(۳۰۵۸) سوال: آیا اذان دوم برای نماز جمعه جایز است یا خیر؟ از این جهت که برخی از برادران در اینجا می‌‌گویند بدعت است؛ لطفا برای ما توضیح دهید سپاسگزاریم.

جواب:

اذان دوم روز جمعه بدون شک سنت است و سراغ ندارم کسی در این مسأله مخالفت کرده باشد.

اما اذان اول که قبل از این اذان است امیر المؤمنین عثمان J آن را سنت قرار داده و سنت خلیفه‌‌ی راشد به امر رسول الله ﷺ تبعیت می‌‌شود آن جایی که فرمود: «علیکم بسنتی و سنة  الخلفاء الراشدین المهدیین من بعدی، تمسکوا بها و عضوا علیها بالنواجذ»[۱](بر شما لازم است که سنت من و سنت خلفای راشد هدایت یافته‌‌ی بعد از من را با چنگ و دندان‌‌های پیشین بگیرید).

اگر کسی بگوید: چگونه بدان عمل کنیم در حالی که پیامبر ﷺ به آن عمل نکرده است؟ می‌‌گوییم: به آن عمل می‌‌کنیم زیرا از اجتهادات کسی است که از سنت او پیروی می‌‌شود و او امیر المؤمنین عثمان بن عفان Ç است و در سنت از رسول الله ﷺ خلاف آن نقل نشده است و سبب زیادت آن در زمان عثمان J در زمان پیامبر ﷺ موجود نبود و از پیامبر ﷺ ثابت است که بلال J در رمضان قبل از فجر اذان می‌‌گفتند نه به خاطر نماز صبح بلکه برای اینکه کسی که خواب است بیدار شود و کسی که مشغول نماز بوده برای خوردن سحری توقف نماید پیامبر ﷺ می‌‌فرماید: «إن بلالا يؤذن بليل ليوقظ نائمكم و يرجع قائمكم، فكلوا واشربوا حتي تسمعوا أذان ابن أم مكتوم»[۲](بلال در شب اذان می‌‌گوید تا اینکه کسی که خواب است بیدار شود و آن که مشغول نماز بوده (مشغول سحری شود) لذا بخورید و بنوشید تا اینکه اذان ابن‌ام مکتوم را بشنوید).

نتیجه اینکه اذان دوم جمعه مشهور است و شک و اشکالی در آن نیست و در زمان پیامبر ﷺ موجود بوده اما اذان اول از سنت عثمان J بوده و عثمان J یکی از خلفای راشد است که از سنت آن‌‌ها پیروی می‌‌شود.

[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] تخریج آن گذشت.