(۳۱۲۴) سوال: رسول الله ﷺ به زود آمدن به نماز جمعه تشویق نموده است آیا این شامل خطیب می‌‌شود؟ با دانستن این که خطبا هنگام فرا رسیدن وقت خطبه می‌‌آیند و آیا فضیلت زود آمدن به مسجد از او فوت می‌‌شود؟ با دانستن این که قبل از این که به عنوان خطیب تعیین شود زود به مسجد می‌‌آمد؟

جواب:

تشویق نمودن برای زود آمدن به مسجد فقط خاص مأمومین است اما سنت در حق امام این است که جز هنگام بالا رفتن از منبر نیاید.

آن چه برخی از برادران خطبا انجام داده و زود به مسجد می‌‌آیند و تا فرا رسیدن وقت خطبه می‌‌نشینند اجتهادی از جانب خودشان است اما اجتهادی اشتباه است بلکه آن چه درست است شیوه‌‌ی پیامبر ﷺ و آن چه ایشان از حق بر آن بودند.

بنابراین سنت در حق خطیب این است که آمدنش را تا وقت بالارفتن به منبر، خطبه و نماز به تأخیر بیندازد و این بهتر از زود آمدن است زیرا آن چه موافق سنت باشد در هر صورت بهتر است.

اما نسبت مأموم: شایسته است که زود بیاید و در خانه‌‌اش غسل زده، از بوخوشی استفاده نموده و نظافت را انجام دهد سپس به مسجد بیاید و هر چقدر برای او مقدر است نماز بخواند سپس اگر دید بهتر است تا آمدن امام به نماز خواندن ادامه دهد پس ادامه دهد اما اگر دید که خسته است و بهتر است بنشیند و قرآن بخواند پس این کار را انجام دهد زیرا تلاوت قرآن و نماز هر دو خوب است و هدف از اعمال نیک صلاح قلب است لذا هر چه برای صلاح قلب بهتر است و با شریعت موافق‌‌تر است آن بهتر است به دلیل فرموده‌‌ی رسول الله ﷺ: «فمن راح في الساعة الأولى فكأنما قرب بدنة، و من راح في الساعة الثانية فكأنما قرب بقرة، و من راح في الثالثة فكأنما قرب كبشا أقرن، و من راح في الرابعة فكأنما قرب دجاجة، و من راح في الخامسة فكأنما قرب بيضة»[۱]: (هر کسی در وقت اول به مسجد بیاید مانند این است که شتری را قربانی کرده و هر کس در وقت دوم بیاید مانند این است که گاوی را قربانی کرده و هر کس در وقت سوم بیاید مانند این است که گوسفند شاخ داری را قربانی کرده و هر کس در وقت چهارم بیاید مانند این است که مرغی را قربانی کرده  و هر کس در وقت پنجم بیاید مانند این است که تخم مرغی را قربانی کرده است) و این اوقات پنج‌‌گانه از طلوع خورشید تا آمدن خطیب تقسیم می‌‌شود و طولانی بودن و کوتاه بودن آن بنابر اختلاف وقت متفاوت است لذا در تابستان طولانی و در زمستان کوتاه می‌‌شود.

بدین مناسبت برادرانم را تشویق می‌‌کنم که آن‌‌طور که شایسته‌‌ی آن‌‌ها است به مسجد بیایند و خود را از خیر فراوان با اتلاف وقت، گردش در بازارها و اتلاف وقت با سخنان بیهوده محروم نسازند زیرا روز جمعه روز بزرگی است الله À یهود و نصاری را از این روز گمراه کرد و این امت را بدان هدایت کرد لذا شایسته‌‌ی این امت نیست که فرصت پاداش این روز را از دست دهند.

همچنین به برادان حریص خود تذکر می‌‌دهم که بر خذر باشند از این که پیشی گرفتن آن‌‌ها با عصا یا دستمال بشد همان‌‌طور که برخی از مردم انجام می‌‌دهند می‌‌بینی که شخص عصا یا دستمالش را در صف اول می‌‌گذارد سپس به خانه‌‌اش رفته و مشغول دنیا می‌‌شود یا برای خرید و فروش به مغازه‌‌اش می‌‌رود و موقع نزدیک شدن آمدن امام به مسجد می‌‌آیند این کار حرام است زیرا جای دیگرانی که از آن‌‌ها شایسته‌‌ترند را تصرف می‌‌کنند لذا مکان برای کسی است که با جسمش زودتر بیاید نه کسی که با عصا یا دستمالش بیاید همچنین برخی اوقات می‌‌آیند در حالی که صف‌‌ها کامل شده است لذا از روی گردن مردم عبور کرده و باعث اذیت آن‌‌ها می‌‌شوند و از پیامبر ﷺ ثابت شده که مردی را دید که از روی گردن مردم عبور می‌‌کند لذا به وی فرمود: «اجلس فقد آذيت»[۲]: (بنشین که باعث آزار و اذیت شدی).

[۱] تخریج  آن گذشت.

[۲] تخریج  آن گذشت.