(۴۵۴۹) سوال: یکی از برادران از من خواست تا برایش ماشینی بخرم و او آن را قسطی از من بخرد، و نوع و مدل آن را مشخص کرد، من شروع به گشتن ماشین کردم و آن را خریدیم ، من قیمت این ماشین را پرداخت کردم که مبلغ آن ۲۸ هزار ریال بود ، و آن را به قیمت ۳۷ هزار و چهارصد ریال فروختم . و او باید این مبلغ را به صورت اقساط به مبلغ هزار و پانصد ریال در ماه به من پرداخت نماید، آيا معامله بین ما شرعا صحیح است؟
جواب:
صحیح نیست ، بلکه حیله و فریب است ، چون حقیقت این معامله این است که شما ۲۸ هزار را به ۳۷ هزار ۴۰۰ ریال قرض گرفتی، و این خرید شما صوری و به غیر قصر بوده است واگر آن شخص از شما طلب خرید آن را نکرده بود شما آن را نمیخریدید لذا این حیله است ، و هرگز نگاه به شیوع این کار بین مردم نکنید (بلکه به خطورت آن نگاه بکنید) ، چرا که هر آنچه زیاد لمس شود حس نسبت به آن کم میشود،
و چه بسا اخلاق هایی که بین مردم عادت شده اند اما حرام اند و حتی گاهی مبتلا به شرک میشوند و نمیدانند، اما درمورد این مساله که ذکر شد باید بگویم که حیله ایی ظاهر و آشکار است، آن تاجر این کالا را خاص برای تو خریده است، و این خرید و فروش به خاطر شخص خودت نبوده بلکه به خاطر ربایی بوده که میگیرد، لذا چه فرقی در مال است وقتی بگویی: ۲۸ هزار نقدی بگیر و ۳۷ هزار به صورت قسطی در یکسال برگردان ، یا بگویی : این ماشین که میخواهی را بخر یا من ميخرم و به صورت اقساط به تو ميفروشم ، هیچ فرقی نمیکند و عبرت به معانی امور است نه به شکل های آن.