(۳۰۳۳) حکم جمع تأخیر نماز ظهر و عصر به دلیل بیدار ماندن شبانه برای درس

(۳۰۳۳) سوال: دانش آموز و بسیار پیش می‌‌آید که از شب تا صبح درس می‌‌خوانم سپس بعد از اشراق می‌‌خوابم و برخی اوقات بیدار می‌‌شوم در حالی که تا نماز عصر حدود ده دقیقه باقی مانده مانده است تا جایی که برخی اوقات وقت برای غسل و قضای حاجت کفایت نمی‌‌کند آیا در چنین حالتی برایم مشروع است که بین نماز ظهر و عصر جمع تأخیر (در وقت نماز عصر) ببندم؟ خواندم که پیامبر ﷺ یک بار در مدینه بدون عذر جمع بستند زمانی که از ابن عباس Ç در این باره سؤال شد گفت: (خواست که امتش را در سختی نیندازد)؟

جواب:

اما گفتار گوینده: شنیده که پیامبر ﷺ یک بار در مدینه بدون عذر نماز جمع خواندند؛ درست نیست آنچه در حدیث ابن عباس Ç وارد شده این است که می‌‌گوید: (پیامبر ﷺ در مدینه بدون وجود ترس یا بارندگی نماز جمع خواندند) چیز مشخصی را نفی کردند و آن هم وجود ترس و بارندگی است لذا این دلالت می‌‌دهد بر اینکه پیامبر ﷺ به خاطر وجود ترس و بارندگی جمع می‌‌بست اما ابن عباس Ç در این مورد سؤال شد؟ گفت: (خواست که امتش را در حرج نیندازد) و این دلیل بر این است که نماز جمع جایز نیست مگر در صورتی که در ترک نمودن آن سختی باشد اما اگر در ترک نمودن آن سختی نباشد واجب است که نماز در وقتش بدون تأخیر و تقدیم خوانده شود.

آنچه سؤال کننده در مورد خودش گفت او را نصیحت می‌‌کنیم که این را تغییر داده و نماز را در وقتش بخواند و آن را نیت کند من گمان می‌‌‌‌کنم که اگر با دوستش در وقت نماز ظهر یا در وقت نماز عصر قرار داشت نمی‌‌خوابید لذا از الله À استعانت جسته و در ادای عبادت الله À با نشاط باشد و کنارش هشداری مانند ساعت زنگ‌‌دار یا کسی را قرار دهد که او را با خبر سازد و به او بگوید: در فلان ساعت مرا بیدار کن.

تعداد بازدید: 0

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: أنا طالب، وكثيرًا ما أذاكر ليلا إلى الفجر ثم أنام بعد الشروق، وأحيانًا أصحو وقد بَقِيَ على العصر حوالي عشر دقائق، مما لا يكفي في بعض الأحيان للاغتسال وقضاء الحاجة، فهل يشرع لي في مثل هذه الحالة أن أجمع الظهر مع العصر جمع تأخير؟ فقد قرأت أن النبي صلى الله عليه وسلم جمع في المدينة مرة دون عذر، فلما سُئِل ابن عباس رضي الله عنهما عن ذلك قال: «أراد ألا يُخْرِجَ أمته»؟

فأجاب رحمه الله تعالى: أما قول القائل: إنه سمع أن النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم- جمع في المدينة مرة من غير عذر، فهذا ليس بصحيح فالوارد في الحديث الذي رواه ابن عباس رضي الله عنهما أنه قال: «جمع في المدينة من غير خوف ولا مطر»، فَنَفَى شيئًا معينا، وهو الخوف والمطر، فدل ذلك على أن الرسول صلى الله عليه وسلم يجمع للخوف ويجمع للمطر، لكن ابن عباس سئل عن ذلك؟

فقال: «أراد ألا يُخْرِجَ أُمَّتَهُ»، وهذا دليل على أنه لا يجوز الجمع إلا إذا كان في تركه حرج، وأما إذا لم يكن في تركه حرج فالواجب أن يصلي الصلاة في وقتها، بدون تأخير وبدون تقديم.

وما ذكره السائل عن نفسه: فإنا ننصحه أن يُغَيّر هذا، وأن يصلي الصلاة في وقتها ويَنْوِيها، وإني أظن أنه لو كان له موعد مع صاحب له في وقت الظهر ما نام عن هذا الموعد، أو في وقت العصر ما نام عن هذا الموعد، فَلْيَسْتَعِنْ بالله عز وجل، وليكن حازما نشيطا في أداء عبادة الله، وليجعل عنده منبها ينبهه إما ساعة رنانة، وإما شخص يوكله فيقول له: أيقظني في الساعة الفلانية.