چهارشنبه 16 ربیع‌الثانی 1447
۱۵ مهر ۱۴۰۴
8 اکتبر 2025

(۴۰۴۰) دهه‌ی آخر ماه رمضان، چه مزیت و ویژگی بزرگی دارد؟

(۴۰۴۰) سوال: دهه‌ی آخر ماه رمضان، مزیت و ویژگی بزرگی دارد؛ چه خوب است اگر در این باره صحبت کنید. کمر بستن و محکم کردن لباس که درباره‌ی این دهه در حدیث آمده، چگونه است و منظور از آن چیست؟

جواب:

دهه‌ی آخر از ماه رمضان، فضیلت و ارزش بسیاری دارد؛ زیرا رسول الله ﷺ آن ‌را به اعتکاف و نماز خواندن تمام شب اختصاص می‌داد و خانواده‌اش را نیز بیدار می‌نمود. شب قدر در این دهه است. همان شبی که بهتر از هزار ماه است! شایسته نیست که هیچ ‌کس آن ‌را با قدم زدن در بازارها و شب بیداری بیهوده در خانه‌ها تباه کند و در نتیجه خیر بسیار بزرگی را از دست بدهد. رسول الله ﷺ: «قد اعتكف العشر الأول ثم الأوسط، ثم قيل له إن ليلة القدر في العشر الأواخر من رمضان، فاعتكف العشر الأواخر من رمضان حتى توفاه الله عَزَّ وَجَلَّ»[۱] : (دهه‌ی اول و سپس دهه‌ی دوم را اعتکاف نمود؛ سپس به وی گفته شد (وحی شد) که شب قدر در دهه‌ی آخر رمضان است؛ لذا تا زمانی که الله À او را از دنیا برد، دهه‌ی آخر رمضان را اعتکاف نمود). این اعتکاف از روی امید به دریافتن این شب بزرگ بود.

من نیز برادرانم را به غنیمت شمردن نماز به همراه امام در این دهه تشویق می‌کنم و این که تا وقتی که نماز امام تمام نشده، خارج نشوند زیرا اگر تا پایان نماز با امام بمانند، پاداش نماز تمام شب برایشان ثبت می‌شود. مردم در مكه، آغاز شب را با یک امام و پایانش را با یک امام دیگر نماز می‌خوانند. امامی که آخر شب را با او به نماز می‌ایستند، نماز وتر را می‌خواند و برخی از مردم دوست دارند که نماز شب را در آخر شب با امام دوم بخوانند؛ در این صورت، هرگاه نماز وتر را با امام اول خواندند و امام سلام داد، یک رکعت دیگر نیز می‌خوانند تا رکعات نماز، زوج شود؛ این کار، ایراد و اشکالی ندارد.

این کار همانند نماز شخص مقيم پشت سر امام مسافر است که هرگاه امام بعد از دو رکعت سلام داد، شخص مقیم برخاسته و نمازش را کامل می‌کند. شخصی که با امام اول که نماز وتر را اول شب می‌خواند وارد نماز می‌شود اما می‌خواهد وترش را با امام دوم که آخر شب به نماز می‌ایستد بخواند نیز همین‌گونه است؛ وی هرگاه امام اول برای خواندن رکعت آخر وتر برخاست، نیت می‌کند که وی نمازش را شفع بخواند لذا آن نماز را دو رکعت می‌خواند تا وترش با امام دوم در آخر شب باشد.


۱-تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: للعشرة الأواخر من شهر رمضان مزية عظيمة، فهلا تحدثتم عن هذا، وكيف يكون شَدُّ المِثزَر الوارد في الحديث؟ وما المقصود به؟

فأجاب رحمه الله تعالى: نعم العشر الأخيرة من رمضان فيها فضل عظيم؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم كان يخصها بالاعتكاف، ويخصها بالقيام كل الليل، ويُوقظ أهله فيها، وفيها ليلة القدر التي هي خير من ألف شهر، فلا ينبغي للإنسان أن يضيعها بالتجول في الأسواق هنا وهناك، أو بالسهر في البيوت، فيفوته في ذلك خير كثير، فإن الرسول صلى الله عليه وسلم: «قد اعتكَفَ العَشْرَ الأَوَّلَ، ثم الأَوْسَطَ، ثم قيل له: إن ليلة القدر في العشر الأواخر من رمضان، فاعتكف العشر الأواخر من رمضان حتى توفاه الله -عز وجل-». رجاء لهذه الليلة العظيمة.

وإني أُحُثُ إخواني على اغتنام الصلاة فيها مع الإمام، وألا ينصرفوا حتى ينتهي الإمام من صلاته؛ لأنهم بذلك يُكتَبُ لهم قيام ليلة، والناس في مكة يصلون أول الليل بإمام وآخر الليل بإمام والإمام الذي يصلون به في آخر الليل يُوتر، ويكون من الناس من يحب أن يصلي قيام الليل في آخر الليل مع الإمام الثاني، فإذا أوتر مع الإمام الأول فإنه إذا سلم الإمام أتى بركعة ليكون الوتر شفعا، ولا حرج عليه في ذلك.

فإن هذا نظير صلاة المقيم خلف الإمام المسافر إذا سَلَّمَ الإمام المسافر عند الركعتين قام فصلى ما بقي وهكذا الرجل الذي يدخل مع الإمام الأول الذي يوتر أول الليل، وهو يريد أن يقوم مع الإمام الثاني الذي يقوم آخر الليل، فإنه ينوي إذا قام الإمام الأول إلى الركعة الأخيرة الوتر، فينوي أنه يريدها شفعا، فيصليها ركعتين؛ ليكون إيتاره مع الإمام الثاني في آخر الليل.

مطالب مرتبط:

(۴۰۳۲) حکم خروج از اعتکاف

خروج معتكف از محل اعتکاف به سه قسمت، تقسیم می‌شود:....

ادامه مطلب …

(۴۰۳۰) چه چیزهایی اعتکاف ‌را باطل می‌کند؟

چیزی که اعتکاف را باطل می‌کند، مباشرت با همسر است؛ یعنی مباشرت همسر با هم‌بستری، بوسیدن با شهوت و... زیرا الله از هم‌بستری در اعتکاف نهی نموده....

ادامه مطلب …

(۴۰۳۸) لطفا فضیلت و ارزش دهه‌ی آخر ماه رمضان را بیان کنید.

این دهه‌ی آخر رمضان، بهترین روزهای رمضان است لذا رسول الله ﷺ آن ‌را به اعتکاف، اختصاص می‌داد تا شب قدر را درک نماید. شب قدر در این دهه است....

ادامه مطلب …

(۴۰۳۱) آیا در مسئله‌ی اعتکاف، زن نیز همانند مرد است؟

بله، اعتکاف برای زن نیز همانند مرد، مشروع است اما به این شرط که اعتکاف زن، سبب فتنه یا مفسده نشود....

ادامه مطلب …

(۴۰۳۴) آیا بهتر برای زن این است که در مسجد الحرام اعتکاف کند یا در مسجد نبوی؟

ایرادی ندارد که زن در مسجد الحرام، مسجد نبوی یا در هر مسجد دیگری اعتکاف کند به شرطی که فتنه‌ای وجود نداشته باشد. ....

ادامه مطلب …

(۴۰۴۲) آیا شب قدر در هر سال به طور ثابت در یک شب معیّن است؟

این شب در میان دهه‌ی آخر رمضان جا به جا می‌شود و هر سال در یک شب معیّن نیست. ...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه