(۳۶۱۲) حکم زکات طلایی که زن برای زینت خود استفاده می‌کند

(۳۶۱۲) سوال: زنی مقداری طلا به ارزش چهار هزار دينار دارد و می‌گوید: این طلا را سالانه فقط یک یا دو بار استفاده می‌کنم و آن را برای زینت خریداری نموده‌ام؛ آیا زكات دارد؟

جواب:

علما É درباره‌ی وجوب زکات زیورآلاتی که برای پوشیدن یا عاریه دادن قرار داده می‌شود، اختلاف نظر دارند؛ اما صحیح این است که زكات دارد بنا بر روایت امام مسلم Ë از حديث ابوهريره J که رسول الله ﷺ فرمود: «مَا مِنْ صَاحِبِ ذَهَبٍ، وَلا فِضَّةٍ، لا يُؤَدِّي مِنْهَا حَقَّهَا إِلاَّ إِذَا كَانَ يَومُ القِيَامَةِ صُفِّحَتْ لَهُ صَفَائِحُ مِنْ نَارٍ، فَأُحْمِيَ عَلَيْهَا في نَارِ جَهَنَّمَ، فَيُكْوَى بِهَا جَنْبُهُ، وَجَبِينُهُ، وَظَهْرُهُ، كُلَّمَا بَرَدَتْ أُعِيدَتْ لَهُ في يَومٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ ألْفَ سَنَةٍ، حَتَّى يُقْضَى بَيْنَ العِبَادِ فَيَرَى سَبيلَهُ، إمَّا إِلَى الجَنَّةِ، وَإمَّا إِلَى النَّارِ»[۱] : (هر صاحبِ طلا و نقره‌ای که زکاتِ آن را نپردازد، روز قیامت طلا و نقره‌اش به ورق‌هايی از آتش تبديل می‌شود و اين ورق‌ها را در آتش دوزخ، داغ می‌کنند سپس با آن پهلوها، پيشانی و پُشت آن شخص را داغ می‌نهند و هر بار که اين ورق‌ها سرد شود، دوباره داغ می‌گردد و اين عذاب برای آن شخص در روزی که مقدارش به اندازه‌ی پنجاه هزار سال است، ادامه خواهد داشت تا آن که در ميان بندگان، حُکم ‌شود و آن فرد عاقبت خود را ببیند که به سوی بهشت يا به سوی دوزخ است). همچنین احادیث خاصی نیز در این مورد وجود دارد؛ مانند حديث عمرو بن شعيب از پدرش از جدش J که می‌گوید: «أن امرأة أتت رسول الله ﷺ وفي يد ابنتها مسكتان غليظتان من ذهب فقال لها أتؤدين زكاة هذه فقالت لا قال أيسرك أن يسورك الله بهما سوارين من نار فخلعتهما وألقتهما إلى رسول الله ﷺ»[۲] : (زنی نزد رسول الله ﷺ آمد در حالی که دخترش دو دستبند بزرگ طلا به دست داشت؛ به او فرمود: آیا زکات این را می‌پردازی؟ پاسخ داد: خیر. فرمود: آیا خوشحال می‌شوی که الله دو النگوی آتشین به دستانت ببندد؟ زن فورا آن‌ دو النگو را بیرون آورد و نزد رسول الله ﷺ گذاشت)؛ اما زکات زیورآلات طلا و نقره فقط زمانی واجب می‌شود که به حدّ نصاب برسد. نصاب طلا، هشتاد و پنج گرم است که اگر طلا به این مقدار رسید، زکاتش واجب می‌شود اما کم‌تر از آن، زكات ندارد؛ يعني اگر مجموع طلای زن به این مقدار نرسد، زكات ندارد. همچنین طلای چند زن با یکدیگر و در مجموع، محاسبه نمی‌شود؛ مثلا در صورتی که چند دختر بچه، طلا داشته باشند و چنان باشد اگر طلای هر یک را جداگانه در نظر بگیریم به حدّ نصاب نرسد، ولیّ آنان ملزم نیست که مجموع طلاها را در نظر گرفته و زکات آن‌ را بپردازد زیرا طلای هر یک از آنان، به حد نصاب نمی‌رسد.

۱-تخریج آن گذشت.

تعداد بازدید: 3

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: عندها ذهب بمقدار أربعة آلاف دينار، وتقول: أستعمل هذا الذهب مرة أو مرتين في السنة وقد اشتريته للزينة، هل عليه زكاة؟

فأجاب رحمه الله تعالى : اختلف العلماء -رحمهم الله – في الحلي المعد للبس أو العارية هل فيه زكاة أم لا؟ والصحيح أن فيه زكاة، وذلك لعموم قول النبي صلى الله عليه وسلم فيما رواه مسلم من حديث أبي هريرة رضي الله عنه: «ما من صاحب ذهب ولا فضة لا يؤدي منها حقها، إلا إذا كان يوم القيامة صُفّحت له صفائح من نار، وأُخمي عليها في نار جهنم، فيكوى بها جنبه وجبينه وظهره، كلما بردت أعيدت، في يوم كان مقداره خمسين ألف سنة، حتى يقضى بين العباد، ثم يرى سبيله: إما إلى الجنة، وإما إلى النار». ولأحاديث خاصة في ذلك، مثل حديث عمرو بن شعيب عن أبيه عن جده «أن امرأة أتت النبي صلى الله عليه وسلم وفي يد ابنتها مَسَكَتان غليظتان من ذهب فقال لها أتؤدين زكاة هذه؟ فقالت: لا. قال: أَيَسُرُّك أن يُسَوِّرَك الله بهما سِوَارين من نار؟ فخلعتهما وألقتهما إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم». ولكن لا تجب الزكاة في حلي الذهب ولا الفضة إلا إذا بلغ النصاب، وهو في الذهب خمسة وثمانون جرامًا، فإذ بلغ هذا المقدار وجبت فيه الزكاة، وما كان دون ذلك فليس فيه زكاة، يعني لو كان مجموع ما عند المرأة لا يبلغ هذا المقدار فليس فيه زكاة، ولا يُجمع الحلي بعضه إلى بعض إذا كان مُفَرِّقًا على نساء، كما يحصل في البنات الصغار يكون عليهن حلي، ولو نظرنا إلى كل واحدة بمفردها لوجدنا أن حليها لا يبلغ النصاب، ففي هذه الحال لا يَلْزَم وَليَّ أمر هن أن يجمع الذهب ويزكيه؛ لأن نصيب كل واحدة لا يبلغ النصاب.