(۴۲۸۵) سوال: در سال‌های گذشته دیدیم که بعضی از حجاج در محل سعی کردن در حالی که سعی می‌کردند صحبت می‌کردند و می‌خندیدند و دیگری را صدا می‌زدند، حکم این عمل در هنگام سعی چیست؟

جواب:

سعی از شعائر حج است زیرا اللهÀ می‌‌فرماید: {إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَاۤىِٕرِ ٱللَّهِۖ فَمَنۡ حَجَّ ٱلۡبَیۡتَ أَوِ ٱعۡتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَیۡهِ أَن یَطَّوَّفَ بِهِمَاۚ وَمَن تَطَوَّعَ خَیۡرࣰا فَإِنَّ ٱللَّهَ شَاكِرٌ عَلِیمٌ} [سوره البقرة: ۱۵۸] : (همانا «صفا» و «مروه» از شعائر (نشانه‌های) الله است، پس هر که حج خانه (خدا) کند و یا عمره انجام دهد، بر او گناهی نیست که میان آن دو طواف (سعی) کند، و کسی‌که به رغبت خود کار نیکی را انجام دهد پس بدرستی که الله سپاسگزار داناست): لذا از شعائر اللهÀ است که در حج و عمره مشروع است و عبادتی از عبادات اللهÀ است و برای مسلمان شایسته است هنگامی که در حال عبادت می‌باشد وقار و خشوع داشته باشد و عظمت آن کسی را که عبادت می‌کند به یاد آورد و همچنین مستحضر باشد که با آن به رسول اللهﷺ اقتدا می‌کند و از رسول اللهﷺ ثابت است که فرموده است: «إِنَّمَا جُعِلَ الطَّوَافُ بِالْبَيْتِ، وَبَيْنَ الصَّفَا وَالْمَرْوَةِ، وَرَمْيُ الْجِمَارِ ؛ لِإِقَامَةِ ذِكْرِ اللَّهِ» رواه ابو داود (۱۸۸۸).: (طواف بیت الله، سعی بین صفا و مروه و رمی جمرات به خاطر برپایی ذکر الله است).

خنده کردن، بیهوده گویی، تفریح کردن و فریاد زدن، اگر که سعیش را باطل نکند ولی بسیار از در آن نقص ایجاد می‌کند و چه بسا به درجه‌ی بطلان نیز برسد اگر که این کار را کم شمردن این شعیره انجام دهد بنابراین شاید عبادتش را باطل کند برای این که از رسول اللهﷺ روایت شده است که فرموده: «الطَّوَافُ بِالْبَيْتِ صَلَاةٌ، إِلَّا أَنَّ اللَّهَ أَبَاحَ فِيهِ الْمَنْطِقَ، فَمَنْ نَطَقَ فِيهِ فَلَا يَنْطِقْ إِلَّا بِخَيْرٍ»[۱] : (طواف بیت الله نماز است مگر این که الله حرف زدن در آن را مباح کرده است پس مگر به خیر صحبت نکند).

مهم این است که صحبت کردن سعی را باطل نمی‌کند ولی شایسته نیست که انسان در طواف صحبت کند مگر به کلام خیر.

سوال کننده: شیخ بزرگوار صحبت کردن در سعی بدتر است یا در طواف؟

جواب: صحبت در طواف از صحبت در سعی شدیدتر است چون طواف از سعی خاص‌تر است برای این که طواف در هر وقتی مشروع است و طهارت داشتن در آن واجب یا  شرط است بنا به قول جمهور اما سعی فقط در عمره و حج مشروع است و تکرار نمی‌شود و طهارت در آن شرط و واجب نیست.

سوال کننده: شیخ بزرگوار الان مردم را می‌بینیم زمانی که حول کعبه طواف می‌کنند هنگامی که یک‌دیگر را ملاقات کردند سلام می‌کنند، و این شاید در مباحی که رسول اللهﷺ ذکر کردند داخل می‌شود ولی صحبت را ادامه داده و از هر چیزی صحبت می‌کنند و به امور دنیا مشغول می‌شوند؟

جواب: این شایسته نیست اما سلام کردن و جواب آن اشکالی ندارد زیرا که از خیر است اما این که آن را ادامه دهند سپس دایره‌ی آن این قدر بزرگ شود که به خرید و فروش برسد این حرام است زیرا خرید و فروش در مساجد حرام است مخصوصا در بافضلیت‌ترین مساجد که بیت الله الحرام باشد.

[۱] تخریج آن گذشت.