چهارشنبه 16 ربیع‌الثانی 1447
۱۶ مهر ۱۴۰۴
8 اکتبر 2025

(۳۶۰۵) نحوه محاسبه زکات طلا و نقره بر اساس وزن و قیمت

(۳۶۰۵) سوال: در برنامه‌ی شما (نور على الدرب) شنیدم که اگر طلا به حدّ نصاب برسد، زکات دارد و نصابش نیز نود و دو گرم است. من مقداری طلا دارم که به عنوان زیورآلات از آن استفاده می‌کنم و قیمتش معادل سه هزار ريال سعودی است اما وزنش به حدّ نصاب نمی‌رسد. زکاتش را چگونه بپردازم؟ بر اساس قیمت یا وزن؟ مقدار زكات نقره بنا بر ريال سعودي چقدر است؟

جواب:

زكات طلا بر اساس وزن است و اگر وزنش کمتر از حدّ نصاب باشد زكات ندارد، هر چند که قیمت زیادی داشته باشد؛ هرگاه وزنش به حد نصاب برسد، زكات دارد و آن‌گاه زکات بر اساس قیمتش محاسبه می‌شود؛ مثلا اگر طلای یک زن به حد نصاب برسد، حال می‌پرسیم که مبلغش چقدر است؟ مثلا می‌گویند: (قیمتش به مبلغ چهل هزار ریال است) در این صورت، زکات طلایش هزار ريال می‌شود زیرا زکاتش یک چهلم است. اگر گفتند: (قیمتش به مبلغ هشتاد هزار ریال است) دو هزار ریال زکات دارد. اگر گفتند: (قیمتش به مبلغ صد هزار ریال است) زکاتش دو هزار و پانصد ريال است. بنابراین زکاتش را چنین محاسبه می‌کند.

نصاب نقره، پنجاه و شش ريال نقره‌ی سعودي است؛ نقره اگر به این وزن برسد، زکات دارد اما در غیر این صورت، زكات ندارد. اسکناس در این مورد، اعتباری ندارد زیرا کم و زیاد می‌شود؛ مثلا در این زمان، ارزش ريال نقره، ده اسکناس است که در این صورت، نصاب نقره بنا بر اسکناس کاغذی، پانصد و شصت ريال کاغذی می‌باشد؛ زیرا معیار، قیمت نقره است چون خود این اسکناس، نقره نیست که معیار باشد بلکه قیمتش بر اساس نقره مشخص می‌شود و قیمت و ارزش آن کم و زیاد شده و دچار نوسان می‌شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: من الطائف سمعت في برنامجكم نور على الدرب بأن الذهب إذا بَلَغَ نصابًا يُزَكَّى، ونصابه اثنان وتسعون جراما، وأنا عندي ذهب للاستعمال تبلغ قيمته حوالي ثلاثة آلاف ريال ووزنه لا يبلغ نصابًا، كيف أزكيه؟ على حسب القيمة أم على حسب الوزن؟ وما هو مقدار نصاب زكاة الفضة بالريال السعودي؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: زكاة الذهب تكون على حسب الوَزْن، فإذا قدر أن هذا الذهب أقل من النصاب وَزْنًا فإنه لا زكاة فيه ولو بلغ ما بلغ من الدراهم، وإذا بلغ النصاب بالوزن فإن فيه زكاة، وحينئذ تُقَدَّر الزكاة بقيمته، فمثلا إذا كان عند المرأة نصاب من الذهب فإننا نسأل: كم قيمته؟ فإذا قالوا مثلا: قيمته أربعون ألفًا فالزكاة فيه ألف ريال؛ لأن الزكاة واحد من أربعين. وإذا قيل: إن قيمته ثمانون ألفًا فالواجب فيه ألفان. وإذا قيل: قيمته مائة ألف فالواجب فيه ألفان وخمسمائة ريال، وعلى هذا فقس. وأما سؤالها عن نصاب الفضة: فنصاب الفضة ستة وخمسون ريالا من الريالات السعودية الفضية، فما بلغ هذا الوزن من الفضة ففيه الزكاة؛ لأنه بلغ النصاب، وما كان دون ذلك فلا زكاة فيه، ولا عبرة بالوَرَق؛ لأن الورق يَزِيد ويَنْقُص، فمثلا في وقتنا الآن يُذكر أن قيمة الريال من الفضة عشر ورقات فإذا كان الأمر كذلك صار نصاب الفضة من الورق خمسمائة وستين ريالًا ورقية؛ لأن المعتبر قيمة الفضة، إذ إن هذه الورقة نفسها ليست فضة حتى تعتبر بنفسها، ولكنها مُقَوَّمة بالفضة، وقيمتها تنزل وترتفع.

مطالب مرتبط:

(۳۶۲۰) وظیفه خانواده در قبال زکات نپرداخته شده متوفی

اگر پدرشان در حالی از دنیا رفت که زکات را پرداخت نکرده بود، بررسی می‌شود: در صورتی که به وعده‌اش پایبند بوده اما پرداختش را به تأخیر ‌انداخته تا این که ناگهان از دنیا رفته است، این زکات را از ارثی که وی از خود به جای گذاشته می‌پردازند....

ادامه مطلب …

(۳۶۲۹) پرداخت زکات حقوق ماهیانه‌ای که کارمندان و کارگران دریافت می‌کنند، چگونه است؟

زکات فقط وقتی واجب می‌شود که یک سال کامل بر مال بگذرد و نزد مالک مال باشد؛ اگر آن را پیش از تمام یک سال خرج کند، زكات ندارد. بنابراین حقوق ماهیانه‌ نیز اگر یک سال نزد شما بماند، باید زکاتش را بپردازید. می‌توانید زکاتش را به دو روش بپردازید:....

ادامه مطلب …

(۳۶۲۵) مقدار زکات اموال نقدی

برای محاسبه‌ی میزان زکات مال، آن ‌را تقسیم بر چهل ‌کنید، نتیجه معادل زکات خواهد بود....

ادامه مطلب …

(۳۶۲۲) حکم پرداخت زکات معوقه نقره

باید به گذشته بازگردید و بدانید که هر سال، قیمت این نقره در هنگام کامل شدن یک سال و وجوب زکات بر آن، چقدر بوده است تا زکاتش را بر حسب ارزش آن بپردازید....

ادامه مطلب …

(۳۶۲۳) حکم زکات بر زیورآلات زن و معوقات سال‌های گذشته

چون در گذشته زکات طلای زینتی را بر اساس پیروی از علمایی که قائل به عدم وجوب زکات آن هستند، پرداخت نکرده است، پرداخت زکات سالیان گذشته بر وی واجب نیست اما بر وی واجب است زکات آن را از زمانی که دانست صحیح و درست، وجوب زکات آن است، زکاتش را پرداخت نماید....

ادامه مطلب …

(۳۶۰۶) حکم زکات طلا برای استفاده‌ی شخصی

دیدگاه صحیح و راجح در این مسئله این است که زیورآلاتی که برای استفاده می‌باشد اگر به حدّ نصاب برسد، زکات دارد. ....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه