(۴۲۳۰) سوال: برای اولین بار در عمرم حج را ادا نمودم و از واجبات و ارکان حج چیزی نمیدانستم و سواد خواندن و نوشتن ندارم نقاب پوشیدم و هنگامی که به منی رسیدم شب سر خود را شانه کردم؛ حکم حج من چیست؟
جواب:
مادامی که این چیزهای ممنوعه را از روی نا آگاهی انجام دادهای حج تو درست است و الله À انسان جاهل را به آن چه از روی جهل انجام داده مؤاخذه نمیکند به دلیل فرمودهی الله À: {رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا}[بقره: ۲۸۶](پروردگارا! اگر فراموش یا خطا کردیم ما را مؤاخذه نکن) الله À فرمود: انجام دادم[۱] و این قاعدهی کلی در تمامی محرمات در عبادات است که هرگاه انسان آن را از روی فراموشی یا جهل ترک کند مؤاخذه نمیشود و بر او فدیه و کفاره واجب نیست و گناهی بر او نیست و این از آسان گیری الله À بر بندگانش و مقتضای حکمت و رحمتش همچنین این که رحمت او از غضب او پیشی گرفته است.
[۱] تخریج آن گذشت.