دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۳۹۲۰) حکم روزه‌داری در عادت ماهیانه و جبران روزه‌های نادرست

(۳۹۲۰) سوال: پنج سال است که رمضان را روزه می‌گیرم و خیلی مراقب هستم که روزه‌ام ‌را ترک نکنم. به فضیلت روزه‌ی رمضان آن‌قدر حریص و مشتاق بودم که حتی در عادت ماهیانه هم روزه گرفتن ‌را ترک نمی‌کردم چون نمی‌دانستم که روزه نگرفتن در آن مدت و انجام قضا، واجب است. بعد از این که دانستم با این کارم با امر واجب مخالفت کرده‌ام، پشیمان شدم. وقتی ماه محرم شروع شد، تصمیم گرفتم که این ماه را روزه بگیرم و واقعا این ماه را به طور کامل به عنوان کفاره و جبران، روزه گرفتم. آیا همین کافی است یا باید کار دیگری نیز انجام دهم؟

جواب:

این که ماه محرم را به خاطر جبران روزه گرفتن در حالت حیض و عدم انجام قضای آن، روزه گرفته است؛ اگر منظورش این است که این کار را به عنوان جبران گناهی که مرتکب شده انجام داده است، جای قضا را نمی‌گیرد و پذیرفته نیست و باید قضای روزه‌هایی که در دوران حیض، افطار کرده را انجام دهد بلکه صحیح‌تر این است که بگوییم: باید قضای روزهایی که در دوران حیض، روزه گرفته است را انجام دهد زیرا روزه‌هایش در دوران حیض، صحيح نیست.

اما اگر ماه محرم را به عنوان قضای روزه‌های دوران حیض، روزه گرفته است زیرا اعتقاد داشته که آن روزه‌ها فاسد بوده و واجب است قضای آن‌ها انجام شود، صحیح می‌باشد به شرطی که این روزه‌ها به تعداد روزه‌هایی باشد که قضای آن از دوران حیض بر وی مانده است؛ اما اگر روزه‌های گرفته شده در محرم کم‌تر از روزه‌های دوران حیض باشد، باید باقی‌مانده‌ ‌را کامل نماید.

سؤال: شيخ بزرگوار! آیا این که خصوصا ماه محرم را برای روزه گرفتن انتخاب کرده، اشکالی دارد؟

جواب: وی به خاطر این فرموده‌ی رسول الله ﷺ، خصوصا ماه محرم را برای روزه گرفتن انتخاب کرده است که فرمود: «أفضل الصِّيام بعدَ رمضانَ شهرُ اللهِ المحرم»[۱] : (بهترین روزه بعد از روزه‌ی رمضان، روزه در ماه الله، ماه محرم است). بنابراین وی به دلیل فضیلتش ماه محرم را برای انجام قضا انتخاب کرده است.


۱-صحیح مسلم: کتاب الصيام، باب فضل صوم المحرم، شماره (١١٦٥).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: منذ خمس سنوات بدأت أصوم رمضان؛ وحرصا مني على عدم الإفطار، وطمعا في فضل صيام رمضان، كنتُ لا أفطر أبدا حتى إذا جاءت الدورة الشهرية جهلا مني بوجوب الإفطار والقضاء، ولكني بعد أن علمتُ أنني كنت أخالف الواجب بفعلي ذلك ندمت عليه، وحينما أَهَلَّ شهر المحرم عزمت على صيامه وفعلا صمته كله كفارةً وتعويضا عن ذلك، فهل هذا يكفي، أم يلزمني شيء آخر؟

فأجاب رحمه الله تعالى صيامها شهر المحرم كفارة عما فعلته من صيام في حال الحيض وعدم قضائه إذا كانت تريد أن يكون ذلك كفارة عن ذنب فعلته فإنه لا يجزئها عن القضاء، وعليها أن تقضي ما أفطرت، بل على الأصح ما صامته في أيام الحيض؛ لأن ما صامته في أيام الحيض ليس بصحيح.

وأما إذا كانت صامت شهر المحرم قضاءً عن الأيام التي صامتها في أيام حيضها؛ لاعتقادها أنه صوم فاسد يجب عليها قضاؤه، فإن ذلك صحيح، وتكون هذه الأيام التي قضتها عن الأيام التي صامتها في حال الحيض إذا كانت في عددها، فإن كانت الأيام التي صامت أقل من عدد التي صامتها أيام الحيض فإنه يجب عليها أن تكمل ما بقي.

كونها خصت شهر المحرم بالصيام هل في هذا شيء؟

فأجاب – رحمه الله تعالى – : كونها خصته لقول الرسول -عليه الصلاة والسلام-: «أفضل الصيام بعد رمضان شهر الله المحرم»، فهي خَصَّته لفضله.

مطالب مرتبط:

(۳۹۵۸) حکم قضای روزه‌های رمضان مادر متوفی و پرداخت کفاره

آیا این زن، قضای روزه را انجام داده است یا خیر؟ آیا بیماری داشته که امیدی به درمانش نبوده و طعام داده است یا خیر؟ تا زمانی که این موارد را نمی‌دانیم، اصل بر عدم مسئولیت است و ما نسبت به دیگران مكلف نیستیم؛ اما اگر بخواهد، می‌تواند به جای او روزه بگیرد و نیت کند که اگر روزه‌ی واجبی بر مادرش بوده است، به جای مادرش باشد...

ادامه مطلب …

(۳۹۱۰) حکم بوسیدن زن غریبه در هنگام روزه‌داری

روزه‌ای که در حال بوسیدن، داشته‌ای تا وقتی که انزال نشده باشی، با بوسیدن باطل نمی‌شود...

ادامه مطلب …

(۳۸۹۱) آیا اکتفا کردن به نوشیدن آب در سحری نیز سحری خوردن محسوب می‌شود؟

بله، به نظر می‌رسد که سحری خوردن محسوب می‌شود اما این در صورتی است که شخص، غذایی نیابد....

ادامه مطلب …

(۳۹۳۹) حکم روزه در صورت شروع عادت ماهیانه پیش از اذان مغرب

هرگاه زن روزه‌دار، حيض شود، حتی اگر اندکی قبل از غروب خورشید باشد نیز روزه‌اش باطل می‌شود.....

ادامه مطلب …

(۳۹۵۱) حکم قضای روزه‌های فوت‌شده فرد متوفی به دلیل بیماری

در چنین حالتی واجب است در ازای هر روز، یک مسكين را غذا دهد. هر کس به خاطر عذری که امیدی به رفع آن نیست روزه نگیرد چنین است....

ادامه مطلب …

(۳۹۰۲) آیا فرو بردن آب دهان برای روزه‌دار جایز است؟

ایرادی ندارد که روزه‌دار آب دهانش را فرو ببرد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه