چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۴۳۹۹) حکم اشتباه در تعیین ایام تشریق و بازگشت زودهنگام از منی

(۴۳۹۹) سوال: امسال به حج رفتم و اولین کاری که کردم طواف و سعی را به جا آوردم و منظورم طواف قدوم می‌باشد و بعد از آن به منی رفتم سپس به عرفات رفتم و به مزدلفه برگشتم و شب را آنجا گذراندم سپس روز عید به منی رفتم و جمره‌ی عقبه را رجم کردم و شب را در منی گذراندم و روز دوم جمر‌ی صغری و وسط و کبری را رجم کردم و این بعد از ظهر بود و در همان روز این را تکرار کردم و یقین داشتم که اولین روز عید از ایام سه‌گانه تشریق است و گمان کردم که روز عید یعنی روز دهم اولین روز است و روز یازدهم روز دوم و بعد از آنکه رجم کردم، روز یازدهم بعد از عصر به سر کارم در جده برگشتم و این بعد از طواف وداع بود و آن روز آخرین روز حج به نسبت من بود؛ مرا راهنمایی کنید که آیا چیزی بر من لازم است؟ و چقدر می‌باشد؟ و در چه مکانی؟ و در چه وقتی؟

جواب:

این مردی که قصه‌ی حج را بیان کرد، رمی روز سوم یعنی روز دوازدهم را انجام نداده است و همچنین شب دوازدهم را در منی نگذرانده است اما شب ماندن در منی در شب دوازدهم، یک شب است و امر آن آسان است و می‌تواند چیزی صدقه بدهد.

اما رمی جمراتی که در روز دوازدهم ترک کرده است، واجبی از واجبات حج بوده که اهل علم می‌گویند کسی که واجبی را از واجبات حج ترک کند باید یک گوسفند یا بز نر یا ماده فدیه را در مکه ذبح کند و بین فقرا برای جبران آنچه از او فوت شده است توزیع کند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ذهبت هذا العام لِلْحَجِّ وأول شيء فعلته طُفْتُ بالبيت وسعيت، أقصد طَوَافَ الْقُدُوم، وبعد ذلك ذهبت إلى منى، ثم ذهبت إلى عرفات، ورجعت إلى المزدلفة، وبت بها، ثم ذهبت يوم العيد إلى منى، ورجمت جمرة العقبة، وبتُ في مِنّى،  وأصبحت في اليوم الثاني ورجمت الثلاثة الصغرى، ثم الوسطى، ثم الكبرى، وذلك بعد الظهر، وكررت ذلك في نفس اليوم، وذلك يقينا مني أن أول أيام العيد هو من أيام التشريق الثلاثة، والذي حسبته في نفسي هذا اليوم يوم عشرة يوم العيد هو أول يوم ويوم أحد عشر هو ثاني يوم، وبعد أن رجمت رجعت إلى عملي في جُدَّةَ يوم أحد عشر بعد العصر، بعد طَوَافِ الْوَدَاعِ، وكان ذلك يوم نهاية الْحَجّ بالنسبة لي. أفيدوني عن ذلك هل على شيء؟ وكم يكون؟ وفي أي مكان؟ وفي أي وقت؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذا الرجل الذي ساق قصة حَجّه قد فاته رمي اليوم الثالث هو اليوم الثاني عشر، وفاته أيضًا الْمَبِيتُ فِي مِنِّى ليلة الثاني عشر، أما الْمَبِيتُ في مِنِّى ليلة الثاني عشر فهي ليلة واحدة، وأمرها سهل، ويمكن أن يتصدق بشيء.

وأما الْجَمَرَاتُ التي تركها يوم الثاني عشر فإنه قد ترك واجبًا من واجبات الحج، وقد ذكر أهل العلم أن من ترك واجبًا من واجبات الْحَجِّ، فعليه فِدْيَةٌ شاة، أو خروف، أو تيس، أو ماعز تذبح في مكة، وتوزع على الفقراء جبرًا لما فات.

مطالب مرتبط:

(۴۴۱۳) حکم زن مُحرمی که به دلیل عادت ماهیانه نتوانسته عمره را ادا کند

شما همچنان در احرام می‌باشید و بر شما واجب است که از تمام محظورات احرام دوری کنید و فوری به مکه روید و عمره را به جا آورید و بر انسان واجب است که در سوال کردن از اهل علم تأخیر نکند...

ادامه مطلب …

(۴۴۱۱) حکم عمره‌ی ناتمام به دلیل بیماری روانی

نسبت عمره‌ی او، ظاهر کلام او این است که او او عمره را ادا کرده است چون که می‌گوید طواف و سعی بین صفا و مروه را انجام داده است و فقط کوتاه کردن موی سر باقی مانده است....

ادامه مطلب …

(۴۳۹۴) حکم ماندن در مکه به جای منی در ایام تشریق

اگر آن‌گونه که وصف کرد امکان رسیدن به منی برایشان وجود نداشته است چیزی بر ایشان لازم نیست و اگر سهل‌انگار بوده‌اند و دنبال نرفتند و تحقیق نکردند، خطای بسیار بزرگی مرتکب شده‌اند....

ادامه مطلب …

(۴۴۲۹) حکم عدم اتمام سعی عمره برای کودک خردسال

کودکی که به بلوغ نرسیده و قبل از اتمام عمره از احرام خارج گردد، اشکالی ندارد چون مکلف نیست و بر همین اساس چیزی بر این کودک لازم نیست....

ادامه مطلب …

(۴۳۹۶) حکم تعجیل در خروج از منی و نیابت در رمی جمرات در ایام تشریق

رای شخص واجب است که در منی، روز عید و شب یازدهم و شب دوازدهم و روز دوازدهم تا غروب خورشید بماند و رمی جمرات کند سپس اگر خواست تعجیل کند و حجش را تمام کند...

ادامه مطلب …

(۴۴۰۰) حکم فراموشی وکیل در رمی جمرات و الزامات آن برای زن و وکیل

در این حالت فدیه لازم می‌شود زیرا رمی از واجبات حج می‌باشد و علما گفته‌اند: کسی که واجبی را از واجبات حج ترک کند باید فدیه دهد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه