملشان نشأت نگرفته است، اما در مورد پزشکی که او را درمان کرده است، اگر پزشک ماهر بوده و فوت به خاطر خود عمل جراحی بوده و خطایی از طبیب سرنزده است پس چیزی بر علیه او نیست، اما اگر خطایی از او سرزده و یا ماهر نبوده است، او مسئول است، زیرا او مهارت نداشته و تعدی کرده است، و برای کسی که پزشکی نمی داند، طبابت جایز نیست، و اگر از او اشتباهی سربزند، از بین بردن مال و جان با توجه به ضمانت، قصد محسوب نمی شود، در این باره خداوند فرموده است: ” وَمَا كَانَ لِمُؤۡمِنٍ أَن یَقۡتُلَ مُؤۡمِنًا إِلَّا خَطَـࣰٔاۚ وَمَن قَتَلَ مُؤۡمِنًا خَطَـࣰٔا فَتَحۡرِیرُ رَقَبَةࣲ مُّؤۡمِنَةࣲ وَدِیَةࣱ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰۤ أَهۡلِهِۦۤ إِلَّاۤ أَن یَصَّدَّقُوا۟ ” ” هیچ مؤمنی مجاز نیست که مؤمنی را به قتل برساند، مگر از روی اشتباه و خطا، و کسی‌که مؤمنی را از روی خطا به قتل رساند، باید یک برده مؤمن را آزاد کند، و خونبهایی به خانواده او بپردازد، مگر اینکه آن‌ها ببخشند.”[ نساء: ۹۲]، در این قضیه فرق می کند اگر به خاطر عمل جراحی فوت شده و این عمل جراحی توسط طبیب حاذق و ماهر انجام شده و او مقصر نبوده است و تعدی صورت نگرفته است، پس طبیب در این حالت ضمانتی بر عهده ندارد.

تعداد بازدید: 4

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يعتبر شهيدًا من يُتوفّى في عملية جراحية بسبب المخدر، أو خطأ من الطبيب؟ وماذا على الطبيب الذي وقعت الوفاة بسببه؟

فأجاب رحمه الله تعالى: لا يعتبر هذا شهيدًا، لأن هذا الموت حدث باختيار منه، وبفعل منه، وإن كان هو لم يقصده، لكنه ليس كالحريق، ولا الغريق، ولا من مات بهدم ونحوه، لأن أولئك الذين ماتوا بهذه الأسباب لم يكن ذلك ناشئًا عن فعلهم وأما بالنسبة للطبيب الذي عالجه، فإن كان الطبيب ماهرا، وكانت هذه الوفاة بسبب العملية نفسها، دون خطأ من الطبيب، فإنه لا شيء عليه، وأما إذا كانت بخطأ منه، أو كان غير ماهر، فإنه يضمن، لأنه إن كان غير ماهر فقد تعدى، حيث لا يجوز لأحد أن يتطبب بشخص، وهو لا يعلم الطب، وإن كانت بخطأ منه، فإن إتلاف الأموال والأنفس لا يعتبر فيه القصد بالنسبة للضمان ولهذا قال الله -تعالى-: ﴿ وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَن يَقْتُلَ مُؤْمِنًا إِلَّا خَطَا وَمَن قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَنًا فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلَّا أَن يَصَدَّقُوا ﴾ [النساء: ٩٢]، وهذا بخلاف إذا مات من العملية نفسها، فإن العملية نفسها إذا كانت من ماهر عارف بالجراحة ليس فيها خطأ، وليس فيها تعد، فلا يكون الطبيب في هذه الحال ضامنا.