سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۴۶۴) حکم زیارت قبر فرزند توسط مادر

(۳۴۶۴) سوال: آیا می‌توانم قبر پسرم را زیارت نمایم زیرا از برخی از مردم شنیدم که می‌گویند هنگامی که مادر به سوی قبر پسرش قبل از طلوع خورشید برود و گریه نکند و سوره‌ی فاتحه را بخواند ممکن است که پسرش او را در مسافتی که بین او و پسرش به اندازه‌ی سوراخ الک است ببیند اما هنگامی که بگرید او را نمی‌بیند؛ صحت این گفتار چقدر است؟ بارک الله فیکم. حکم زیارت قبور برای زنان چیست؟ لطفاً پاسخ دهید. جزاکم الله خیرا.

جواب:

آنچه را ذکر نمودی از این که زن هنگامی که قبر پسرش را در روز جمعه قبل از طلوع خورشید زیارت کند و سوره‌ی فاتحه را بخواند و گریه نکند، پرده کنار زده می‌شود و پسرش را می‌بیند مانند اینکه از سوراخ الک به او می‌نگرد، می‌گویم: این کار درست نیست و قول باطلی است که بر آن اعتماد نمی‌شود.

اما حکم زیارت قبور برای زنان، اهل علم در آن اختلاف نموده‌اند؛ گروهی آن را مکروه و گروهی آن را مباح می‌دانند زمان که امر حرامی در آن رخ ندهد و گروهی آن را حرام می‌دانند و آن چه صحیح و نزد من از اقوال اهل علم راجح است این است که زیارت قبور برای زنان حرام است، زیرا پیامبر ﷺ زنانی را که زیارت قبور می‌کنند و بر آن مساجد را بنا می‌کنند و چراغانی می‌کنند لعنت نموده است و لعنت بر فعل مباح و بر فعل مکروه نیست بلکه فقط بر فعل حرام است و اقتضای قاعده‌ی معروف نزد اهل علم این است که زیارت قبور برای زنان از گناهان کبیره است زیرا لعنت بر آن مترتب می‌شود و هر گناهی که لعنت بر آن مترتب شود جزو گناهان کبیره محسوب می‌شود همانطور که نزد بیشتر اهل علم این یک اصل است.

بنابراین نصیحتم به این زن که فرزندش را از دست داده این است که زیاد برای او در خانه‌اش دعا و استغفار نماید و اگر الله B دعای او را قبول نمود هر چند که نزد قبرش نباشد فرزندش از آن دعا‌ها بهره‌مند می‌شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: هل أستطيع أن أزور قبر ابني؟ وقد سمعتُ من بعض الناس قولهم: إن الوالدة إذا ذهبت إلى القبر قبل طلوع الشمس، ولم تبكِ، وقرأت سورة الفاتحة، يمكن لولدها أن يراها بحيث تكون المسافة بينهما مثل ثقوب المنخل، وإذا بَكَتْ عليه حُجِبَتْ . عنه، فما صحة هذا بارك الله فيكم ؟ وما حكم زيارة النساء للقبور ؟ أفيدونا جزاكم الله خيرا.

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذا الذي ذكرت من أن المرأة إذا زارت قبر ابنها يوم الجمعة قبل طلوع الشمس، وقرأت الفاتحة ولم تبك، فإنه يُكْشَفُ لها عنه حتى تراه كأنما تراه من خلال المنخل نقول: إن هذا القول ليس بصحيح، وهو قول باطل لا يُعَوَّلُ عليه.

وأما حكم زيارة النساء للقبور فقد اختلف العلماء فيها، فمنهم من كرهها ومنهم من أباحها إذا لم تشتمل على محظور، ومنهم من حرمها. والصحيح والراجح عندي من أقوال أهل العلم أن زيارة النساء للقبور حرام؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم لعن زائرات القبور، والمتخذين عليها المساجد والسرج. واللعن لا يكون على فعل مباح، ولا يكون أيضًا على فعل مكروه، بل لا يكون إلا على فعل محرم، بل إن القاعدة المعروفة عند أهل العلم تقتضي أن تكون زيارة النساء للقبور من كبائر الذنوب؛ لأنه رُتب عليها اللعنة، والذنب إذا رُتبت عليه اللعنة صار من كبائر الذنوب، كما هو الأصل عند كثير من أهل العلم أو أكثرهم. وعلى هذا فإن نصيحتي لهذه المرأة التي تُوفي ولدها: أن تكثر من الاستغفار والدعاء له وهي في بيتها، وإذا قبل الله ذلك منها فإنه ينتفع به الولدُ وإن لم تكن عند قبره.

مطالب مرتبط:

(۳۴۵۶) حکم زیارت قبر پیامبر ﷺ توسط زنان

زمانی که زیارت نمودن قبر پیامبر ﷺ و دو صاحبش برای زن در محور مستحب بودن، مباح بودن و حرام بودن قرار می‌‌گیرد آنچه به احتیاط نزدیکتر است و برای زن بهتر است این است که این کار را انجام ندهد یعنی این قبرهای سه گانه را زیارت نکند و کفایت می‌کند که در نمازش بر پیامبر ﷺ سلام بفرست....

ادامه مطلب …

(۳۴۹۳) آیا دعا در قبرستان جایز است؟

خروج به قبرستان برای صدا زدن الله –تعالى– در آنجا بدعتی منکر است، همانا الله تعالی در هرجایی صدا زده می‌شود جز جاهای کثیفی که الله –تبارك وتعالى– از صدا زده شدن در آن پاک و منزه است...

ادامه مطلب …

(۳۴۶۶) حکم زیارت قبر خواهر توسط زنان

زیارت قبور برای زنان از گناهان کبیره است، زیرا پیامبر ﷺ زنانی که زیارت قبور می‌کنند را لعنت نموده است و لعنت، دور شدن از رحمت الله است و این وعید است...

ادامه مطلب …

(۳۴۹۰) حکم خواندن سوره اخلاص و فاتحه و نماز در زیارت قبور

می‌گوییم: خواندن سوره اخلاص هشت مرتبه بعد از سلام اصلی در شرع ندارد، و از بدعت‌های نوآوری شده نزد انجام دهنده‌ی آن است....

ادامه مطلب …

(۳۴۶۱) حکم همراهی زنان با محارم برای زیارت قبور

این کار جایز نیست، زیرا زیارت نمودن قبور برای زن ممنوع است، حال چه خود یا همراه محرمش برود...

ادامه مطلب …

(۳۴۷۳) حکم زیارت میت در روز عید

قرار دادن روز عرفه یا روز عید به عنوان وقتی برای زیارت به صورت همیشگی بدون شک بدعت است، چون پیامبر ﷺ روزی از روزهای سال یا هفته را برای زیارت قبور تخصیص نداده‌اند...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه