(۴۳۹۷) سوال: در اولین روز عید و روز دوم رمی جمرات کردم و بعد از با اعتقاد به این که تعجیل دو روز، روز اول ایام عید و روز دوم میباشد و به همین خاطر برگشتم و هنگامی که به ریاض رسیدم یکی از برادران به من فهماند که آن دو روز بعد از روز اول ایام عید است نه مثل چیزی که من انجام دادهام لذا چه چیزی بر من واجب است با وجود این که طواف وداع نیز نکردهام و آیا حجم به این شکل صحیح است؟
جواب:
حج شما صحیح است چون رکنی از ارکان حج را ترک نکردی ولی سه واجب را ترک کردی: واجب اول: شب ماندن در منی در شب دوازدهم؛ واجب دوم: رمی جمرات در روز دوازدهم؛ واجب سوم: طواف وداع؛ برای هر کدام از آنها باید فدیهای در مکه ذبح کنی و بین فقرا توزیع کنی زیرا در نزد اهل علم اگر کسی واجبی را از واجبات حج را ترک کند بر او واجب است که فدیهای را در مکه ذبح کند و بین فقرا توزیع کند.
و در این مناسبت دوست دارم که برادران حجاج را متوجه این خطایی که سوال کننده مرتکب شده است سازم؛ بسیاری از حجاج اینگونه که آن فهمید میفهمند که معنی این آیه این میباشد: {فَمَن تَعَجَّلَ فِی یَوۡمَیۡنِ } [سوره البقرة: ۲۰۳] : (پس کسیکه شتاب کند؛ و در دو روز (اعمال را انجام دهد)): روز یازدهم خارج میشوند و آن را دو روز را روز عید و روز یازدهم میدانند در صورتی که این صحیح نیست بلکه اشتباه فهمیدند زیرا اللهÀ میفرماید: {وَٱذۡكُرُوا۟ ٱللَّهَ فِیۤ أَیَّامࣲ مَّعۡدُودَ اتࣲۚ فَمَن تَعَجَّلَ فِی یَوۡمَیۡنِ فَلَاۤ إِثۡمَ عَلَیۡهِ وَمَن تَأَخَّرَ فَلَاۤ إِثۡمَ عَلَیۡهِ} [سوره البقرة: ۲۰۳] : (و اللهÀ را در روزهای معین و شمرده (که سه روز ایام تشریق: ۱۱و۱۲و۱۳ ماه ذی الحجه است) یاد کنید. پس کسیکه شتاب کند؛ و در دو روز (اعمال را انجام دهد) گناهی بر او نیست. و کسیکه تأخیر کند (و اعمال را در سه روز انجام دهد) گناهی بر او نیست): ایام معدودات، ایام تشریق است و روز اول ایام تشریق روز یازدهم میباشد و بر همین اساس معنی این قول اللهÀ اینگونه است: {فَمَن تَعَجَّلَ فِی یَوۡمَیۡنِ } [سوره البقرة: ۲۰۳] : (پس کسیکه شتاب کند؛ و در دو روز (اعمال را انجام دهد)): یعنی از ایام تشریق و آن روز دوازدهم میباشد لذا شایسته است که این خطاها تصحیح کند تا این که در این نوع مسائل اشتباه نکند، والله الموفق.