(۲۸۸۴) سوال: حکم شرعی در مورد نماز کسی که امام مردم می­شود در حالی که برای آن­ها آنچه برای خود دوست دارد، دوست ندارد چیست؟ با دانستن اینکه امامشان می­شود در حالی که کسی بهتر از او وجود دارد؟

جواب:

امامی که برای برادرنشان آنچه برای خود دوست دارد، دوست ندارد ایمانش ناقص است به دلیل فرموده­ی رسول الله ﷺ: «لا یؤمن أحدکم حتی یحب لأخیه ما یحب لنفسه»[۱](ایمان کسی کامل نیست تا اینکه هر آنچه برای خود دوست دارد برای برادرش نیز دوست داشته باشد) همچنین پیامبر ﷺ می­فرماید: «من أحب أن یزحزح عن النار، و یدخل الجنة فلتأته منیته و هو یؤمن بالله والیوم الآخر، ولتأت إلی الناس ما یحب أن یؤتی إلیه»[۲](هر کس دوست دارد از آتش دوزخ دور و وارد بهشت شود باید در زمانی که مرگش فرا می­رسد به الله و آخرت ایمان داشته باشد و باید با مردم به گونه­ای رفتار کند که دوست دارد با خودش رفتار شود) لذا این امامی که آنچه برای خودش دوست دارد برای برادرانش دوست ندارد بدون شک ایمانش ناقص است.

اما اینکه امام می­شود در حالی که در قوم کسی بهتر از او وجود دارد اگر امام ثابت است که از جهت مسؤولین قرار داده شده اشکالی ندارد امام شود در صورتی که واجبات را انجام می­دهد اما اگر امام ثابت نیست از کسی که از خودش بهتر است پیشی نمی­گیرد به دلیل فرموده­ی رسول الله  ﷺ: «یؤم القوم أقرؤهم لکتاب الله، فأن کانوا فی القراءة سواء فأعلمهم بالسنة، فإن کانوا فی السنة سواء فأقدمهم هجرة، فإن کانوا فی الهجرة سواء فأقدمهم سلما» أو «سناً»(کسی برای مردم امامت دهد که بیش از دیگران قرآن را حفظ باشد و اگر در حفظ قرآن یکسان بودند هر یک از آن­ها که به سنت آگاه­تر بودند امام شود و اگر در دانش سنت مساوی بودند کسی که زودتر هجرت نموده امامت نماید و اگر در هجرت برابر بودند کسی که زودتر اسلام آورده یا سن او بیشتر است امامت دهد).

[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] مسلم: کتاب الإمارة، باب الأمر بالوفاء ببیعة الخللفاء، شماره­ی (۱۸۴۴).