(۳۸۶۹) سوال: حکم شرعی در مورد کسی که در شب رمضان در حالت جنابت باشد و فجر طلوع کند، چیست؟

جواب:

اگر روزه‌‌دار، جُنُب باشد و فجر طلوع کند، روزه‌اش صحيح است و چیزی بر وی لازم نیست. دلیل این مسئله در كتاب الله À و سنت رسول الله ﷺ آمده است؛ الله À در کتابش می‌فرماید: {فَالآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمْ الْخَيْطُ الأَبْيَضُ مِنْ الْخَيْطِ الأَسْوَدِ مِنْ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيام إِلَى اللَّيْلِ} [البقرة: ۱۸۷] : (اکنون با آنان هم‌بستری کنید و آنچه الله برایتان مقدّر نموده را جویا شوید. همچنین بخورید و بیاشامید تا روشنایی فجر در سپیده‌دم از سیاهی شب برایتان آشکار گردد سپس روزه را تا این که شب فرا برسد کامل نمایید). بنابراین الله À جماع و هم‌بستری در رمضان را در شب و تا پیش از طلوع فجر، حلال نموده است. این امر مستلزم آن است که شخص بعد از طلوع فجر، غسل کند؛ زیرا اگر این کار برایش حلال باشد تا این که فجر برایش آشکار گردد، این حلال بودن، تا آخرین لحظه‌ی شب برایش باقی می‌ماند و انجام غسل، بعد از طلوع فجر خواهد بود.

دلیل از سنت: از رسول الله ﷺ ثابت است که: «أنه كان يصبح جنباً من غیر حُلُم ثمّ يصوم»[۱] : (ایشان در حالت جنابت که ناشی از احتلام نبود، صبح می‌کرد سپس روزه می‌گرفت). کسی ‌که دچار جنابت شود، بهتر است که بی‌‌درنگ غسل نماید تا پاک و با طهارت باشد و اگر نتوانست غسل کند، وضو بگیرد زیرا وضو از جنابت می‌کاهد؛ از رسول الله ﷺ پرسیده شد: (آیا اگر یکی از ما جُنُب بود، می‌تواند بخوابد؟ فرمود: «نَعَمْ إِذَا تَوَضَّأَ أَحَدُكُمْ، فَلْيَرْقُدْ وَهُوَ جُنُب»[۲] : (بله، اگر وضو گرفت، می‌تواند با وجود این که جُنُب است بخوابد). این دلیلی است بر این ‌که وضو، جنابت را کاهش می‌دهد. همچنین دلیل بر این می‌باشد که شایسته است انسان فقط با طهارت و بر پاکی بخوابد؛ یعنی با طهارت کامل که همان غسل است یا با طهارت مخفف که وضو می‌باشد.

۱- صحيح بخاری: كتاب الصوم، باب الصائم يصبح جنبا، شماره (١٩٢٦). صحیح مسلم: كتاب الصيام، باب صحة صوم من طلع عليه الفجر وهو جنب، شماره (۱۱۰۹).

۲-صحيح بخاری: كتاب الغسل باب نوم الجنب، شماره (۲۸۷).