دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۴۱۳۷) حکم احرام از مکه به‌ جای میقات و نیابت در تکرار حج واجب

(۴۱۳۷) سوال: در سال گذشته حج واجب را ادا کردیم و اصل بر این بود که ار آبیار علی نیت احرام کنیم اما نتوانستیم این کار را انجام دهیم و در مکه احرام بستیم؛ حکم این کار چیست و حج واجب را همراه همسرم، برادرم و همسرش ادا کردیم؟ اگر حکمی وجود دارد آیا آن را به نیابت از برادرم و خود انجام دهیم یا این که او از جانب خود و همسرش انجام دهد زیرا او خارج از سعودی است؟ لطفا پاسخ دهید جزاکم الله خیرا.

جواب:

احرام بستن در میقات برای کسی که قصد حج و عمره را دارد واجب است زیرا پیامبر ﷺ در آن چه از او در حدیث ابن عمر Ç ثابت است می­فرماید: «يهل أهل المدينة من ذي الحليفة»[۱]: (اهل مدینه در ذی الحلیفه نیت احرام می­کنند) و تا پایان حدیث را ذکر نمود و این خبر به معنای امر است و در صحیح بخاری و مسلم از حدیث ابن عباس Ç ثابت است که می­گوید: «وقت النبي ﷺ لأهل المدينة ذا الحليفة»[۲]: (پیامبر ﷺ میقات اهل مدینه را ذی الحلیفه قرار داد) تا پایان حدیث بنابراین برای کسی که قصد حج یا عمره را دارد جایز نیست از میقات بدون احرام عبور کند اگر از میقات بدون احرام گذشت و از مکه یا بین مکه و میقات نیت احرام نمود بر او بنابر آن چه اهل علم ذکر می­کنند فدیه واجب است که آن را در مکه ذبح نموده و بین مساکین تقسیم می­کند و فدیه گوسفند ماده یا بز است.

بنابراین بر این سؤال کننده، همسرش، برادرش و همسر برادرش برای هر کدام یک گوسفند واجب است و اگر برادرش و همسر برادرش خارج از کشور هستند اشکالی ندارد به آن­ها از آن چه بر آن­ها واجب است خبر دهد تا او را در ادای واجب فدیه وکیل کنند زیرا وکالت در چنین چیزهایی جایز است.


[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: لقد قُمْنَا بأداء فَرِيضَةِ الْحَجِّ العام الماضي، وكان من المفروض أن نُحْرِمَ من أَبْيَارِ عَليَّ، ولكننا لم نتمكن من ذلك، وأَخْرَمْنَا مِن مَكَّةَ، فما الحكم في ذلك وقد أديت الْفَرِيضَةَ مع زوجتي وأخي وزوجته؟ فإذا كان هناك حكم فهل أؤديه عن أخي وعَنِّي، أم هل يؤديه عن نفسه وعن زوجته، وهو غير موجود بالمملكة؟ أفيدونا وجزاكم الله خيرًا.

فأجاب رحمه الله تعالى: الْإِحْرَامُ من الْمِيقَاتِ لمن أراد الْحَجَّ أو الْعُمْرَةَ واجب، لأن النبي صلى الله عليه وسلم قال فيها صح عنه في حديث ابن عمر رضي الله عنهما قال: «يُهل أهل الْمَدِينَةِ من ذِي الْحُلَيْفَةِ»، وذكر تمام الحديث، وهذا الخبر خبر بمعنى الأمر، وفي الصحيحين من حديث ابن عباس رضي الله عنهما قال: «وَفَّتَ النبي صلى الله عليه وسلم لِأَهْلِ الْمَدِينَةِ ذَا الْحُلَيْفَةِ» الحديث، وعلى هذا فلا يَحِلُّ لمن أراد الْحَجَّ أو الْعُمْرَةَ أَن يتجاوز الميقات بدون إِحْرَامِ، فإن فعل وتجاوز الْمِيقَاتَ بغير إِحْرَامٍ، وَأَحْرَمَ من مَكَّةَ أو مما بين مَكَّةَ والْمِيقَاتِ، فعليه على ما ذكره أهل العلم فِدْيَةٌ يذبحها في مَكَّةَ ويُوَزِّعُها على المساكين والفِدْيَةٌ شاة أنثى من الضأن، أو ذكر من الضأن، أو أنثى من الماعز، أو ذكر من الماعز.

وعلى هذا فيجب على هذا السائل على نفسه شاة، وعلى زوجته شاة، وعلى أخيه شاة، وعلى زوجة أخيه شاة، وإذا كان أخوه وزوجته خارج البلد فلا حَرَج أن يُبلغهما بما يجب عليهما، ويوكلاه في أداء الواحب عليهما من الْفِدْيَةِ لأن التوكيل في مثل هذا جائز.

مطالب مرتبط:

(۴۱۴۲) حکم احرام در هواپیما پیش از رسیدن به میقات

میقات اهل خلیج میقات آن­ها همانند میقات دیگران است یعنی میقات­های پنج­گانه­ای که رسول الله ﷺ برای کسانی که به مکه به قصد حج یا عمره می­آیند مشخص نموده است که عبارت­ اند از: .....

ادامه مطلب …

(۴۱۲۹) توضیح معنای حدیثی درباره میقات‌های حج

معنای آن این است که پیامبر ﷺ میقات­ها را مشخص کرده ­اند و میقات اهل مدینه را ذو الحلیفه، اهل شام را جحفه، اهل یمن را یلملم و اهل نجد را قرن المنازل قرار دادند ...

ادامه مطلب …

(۴۱۶۲) حکم نیت احرام پس از پاک شدن از حیض در خانه برای عمره

بر این زن طبق آن چه اهل علم می­گویند خون واجب است یعنی گوسفندی که آن را در مکه ذبح نموده و همه­ی گوشت آن را بین فقرا تقسیم کند و مادامی که نمی­دانسته گناه از او ساقط می­شود اما فدیه ساقط نمی­شود زیرا واجبی را ترک نموده است....

ادامه مطلب …

(۴۱۳۴) حکم احرام از جده برای حج نایبانه به‌ جای میقات اصلی

اگر در مکه بودی احرام تو برای حج از مکانی است که تو در آن جا در مکه هستی و نیازی به رفتن به جده یا جای دیگری نیست...

ادامه مطلب …

(۴۱۴۹) حکم بازگشت به نزدیک‌ترین میقات پس از عبور از میقات اصلی بدون احرام

هرگاه انسان از میقاتی عبور کرد در حالی که نیت حج یا عمره دارد برای او گذر از آن درست نیست تا این که از آن جا نیت احرام بکند...

ادامه مطلب …

(۴۱۴۷) حکم احرام از فرودگاه جده به‌ جای میقات در عمره

بدان کسی که در هواپیما است و قصد حج یا عمره را دارد بر او واجب است هنگامی که در موازات یعنی بالای میقات قرار گرفت نیت کند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه