(۳۰۱۴) سوال: افرادی نماز را متفاوت از دیگران می‌‌خوانند افرادی نماز را در وقت آن به تنهایی می‌‌خوانند و افرادی ظهر را با عصر و مغرب را با عشاء جمع می‌‌بندند آیا این درست است؟

جواب:

الله À می‌‌فرماید: {وَإِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاتَّقُونِ}[مؤمنون: ۵۲](و بی گمان این امت شما امت واحدی است و من پروردگار شما هستم لذا تقوا پیشه کنید) و الله À به پیامبر محمد ﷺ می‌‌فرماید: {إنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ ۚ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ}[انعام: ۱۵۹](به راستی کسانی که آيين خود را پراکنده ساختند و ودسته دسته شدند, تو را با آنان هيچ گونه کاری نيست کار آن‌‌ها تنها با الله است, سپس آن‌‌ها را از آنچه انجام می‌‌دادند آگاه می‌‌سازد) لذا دین الله À برای یکپارچه ساختن امت و جمع نمودن آن بر شریعت الله À آمده است که پیامبر ﷺ آن را آورده و صحابه Æ از جمله خلفای راشدین، ابوبکر، عمر، عثمان، علی و دیگر صحابه از آن تبعیت کرده‌‌اند همچنین کسانی که در نیکی از آن تبعیت کرده از جمله امامان هدایت و روشنگر تاریکی‌‌ها این دین اسلام است که الله À بدان امر نموده است و اینکه امت بر این روشی باشد که رسول الله ﷺ، خلفای راشدین Æ، صحابه Æ، امامان هدایت بعد از آن‌‌ها از جمله: امام احمد، شافعی، مالک، ابوحنیفه، سفیان و غیر از آن‌‌ها M از کسانی که به هدایت، صلاح و قصد اصلاح مشهور بودند؛ باشند.
از جمله مهم‌‌ترین چیزهایی که موجب اجتماع بر دین الله À می‌‌شود اقامه‌‌ی نماز جماعت در مساجد است لذا از جمله شعارهای ظاهری است که دارای فواید زیادی است و قرآن و سنت دلالت می‌‌دهند که نماز جماعت فرض است و برای هیچ کسی جایز نیست که از آن تخلف نماید و تنهایی نماز بخواند در قرآن این فرموده‌‌ی الله À را می‌‌یابی: {وَإِذَا كُنتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَاةَ فَلْتَقُمْ طَائِفَةٌ مِّنْهُم مَّعَكَ وَلْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِن وَرَائِكُمْ وَلْتَأْتِ طَائِفَةٌ أُخْرَىٰ لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ ۗ }[نساء: ۱۰۲]( و چون (وقت خوف) در میان آن‌‌ها باشی و برای آن‌‌ها نماز بر پا کردی باید دسته‌‌ای از آن‌‌ها با تو(به نماز) بایستند و باید سلاح‌‌هایشان را با خود برگیرند و چون سجده کردند(و نماز را تمام نمودند) باید (دسته‌‌ی دوم) پشت سرتان باشند و باید آن دسته‌‌ای که نماز نخوانده‌‌اند بیایند و با تو نماز بخوانند و باید آن‌‌ها احتیاط کنند و سلاح‌‌هایشان را(در نماز) با خود بگیرند) لذا الله À نماز جماعت را حتی در حالت روبرویی با دشمنان واجب کرده است بنابراین اگر الله À آن را در این حالت واجب کرده، واجب بودن آن در حالت امنیت از باب اولی است الله À می‌‌فرماید: {وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ}[بقرة: ۴۳](و نماز را بر پا دارید و زکات را بپردازید، و با نماز گزاران نماز بخوانید).
ادله‌‌ی وجوب نماز جماعت در سنت بسیار زیاد است از پیامبر ﷺ در حدیث ابوهریره ثابت است که می‌‌فرماید: «لقد هممت أن آمر بالصلاة فتقام، ثم آمر رجلا فیؤم الناس، ثم أنطلق معی برجال معهم حزم من حطب إلی قوم لا یشهدون الصلاة، فأحرّق علیهم بیوتهم بالنار، والذی نفسی بیده لو یجد أحدهم عرقا سمینا أو مرمامتین حسنتین لشهد العشاء» (به تأکید خواستم دستور دهم که نماز برپا شود، سپس به شخصی دستور دهم که امام شود، بعد از آن همراه مردانی که همراه آن‌‌ها بسته‌‌هایی از هیزم است، به سوی اقوامی بروم که برای نماز جماعت حاضر نمی‌‌شوند، تا خانه‌‌های آن‌‌ها را با آتش بسوزانم، قسم به کسی که جانم در دست او است اگر یکی از آن‌‌ها استخوانی پر از گوشت یا دو تیر خوبی که برای آموزش است را می‌‌یافت در نماز عشاء حاضر می‌‌شد) و مردی نابینا که راهنمایی نداشت تا او را به مسجد راهنمایی کند از او اجازه گرفت که به تنهایی نماز بخواند لذا به او اجازه داد اما هنگامی که شروع به رفتن کرد پیامبر ﷺ به وی گفت: آیا صدای اذان را می‌‌شنوی؟ گفت: بله، فرمود: پس اجابت کن. و ابن مسعود J می‌‌گوید: (نماز جماعت را همراه رسول الله ﷺ می‌‌خواندیم و هیچ کسی از آن تخلف نمی‌‌کرد مگر منافقی که نفاق او آشکار بود و شخص را می‌‌آوردند که به خاطر ایستادن در صف بین دو شخص دیگر قرار می‌‌گرفت و به آن‌‌ها تکیه می‌‌داد) لذا کسانی که که در نماز جماعت مسلمانان شرکت نمی‌‌کنند و نماز را به تنهایی می‌‌خوانند آنچه دلالت قرآن وسنت رسول الله ﷺ بر آن است و صحابه Æ بر آن بودند نماز خواندن با جماعت همراه مسلمانان است.
اما گفتار سؤال کننده برخی از مردم بین نمازها جمع می‌‌بندند اگر برای جمع نمودن سببی باشد که آن را مباح کند جایز است و سنت بر جایز بودن آن دلالت دارد مانند حدیث ابن عباس Ç که می‌‌گوید: پیامبر ﷺ در مدینه بدون ترس و باران جمع بستند گفتند: از این کار چه هدفی داشت؟ گفت: خواست که امتش را در سختی نیندازد.
اگر در ترک نمودن نماز جمع مسلمانان دچار سختی می‌‌شوند جایز است جمع بخوانند همان‌‌طور که هنگامی که خارج شدن در باران بر آن‌‌ها سخت بود بین ظهر و عصر و بین مغرب و عشاء لذا جمع بستند اشکالی ندارد همچنین زمانی که مسافر بودند.
اما اگر عذری نباشد جمع نمودن حرام است و نمازی که در غیر از وقتش خواندی درست نیست مثلا اگر عصر را با ظهر جمع نمودی نماز عصر درست نیست زیرا آن را قبل از دخول وقتش خواندی و دوباره خواندن در وقتش واجب است.
اگر ظهر تا عصر به تأخیر انداخت این تأخیر بر او حرام است و در این صورت نماز او قبول نمی‌‌شود زیرا بدون سبب شرعی آن را به تأخیر انداخته است.
بر شخص واجب است که تقوای الله À را پیشه کند و آنچه را الله À بر او واجب نموده را انجام دهد و در صحیح مسلم در حدیث عبدالله بن عمر بن العاص Ç وارد شده که پیامبر ﷺ زمان نمازها را مشخص کرده است: «وقت الظهر إذا زالت الشمس و کل ظل الرجل کطوله، ما لم یحضر العصر، و وقت العصر ما لم تصفر الشمس، و وقت صلاة المغرب ما لم یغب الشفق، و وقت صلاة العشاء إلی نصف اللیل الأوسط، و وقت صلاة الصبح من طلوع الفجر ما لم تطلع الشمس» (وقت نماز ظهر از زوال آفتاب آغاز شده و تا زمانی که سایه‌‌ی شخص به اندازه‌‌ی خودش نشده و وقت نماز عصر نرسیده ادامه دارد و وقت نماز عصر (از وقتی که سایه‌‌ی شخص به اندازه‌‌ی خودش می‌‌شود) تا هنگام زدرد شدن خورشید است و وقت نماز مغرب (از غروب آفتاب) تا زمانی است که شفق (سرخی) پنهان نشده است و وقت نماز عشاء (بعد از پنهان شدن شفق) تا نصف شب است و وقت نماز صبح از طلوع فجر تا قبل از طلوع خورشید است) پیامبر ﷺ اوقات را معین و بیان نمودند لذا هر کس نماز را از وقتی که پیامبر ﷺ مشخص نموده خارج سازد عملی را انجام داده که دستور پیامبر ﷺ بر آن نیست و از پیامبر ﷺ ثابت است که می‌‌فرماید: «من عمل عملا لیس علیه أمرنا فهو رد» (کسی که عملی را انجام دهد که دین ما بر آن نیست عملش مردود است).