(۴۰۴۱) سوال: شب قدر را باید در چه شبهایی جستجو کنیم؟ بهترین دعا در شب قدر چیست؟ نشانههای شب قدر کدام است؟
جواب:
بیشترین شبی که امید میرود شب قدر باشد، شب بیست و هفتم است اما این شب به طور قطعی، شب قدر نیست؛ بلکه امید در آن بیشتر از دیگر شبها است. با این وجود، دیدگاه برتر و راجح نزد علما این است که شب قدر جا به جا میشود لذا گاهی شب بیست و یکم، گاهی شب بیست و سوم، گاهی شب بیست و پنجم، گاهی شب بیست و هفتم، گاهی شب بیست و نهم و گاهی نیز در شبهای زوج خواهد بود. الله À تعیین این شب را به خاطر دو حکمت بزرگ از بندگانش پنهان نموده است:
حکمت اول: مشخص شود که چه کسی در این شبها تلاش میکند تا شب قدر را درک نماید و به آن دست یابد. اگر شب قدر در یک شب معین بود، مردم فقط در همان شب به تلاش و کوشش در عبادت میپرداختند.
حکمت دوم: تا این که مردم اعمال صالح بیشتری انجام دهند تا به پروردگارشان نزدیک گردند و از آن عمل نیک خود بهرهمند شوند.
بهترین دعا در این شب، درخواست عفو و بخشش است چنان که در حديث عایشه È آمده که گفت: «يا رسول الله! أرأيتَ إن وافقتُ ليلةَ القدر ما أدعو؟ قال: تقولین: اللهُمَّ إنَّكَ عَفُّو تُحِبُّ العَفوَ فَاعفُ عَنّي»[۱] : (ای رسول الله! اگر شب قدر را دریافتم، چه دعایی بگویم؟ فرمود: بگو: ای الله! قطعا تو بسیار بخشایندهای و بخشیدن را دوست داری؛ پس مرا ببخش و بیامرز). این از بهترین دعاهایی است که در این شب گفته میشود.
نشانهی شب قدر، این است که خورشید در صبحگاه آن، صاف و بدون هیچ شعاعی طلوع میکند که این علامتِ دیر آن است. علامتهای دیگری نیز دارد: مانند نور و روشنایی بیشتر در آن شب، آرامش مؤمن و احساس راحتی و آسوده خاطر بودن؛ تمام اینها از جمله نشانههای شب قدر است.
۱- مسند أحمد (٤٢/ ٢٣٦، شماره ٢٥٣٨٤). سنن ترمذی: أبواب الدعوات، باب جامع الدعوات عن النبي، شماره (۳۵۱۳). ترمذی میگوید: (این حدیث، حسن و صحيح است). سنن ابن ماجه: كتاب الدعاء، باب الدعاء بالعفو والعافية، شماره (۳۸۵۰).