پنج‌شنبه 17 ربیع‌الثانی 1447
۱۷ مهر ۱۴۰۴
9 اکتبر 2025

(۳۵۳۶) آیا قرائت سوره‌ی فاتحة در تعزیه جایز است؟

(۳۵۳۶) سوال: آیا قرائت سوره‌ی فاتحة در تعزیه جایز است؟

جواب:

قرائت سوره فاتحه در تعزیه بدعت می‌باشد و اصلی ندارد و معنای تعزیه، تقویت است یعنی تقویت کردن مصیبت دیده بر صبر، هنگامی که انسانی به مصیبت مرگ نزدیکان یا دوستان یا از دست دادن مالی و یا مانند آن دچار شد و دیدی که او از این مصیبت متأثر شده است شایسته می‌باشد که به او تعزیت بگویید یعنی در مقامی مناسب او را بر تحمل این مصیبت و صبر کردن تقویت کنی.

تغذیه الفاظ مخصوصی ندارد و بر حسب موقعیت‌های مختلف متفاوت می‌باشد اما از بهترین تعزیه‌ها آن چیزی است که از رسول اللهﷺ وارد شده است که در هنگام از دست دادن یکی از کودکان دخترانش بود که  دخترش به سوی رسول اللهﷺ ، شخصی را فرستاد تا به رسول اللهﷺ بگوید که آن‌جا حاضر شود و رسول اللهﷺ به آن شخصی که فرستاده بود گفت: {إِنَّ لِلَّهِ مَا أَخَذَ، وَلَهُ مَا أَعْطَى، وَكُلٌّ عِنْدَهُ بِأَجَلٍ مُسَمًّى، فَلْتَصْبِرْ وَلْتَحْتَسِبْ}[۱] (همانا آنچه را که خداوند گرفت از آن خودش بوده و آنچه را که داده است نیز مال خود او می‌باشد مسلّماً هر چیزی میعاد معینی دارد. لذا باید صبر کنی و امید تواب داشته باشی) و اما التزام به صیغه معینی مثل: (عظم الله اجرك واحسن عزاءك وغفر لميتك) ، اصلی ندارد.


[۱] [تخريج آن گذشت]

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل قراءة سورة الفاتحة في التعزية جائزة؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: قراءة سورة الفاتحة في التعزية بدعة لا أصل لها، وليعلم أن التعزية معناها التقوية أي تقوية المصاب على الصبر، فإذا أُصيب الإنسان بمصيبة بموت قريب أو صديق أو فقد مال أو غير ذلك من المصائب، ورأيته متأثرًا، فإنه ينبغي لك أن تُعَزّيَهُ، أي: أن تُقَوِّيَهُ على تحمل الصبر على هذه المصيبة بما يناسب المقام.

وليس للتعزية ألفاظ مخصوصة، ولكن يكون هذا على حسب المقام، ومن أحسن ما يُعَزَّى به ما جاء عن رسول الله صلى الله عليه وسلم، وذلك أن إحدى بناته كان عندها طفل أو طفلة، فأرسلت إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم رسولا تطلب منه أن يحضر، فقال النبي – عليه الصلاة والسلام – للرسول الذي جاء إليه: «إِنَّ لِلَّهِ مَا أَخَذَ، وَلَهُ مَا أَعْطَى وَكُلُّ عِنْدَهُ بِأَجَلٍ مُسَمًّى فَلْتَصْبِرُ، وَلْتَحْتَسِبْ». وأما التزام صيغة مُعيَّنة – وهي قول: عَظَّم الله أجرك، وأحسن عزاءك، وغفر لميتك- فإن هذا لا أصل له.

مطالب مرتبط:

(۳۵۰۸) حکم رفتن از شهری به شهر دیگر برای تعزیه گفتن یا نماز خواندن بر میت

اصل بر این است که اشکالی ندارد اما می‌ترسم درِ فخر فروشی بر مردم باز شود و خود و دیگران را خسته کنند زیرا اگر این کار به عادت تبدیل شد کسی که این کار را انجام ندهد در معرض سخن مردم و ریختن آبرویش قرار می‌گیرد.....

ادامه مطلب …

(۳۵۰۶) حکم گریه بر میت

بر اثر گریه کردن بر پدرش گناهی بر وی نیست. زیرا این امری فطری است که انسان نمی‌تواند آن را دفع کند به ویژه زمانی که مصیبت را به یاد آورد یا چیزی از آثارش مثل کتاب، لباس، مجلس و چنین چیزهایی را ببیند اما برای انسان شایسته است به الله À پناه ببرد، صبر و شکیبایی کرده و مصیبتش و آنچه از دست داده را زیاد یاد نکند...

ادامه مطلب …

(۳۵۳۲) حکم جمع شدن در چادر برای کسی که می‌خواهد تعزیه بگیرد؟

این ماتم که اهل میت بعد از مرگ برایش می‌گیرند از بدعت‌هایی است که در زمان رسول اللهﷺ و اصحابش معروف نبوده و در آن مفاسدی از جمع شدن آنها و نوحه‌خوانی است و نوحه‌خوانی از امور منکر بلکه از گناهان کبیره است...

ادامه مطلب …

(۳۵۲۵) حکم دریافت فدیه از تعزیه‌کنندگان برای تسلی بازماندگان

این عمل بدعت می‌باشد و در عهد سلف معروف نبوده است....

ادامه مطلب …

(۳۵۱۰) حکم رفتن زن برای تعزیه گفتن به یکی از خویشاوندان یا دوستانش

اشکالی ندارد برای تعزیه گفتن به دوست یا خویشاوندش به نزد وی برود به شرطی که اجتماع صورت نگیرد بلکه تعزیه گفته و بر می‌گردد یا تعزیه گفته و کمی می‌نشیند سپس بر می‌گردد...

ادامه مطلب …

(۳۵۳۷) حکم زنی که قرآن را در بلندگو در ماتم قرائت می‌کند چیست؟

این ماتم بدعت است و مخالف آن چیزی است که رسول اللهﷺ و اصحاب و ائمه مسلمین بر آن بوده‌اند و در آن ضایع کردن وقت و مال است و چه بسا این مال از میراث میت گرفته شود و در میان میراث بران افراد ضعیفی باشند و این مال از میراث آن‌ها برداشته شود...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه