(۴۶۳۲) حکم جمعیت‌های مالی ماهانه دریافت نوبتی وجوه

(۴۶۳۲) سوال: مجموعهای از اشخاص جمعیتی تشکیل دادهاند با نام “الجمعیة” که در آخر هر ماه، هر فرد مبلغی دریافت میکند. نظر شما چیست؟ آیا این مساله حلال است یا ربا محسوب میشود؟ لطفا این امر را برای ما تشریح بفرمایید.

جواب:

صورت سوال از آنچه که از این جمعیتها میدانیم از این قرار است که: مجموعهای از کارمندان هستند مثلا هر کدام از حقوق خود هزار ریال پرداخت میکنند و به نفر اول (اگر فرض کنیم مجموعا ده نفر هستند) ده هزار ریال میدهند. پس نفر اول در ماه اول حقوق خود و ده هزار ریال دیگر پول دریافت میکند و ماه دوم نفر دوم و … و این کار جایز است و اشکالی ندارد و همکاری در نیکوکاری و تقوا است و برطرف کردن نیاز برادران است و شامل “ كُلُّ قَرْضٍ جَرَّ مَنْفَعَةً فَهُوَ رِباً” “هر قرضی که سودی جلب کند، ربا است” نمیگردد، زیرا هیچ نفعی برای قرض دهنده ندارد، چون چیزی بیش از آن مقداری که قرض داده عایدش نمیشود. او هر ماه یک هزار و مجموعا نه هزار قرض داده است و تنها نه هزار نیز دریافت نموده است. هر انسانی میتواند قرض بدهد و قرضش را مجموعا و در آن واحد با هم بازپس بگیرد و ضرر نکند.

خلاصه اینکه این معامله جایز بوده و هیچ اشکالی در آن نیست.

جناب شیخ محمد ممکن است توافق کنند و بگویند فلانی اول و فلانی دوم و سوم و … و یا ممکن است قرعه کشی کنند؟

شیخ – رحمه الله علیه – در پاسخ گفت: اگر توافق کنند و بگویند فلانی اول و فلانی دوم که مساله واضح است. اگر در ماه دوم قرعه کشی کردند، آن شخصی که در ماه اول شرکت کرده نباید در قرعه ماه دوم نامش نوشته شود زیرا حق خود را پیشتر گرفته است.

تعداد بازدید: 0

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: مجموعة من الأشخاص يشتركون في جمعية في آخر كل شهر يستلم كل شخص مبلغا من المال، يسمونها «الجمعية»، فما رأيكم: هل هذا يعتبر ربا، أم حلال، أرجو من فضيلتكم توضيح ذلك؟

فأجاب -رحمه الله تعالى -: صورة المسألة فيما نعلم عن هذه الجمعية: أن يكون هناك جماعة موظفون يعطون كل واحد منهم ألف ريال من الراتب مثلا، فيعطون لرقم واحد كل واحد منهم – يعطيه ألف ريال، فإذا قدرنا أنهم عشرة صار هذا الواحد يأخذ في أول شهر عشرة آلاف ريال وراتبه، ثم في الشهر الثاني يكون هذا للثاني إلى أن يتم العشرة، وهذا جائز، ولا إشكال في جوازه، وهو من التعاون على البر والتقوى ومن سد حاجات الإخوان، وليس هذا من باب كل قرض جر منفعة فهو ربا»، لأنه لم يُجر للمقرض شيئا، إذ إنه لم يأته أكثر مما أقرض، فهو أقرض تسعة آلاف كل شهر ألف، وسيأخذ تسعة آلاف فقط، وأما كونه انتفع باجتماع العشرة آلاف في أول شهر عنده، فهو حق كل إنسان يقرض شخصا، ثم يستوفي منه سوف يحصل له الشيء مجموعا في آن واحد، ولا يضر.

وعلى كل حال فهذه المعاملة جائزة، ولا إشكال فيها.

فضيلة الشيخ، وقد يتفقون يا شيخ محمد، فيقول: هذا الأول، وهذا الثاني، وهذا الثالث، وقد يضعون قرعة في هذا؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: إذا اتفقوا على أن فلانا هو الأول، وفلانا هو الثاني، فالأمر واضح، وإن اقترعوا في الشهر الثاني، فلا يُدخلوا الأول معهم في القرعة، لأنه قد أخذ حقه.