چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۳۹۲۶) حکم تأخیر طولانی در قضای روزه به دلیل جراحی

(۳۹۲۶) سوال: در ماه رمضانِ شش سال پیش، یک عمل جراحی انجام دادم و آن ماه را روزه نگرفتم. بعد از گذشت این مدت نیز هنوز نتوانسته‌ام قضای آن را انجام دهم؛ چه کاری بر من واجب است؟

جواب:

اگر قضای روزه‌ی رمضان را به خاطر عذر شرعی ترک کرده باشد چنان که اگر مثلا بعد از عمل جراحی دچار ضعف بدنی بوده است، گناهی بر او نیست و هر وقت توانست باید قضایش را انجام دهد؛ اما اگر از روی سهل‌انگاری بوده است، وی گناه‌کار می‌باشد زیرا جایز نیست که انسان، قضای رمضان را تا رمضان بعدی به تأخیر بیاندازد؛ همان طور که در حدیث عایشه È آمده است که می‌گفت: «كان يكون عليّ الصَّوم من رمضان فما أستطيع أن أقضي إلا في شعبان» : (چنین می‌شد که روزه‌ای از رمضان بر من واجب بود که فقط در شعبان می‌توانستم قضای آن ‌را انجام دهم). بنابراین اگر تأخیرش بدون عذر بوده باشد، باید توبه نماید و خیلی زود قضای آن ‌را انجام دهد. برخی علما وی را به پرداخت كفاره در ازای هر روز، ملزم می‌دانند زیرا بدون عذر، آن ‌را به تأخیر انداخته است؛ لذا اگر این کار را انجام دهد، بهتر است و اگر انجام نداد و در ازای هر روز به یک مسکین غذا نداد، گناهی بر او نیست.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أجريت عملية جراحية في شهر رمضان قبل ست سنوات، ولم أصم ذلك الشهر، وبعد مضي هذه المدة لم يتسن لي أن أصوم ذلك الشهر، فماذا يجب علي؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: إذا كان قد تَرَكَ قضاء رمضان الذي كان عليه لعذر؛ بحيث كان ضعيفًا بعد العملية لا يستطيع القضاء، فلا حرج عليه، متى قَدَرَ قَضَى، وإذا كان تهاونًا منه فإنه آثم؛ لأنه لا يجوز للإنسان أن يؤخر قضاء رمضان إلى رمضان الذي بعده، كما جاء ذلك في حديث عائشة رضي الله عنها قالت: «كَانَ يَكُونُ عَلَيَّ الصَّوْمُ مِنْ رَمَضَانَ، فَمَا أَسْتَطِيعُ أَنْ أَقْضِيَ إِلَّا فِي شَعْبَانَ».

فإذا كان تأخيره لغير عذر فعليه التوبة، وعليه أن يبادر الآن بقضائه، وقد ألزمه بعض أهل العلم بكفارة عن كل يوم؛ لأنه أَخَّرَ ذلك لغير عذر، فإن فَعَلَ فقد أحسن، وإن لم يطعم فلا حرج عليه.

مطالب مرتبط:

(۳۹۱۵) حکم قضای روزه و پرداخت کفاره در صورت تأخیر

چیزی بر عهده ندارد زیرا قضای یک روز، همان یک روز است اما باید توبه نماید و از الله ﷻ در برابر آن‌چه از وی سر زده درخواست بخشش کند که روزه‌ی واجب را بدون عذر، قطع کرده است....

ادامه مطلب …

(۳۹۳۴) حکم پرداخت کفاره روزه و نحوه تقسیم آن بین فقرا

دیدگاه برتر و راجح درباره‌ی تأخير بدون عذر قضای رمضان تا رمضان بعدی، این است که آن شخص باید از الله ﷻ طلب مغفرت و آمرزش نماید و قضا را انجام دهد....

ادامه مطلب …

(۳۹۳۳) حکم قضای روزه‌های فراموش‌شده به دلیل بیماری و جراحی

قضای روزهایی که روزه گرفته، بر او واجب نیست زیرا انجام داده و از او پذیرفته است...

ادامه مطلب …

(۳۹۰۸) آیا برای روزه‌دار جایز است که در روز رمضان، دندانش را بکشد؟

بله، برای روزه‌دار جایز است که در ماه رمضان و دیگر اوقات، دندانش را پُر کند یا بکشد؛ اما اگر دچار خون‌ریزی شد، نباید آن ‌را ببلعد زیرا خون با جنس آب دهان فرق می‌کند و بر روزه‌ تأثیر می‌گذارد....

ادامه مطلب …

(۳۹۳۲) حکم فراموش کردن قضای روزه‌های گذشته

اگر قضای چند روز از رمضان بر کسی واجب باشد اما این مسئله را فراموش کرده و پس از شروع رمضان بعدی به یاد بیاورد، به روزه‌ گرفتنِ رمضان دوم ادامه داده و آن را کامل می‌کند...

ادامه مطلب …

(۳۹۱۷) حکم قضای روزه‌ی زن حائض

واجب است که قضای آن روزهایی که روزه نگرفته را انجام دهد.

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه